Dietsche Warande en Belfort. Jaargang 128

[p. 488]

Gerard Walschap
Siësten tijdens de killigste meimaand dezer eeuw

Hij siëstte op zijn rechterzijde, ineengekrompen lijk een foetus, energisch geladen, de handen in de warmte tussen borst en bovenarmen, de dijen hoog tegen de buik. Om zijn voeten te ontdooien zonder bewegingen te maken die lucht blaasbalgden onder de dekens, trok hij krampachtig de tenen tezamen. De nattige kilte van buiten was door zijn aderen en longen zijn lichaam binnengeslopen terwijl hij drie uren lang stil op een stoel zat. Telkens wanneer hij op het ritme van zijn ademhaling de tenen samentrok voelde hij zichzelf als een cocktailklompje ijs dat wiegelend lag te smelten in een glas sterke drank.

Totaal onverwacht was zijn vader daar, tien jaar jonger dan toen hij overleed. Zijn gezicht wiebelde rimpelend gelijk in een ontwikkelingsbad voor fotografieën en verdween weer vóór het geheel glad was. De geestige spot in de ogen echter en het onuitsprekelijk misprijzen rond de mondhoeken waren hem niet ontgaan. Ze deden hem pijn maar konden hem ten slotte niet veel schelen. De man was dood, ouderwets, vergeten en hijzelf weerde sinds enkele maanden systematisch alles wat hem tegenstak, geweld, terreur, pogroms, verkrachting, vervolging, manifestaties, droogte, overstroming, staking, ecologie, antinuclearisme, lelijke schreeuwen, zenuwontladingen en in het algemeen alles wat hij dom, onaangenaam en verdrietig vond.

Hij wou wel een uitzondering maken voor vuistgevechten die onverwacht uitbreken in Ierse herbergen. Hij gaf met oprechte schaamte toe dat hij niets liever zag dan wereldkampioenschappen boksen voor zwaargewichten en dat zijn hoogste geluk daarin bestond de tegenstrever met één enkele slag morsdood te zien slaan.

Nu hij zich nog eens bewust werd van zijn schandelijke heimelijke wildheid, herinnerde hij zich hoe heerlijk het was het wit konijntje te wurgen. Hij kreeg het maar niet dood. Het toppunt van dat geluk zou geweest zijn het te doen bij een mooie jonge vrouw die een lange hals had in een witte pels.

Het enige dat een mens op deze aarde te doen heeft is de onverbiddelijk diepste, laatste waarheid zoeken en ze de medemens meedelen zodra hij

[p. 489]

ze gevonden heeft. Hij zou dat nooit aandurven. Bekennen dat hij nooit van wie dan ook gehouden heeft en dat alle bijbels en filosofieën ter wereld, alle bekende, bevriende en onbekende professoren, diplomaten, civiele en geestelijke autoriteiten veel minder weten en kunnen dan ze voorwenden, dat ze de mensheid voorhouden, verbieden en opleggen wat niet waar is, wat flauwe kul en quatsch is en dat ze het weten en het toch doen, waarom zou hij daar zijn taak van maken? Misschien weten ze dat de fameuze initiale big bang de schaterlach van een farceur was en vroegen ze slechts het collectieve zelfbedrog in stand te houden. Weten ze het echter niet, waarom zou het dan beter zijn het hun te zeggen?

De brave vertrouwde postbode van de wijk schoot binnen en zei dat Maurice De Wilde in de hall stond om hem te ondervragen.

Hij kon niets bewijzen en bleef liggen. Zijn houding tijdens de eerste bezettingsmaanden was hem met zijn volledige instemming opgelegd in de bestuursvergadering. Hij moest als lid van het bestuur niets ondernemen, maar wel de functie aanvaarden die hem aangeboden werd en daarin saboteren. Dat was in het register van het bestuur vanzelfsprekend niet geacteerd.

Geheel het land wist dat hij als vurig pacifist sedert de eerste wereldoorlog het nazimilitarisme haatte, maar dat kon niet bewezen worden: vele nieuwe-ordelingen waren bekeerde pacifisten en uit niets bleek dat hij het slechts in schijn en in opdracht was geweest.

Een zeer groot deel van zijn onwankelbare trouw dankte hij aan een schatrijke, twintig jaar oudere vriend, die hem de derde dag na de inval van de Duitsers, toevallig vóór het geboortehuis van Rik, Bob en Yvonne De Man, zijn erewoord had gegeven hem met zijn vrouw en kinderen voorgoed naar Amerika mee te nemen de dag nadat Hitler definitief zou hebben gewonnen. Il avait étudié en Allemagne, il connaissait très bien les Allemands, ils ont de grandes qualités, mais ils ne savent pas se faire aimer et il ne voulait pas vivre ses dernières années sous eux.

Ook van die afspraak was geen spoor terug te vinden, de vriend was overleden in 1960.

Hij wilde Maurice De Wilde in de kamer laten komen om hem met zijn voorbeeld duidelijk te maken hoe een betrouwbare geschiedschrijving vaak onmogelijk kan zijn, maar precies op dat ogenblik liet de gedienstige postbode Matje binnen die al drie jaar dood was. Kom binnen mevrouw, naar u zal hij misschien luisteren.

Matje sloop als een slang in het bed met haar welbekende koude voeten. De postbode sprak over het bed gebogen aan haar oor met de onweerstaanbaar sussende stem van een moeder die haar kind toedekt.

[p. 490]

Hij was ervan overtuigd dat alleen zij hem horen kon en moedigde haar aan zich dichter en dichter bij hem aan te sluiten zonder dat hij wakker werd. De siëster genoot er oneindig van dat zij dachten dat hij sliep. Haar voeten werden warm, haar lichaam begon zachtjes te gloeien in zijn rug. Hij kon zijn lach om de guitige streken die hij nu ging uithalen haast niet meer bedwingen. Ten slotte vond hij de stemmige stijl van de postbode nog de beste. Hij fluisterde zoals deze. Lag ze goed, ja? Lenig als een lis, dun als een wis, warme voetjes, warme tetjes, schootje warm, ja? De laatste avond had hij haar niet meer kunnen zeggen dat, en dat, en dat en opeens werd hij bang omdat ze niet antwoordde. Hij sprong uit het bed en zag ze in een lange witte slaaprobe nog juist verdwijnen in de lange gang. Ze was al drie jaar dood.