Dietsche Warande en Belfort. Jaargang 134

[p. 54]

Emile Clemens
Never swop horses while crossing the river

Ik hoorde al een haan kraaien maar dat was niets bijzonder want die haan kraaide ook midden in de nacht als de wolken de populieren achter de beek hun kerkhofkleur gaven.

Ik stond moeiteloos op en trok de gordijnen open; het zou niet lang meer donker blijven. De straat draaide na dertig meter nog weg in het duister. Ik zag niet wat erachter lag maar ik wist het wel.

De klok begon te zoemen terwijl ik me aan het scheren was. Het gebeurde zelden dat ik erdoor gewekt werd, meestal was ik op vóór de ingestelde tijd. Ik liet het ding altijd aflopen zonder in te grijpen.

Ik zeepte mij lang en rustig in, heimelijk hopende dat deze vorm van massage tenminste de helft van mijn gezicht voor een te snelle aftakeling zou behoeden. Ik zou nooit onder de douche gaan staan zonder correct geschoren te zijn en gaf alleen aan de natuur de toelating om wild en losbandig te zijn, maar mijn grenzen waren geen principes.

Van onder de douche volgde ik het zwart verschieten naar vaal grijs met een beetje geel erin. Als ik gekleed, gekamd en goedgekeurd voor de strijd was, had het geel al de bovenhand gehaald.

Er was nog geen radio, de vogels waren nog niet met ontwaken begonnen en de nachtdieren trokken zich terug in hun holen; alles stond even stil en er was weinig verschil tussen leven en dood-zijn.

Dit was het uur waarop ik begon te werken.

Als er geld moest komen, vertaalde ik technische teksten: handleidingen, brochures. Moeilijk maar redelijk betaald. Ik had een hele batterij woordenboeken tot mijn beschikking en ik had zelf lang genoeg in de industrie gezeten om de werking van een machine te kunnen begrijpen en in woorden te vatten.

Als er geld beschikbaar was, schreef ik. Ik beschreef de nachtdieren in hun holen en alle soorten vrouwen.

Vóór ik echt van start ging, maakte ik een pot sterke koffie die ik liet doorlopen terwijl ik in de tuin de lucht van de nieuwe dag ging proeven. De muziek kwam met het licht. Ik zette in met een sonate voor strijkers van Rossini. Het leek of de slierten kleur in de lucht meedansten. Met een handvol frisse kersen uit de boomgaard van de boer die mijn buurman was, liep ik terug naar binnen. De koffie was klaar en Rossini haalde uit de violen rijmen en ritmes die alle talen verdroegen.

Ik haalde alle boeken die ik nodig had en de schrijfmap uit de werkkamer om in de living te werken. Ik had hiervoor genoeg aan één woordenboek om af en toe een spelling na te kijken. Ik kende de machines en vertaalde functies en controles, onderhoudsvoorschriften en ombouwinstructies moeiteloos uit het Italiaans. Ik had er zin in en het ging snel. Ik had drie boekdelen te vertalen waarmee ik weer een tijdje kon overleven.

Terwijl ik schreef zag ik mannen in blauwe overalls op knoppen drukken, paletten wegslepen, met heftrucks hele ladingen afgewerkte of afgekeurde goederen verplaatsen, ruimte maken en

[p. 55]

ruimte vullen. Het leek of ze een koptelefoon van een walkman ophadden en op hetzelfde wijsje speelden, in hetzelfde ritme hun bewegingen coördineerden. Ik wist dat de machines meer dan 90 decibels produceerden en dat de arbeiders oorbeschermers droegen tot hun registreervermogen zodanig afgestomd was dat ze het gedreun van de idiote machines niet meer als hinderlijk ervaarden. De mens bereikte het intelligentiepeil van de machine.

Op bladzijde 17 van boek 1 begonnen de smeervoorschriften met aanduiding en schetsen van smeer- en vetnippels en de verschillende soorten vet die gebruikt mochten worden. Op bladzijde 17 werd de machine een vrouw, een te onderhouden massa trillende onderdelen waar altijd opnieuw een dom gedreun uit kwam tot ze met gekrijs en hoog piepend geschreew te kennen gaf dat ze gesmeerd moest worden om haar functies soepel te kunnen uitvoeren. En de onderhoudsman spoot vet en olie in haar smeernippels.

Ik dacht bij mezelf als ik deze gedachten ooit zou durven opschrijven dat de halve vrouwenwereld op me zou gaan schieten. Dat is: drie of vier vrouwen die misschien mijn verhalen zouden lezen.

De dag groeide met meer licht en broedlust en de haan liet zich nu niet meer horen. Ik had de muziek stilgezet en werkte geconcentreerd aan de vertaling zonder opkijken.

Tot ik buiten rare geluiden hoorde, als kloppen op stenen, paardegetrappel op een binnenkoer, vlak bij huis. Het duurde nog even vóór ik uit de machines geraakte, tot ik door het venster een grote massa onbekends zag bewegen en schaduwen op de muur. Mijn eerste idee was dat er een olifant uit een circus weggelopen was en probeerde zich op mijn terras te verbergen voor zijn achtervolgers. Maar een olifant paste niet bij het geluid van hoeven op plaveien en ik liep naar het venster om vast te stellen dat er gewoon een paard op het terras stond.

Ik trok de deur open. Het paard leek even verbaasd van mijn aanwezigheid als ik van de zijne. Of beter de hare, want het was een merrie.

Ik zocht naar zichtbare identificaties maar ze liet mij verstaan dat ze zelf niet goed wist waar ze vandaan kwam en hoe ze eigenlijk op mijn terras terechtgekomen was.

Als de zon in het zuiden stond, gooide ze haar warmte met alle kracht naar mijn terras. Een volwassen lork brak een beetje de stralen. Ik zag dat mijn paard dorst moest hebben en liet een emmer vol water lopen. Voor mezelf vulde ik mijn handen en slurpte fris water uit de kraan. De merrie keek een beetje verontrust en dronk een halve emmer.

Ze keek mij met haar grote paardeogen heel weemoedig aan en riep bij mij het beeld op van een fontein in de regen midden in een grote vijver. Ik zei zacht tegen haar dat ik ook haar het meest trieste wezen op aarde vond. Ik stak mijn hoofd onder de kraan om mijn tranen onzichtbaar te maken. Ze vroeg mij of ik haar portret wou tekenen.

Ik haalde uit de werkkamer mijn houten koffer met potloden en ander tekengerief en een nieuw blok papier op A₃-formaat en ging voor haar zitten op de bank aan de rand van het terras. Met een beetje moeite liet ze zich door haar poten zakken en nam een comfortabele zithouding aan. Het grote venster van de living spiegelde haar rug en flank. Ik begon de grote lijnen aan te geven van het venster, het raam. Ze bewoog niet meer.

Ik werkte rustig, zelfzeker. Iedere lijn was correct geplaatst. Het grijs van het potlood werd kleur. Ik tekende haar en haar spiegelbeeld in het venster.

Hoe langer hoe meer werd ik droeviger, triester, dat ik eigenlijk niet kon tekenen. Het zou nergens op lijken, ze zou het merken en het niet durven zeg-

[p. 56]

gen. Het was mijn drama van de paarden: als ze van me gingen houden, begonnen ze vals te spelen.

- Je moet wat meer glas in de spiegel tekenen.

Ik had net nog een extra traan in de ogen van de merrie gelegd als ik in het venster de Amazone achter mij zag staan.

- Vind je dat het een beetje lijkt?

- Er zal geen hengst op steigeren.

- Mijn kater wil een muis verslinden.

- Mijn muis valt alleen over merries.

Ik vermoedde dat ze een vrij aardige dreun van een paardehoef op haar hoofd moest gekregen hebben.

Amazones rijden nu paard als echte ruiters; ze durven echt hun benen spreiden zonder dat het pijn doet.

Ik legde nog een haar in de manen en merkte nu pas dat de merrie een beetje schichtig keek, een beetje bloosde. Ik zei haar dat ze nergens bang voor hoefde te zijn. Wij begrepen best dat ze er even uit wou, even het juk afgooien, het gewicht van haar schouders gooien.

- Heeft het geen pijn gedaan als je eraf viel?

- Nee, ik ben in het water van de beek terechtgekomen waar we net oversprongen. Mijn kleren stonken naar zuur water en ik heb ze uitgetrokken en vervangen door de kleren van de vogelschrik. Hij staat nu met een ruiterbroek de kraaien te verleiden.

- Met een vrouwenbroek, verbeterde ik en moest lachen als ik mij een vogelschrik aangekleed als vrouw inbeelde. En ik was ook triest omdat ik niet goed genoeg kon tekenen om hem echt op papier te krijgen.

- Hij zei dat hij Maarten heette en soms boeken schreef.

- Ach, gekje, een vogelschrik praat toch nooit.

Ze ging tussen mij en de merrie staan. Het witte laken lag langs twee kanten over haar schouders en rond haar middel gedrapeerd. Ik zei dat ik haar mijn vurige speer zou geven en dat ze opnieuw het ros kon bestijgen en voor de vrijheid rijden.

De merrie gaf haar met haar snuit een tik tegen haar kont en ze vloog tegen de zijmuur van het terras. Haar heup bloedde.

- Ziet nu wat gij gedaan hebt, vermaledijde.

Ze zei niets. Ik legde mijn tekenblok opzij en hielp de Amazone recht. Ze steunde op mijn schouder en we gingen samen naar binnen. Het paard bleef beschaamd, ook verongelijkt, alleen achter op het terras.

Ik zette de Amazone op de tafel van de living tussen de vertaling. Er vielen een paar druppels bloed op de handleiding maar dat vond ik niet erg. Uit de keuken haalde ik een flesje Eosine om te ontsmetten en steriel verband. Ik maakte de wonde schoon en bette haar dij met het rode ontsmettingsmiddel.

- Bedankt, maar ik geloof dat ik je met bloed en blote benen zit op te geilen.

Ze strekte zich uit zodat het laken op de grond gleed, nam mijn dure Waterman vulpen die ik van een vriend gejat had en begon de vertaling af te werken.

Ik ging naar de badkamer het bloed van mijn handen wassen.

Het schemerde toen we buiten kwamen. De merrie was net bezig een kader rond de tekening te plooien. Ze stond op als ze ons zag komen en werd imposant groot. Heel mooi vonden wij haar en we streken over haar flanken. We sprongen op haar rug en zonder opdracht galoppeerde ze met ons de velden in naar de horizon waar kersebomen vruchten droegen.

Het was veel later als ik terug in de living kwam en probeerde of de pen nog schreef want ze was zonder de dop blijven liggen. Ze was niet uitgedroogd. Ik schroefde de dop erop en nam alles mee naar de werkkamer.

Uit de living liet ik Rossini zijn sonetten door het hele huis glijden en langzaam verdween de bocht in de weg in het donker. En de haan begon te kraaien.

[p. 57]

Raf Coorevits, Ets.