Dietsche Warande en Belfort. Jaargang 125

[p. 715]

Tijdschriftenrevue

Appel
5de jrg., nr. 3, sept. 1980

E. Lismond brengt verslag uit over de cursiefjeswedstrijd die door het blad was ingericht. Het resultaat was kennelijk ontgoochelend. Dat blijkt nog ten overvloede uit de twee bekroonde inzendingen, van Guido Bex en Leander Hanssen, die dan nog de rest ‘ver overtroffen’. Een heel stuk beter is het korte proza ‘Kaarten’ van dezelfde Hanssen. Weinig goeds te melden over de ingezonden poëzie van een elftal dichters. Guido Wulms schrijft over ‘Elias’ naar aanleiding van de Prijs der Nederlandse letteren, die aan Gilliams werd toegekend, en L. Hanegreefs maakte een korte introductie tot het absurdisme in de moderne literatuur. J. Boven schrijft enkele intelligente poëzierecensies.

Als ‘Appel speciaal’ nr. 6 verscheen een bundeltje niet-onaardige verzen van Ulrich Bouchard en Deen Engels, laureaten van de Poëzieprijs van Sint-Truiden '79.

Argus
3de jrg., nr. 14, 1980

Jan van den Weghe, hoofdredacteur, werd 60 jaar, en dat wordt gevierd met een serie soms genante huldeartikels. G. Goedemé schrijft over het proza van Van den Weghe, R. Strybol over zijn roman ‘Operatie Noach’ en R. Vanbrabant over zijn poëzie. Andere bijdragen zijn van R. Hannelore, G. Walschap en T. Luiting. Jaja: ‘Hij werd driemaal gedecoreerd, maar draagt nooit een lintje of enig onderscheidingsteken.’ Een gewoon mens dus: niets wordt ons bespaard. Van Van den Weghe zelf zijn er enkele gedichten, een stuk over ‘Judas: afschuwelijke aartsverrader of tragische held?’, in de rubriek ‘Tilt’ een stukje over de polemist Jeroen Brouwers, en verder bedenkingen bij een polemiek tussen Walschap en Willem Neyns. Luc Decor te schrijft enkele dingen bij elkaar over Gezelle en de herdenkingen dit jaar. De poëzie, van Chr. Guirlande, W. Kotte en M. Trippas is niet bijzonder merkwaardig. Afgrijselijk proza van L. Loeters en een wel goed romanfragment van F. Depeuter. Ton Luiting schrijft over Oskar Kokoschka, n.a.v. diens overlijden, en Jan Kooistra stelt de Noordduitse schrijfster Greta Schoon voor. Ten slotte een tijdschriftenrubriek en een serie recensies.

Hollands Maandblad
22ste jrg., nr. 393-394, aug.-sept. 1980

Heel wat pagina's worden in beslag genomen door opstellen over politieke en sociale problemen. Wat de literaire kant betreft zijn er gedichten van A. de

[p. 716]

Graaf, Theo Muller en Jan Blokker Jr. ‘Nachtronde’ is een kort, grotesk proza van Andreas Burnier. ‘Ingewijde’ is een mooi verhaal van Henry Pols. J.T. Harskamp schrijft in ‘Heimwee van Marsman’ over de levensbeschouwing van Marsman, de achtergronden en evolutie daarvan. J.P. Guépin is al aan de vierde aflevering toe van zijn essay over ‘Retorica en liberale samenleving’. J.J. Peereboom schrijft notities bij zijn lectuur van Du Perron.

Noodrem
6de jrg., nr. 3, 1980

Jan Missine schrijft een mooi stuk over ‘Het lichtmotief in de poëzie van Hans Andreus’. Fil Hantko maakte een inleiding tot de bundel ‘Schreeuwlandschap’ van Jotie T'Hooft. Daarna volgen enkele niet eerder gepubliceerde gedichten. Van Joris Denoo is er weer een fragment uit ‘De conditie van de dichter’. Toch wel plezierig proza, bij wijze van spreken. Fil Hantko schreef een mooi poppenkastsprookje: ‘Druppeltje’. J.P. Depoortere geeft zijn leeservaringen weer met Nescio en met de ‘nouveau-philosophe’ Bernard-Henri Lévy. Verder een onwaarschijnlijke hoeveelheid korte recensies van een dito diversiteit van publikaties, vrijwel allemaal door Marc de Smet. Het kan niet zijn dat die jongen nog een gezonde nachtrust heeft.

Ons Erfdeel
23ste jrg., nr. 4, sept.-okt. 1980

J. Fleerackers schrijft een toelichting en verantwoording bij het recente Taalunie-verdrag. Naar aanleiding van de bekroning van M. Gilliams schrijft P.H. Dubois een mooi synthetisch stuk over zijn werk: ‘Waarheid is sterker dan illusie’. Literairhistorisch én kunsthistorisch interessant is het opstel van Annemieke Jurgens over het tijdschrift ‘Ruimte’. Twee bijdragen gaan over beeldende kunst. J. Boyens stelt het beeldhouwwerk van Arthur Spronken voor en onderkent daarin een ‘heraklitisch wereldbeeld’; W. Vanbeselaere bespreekt letterlijk vanuit verschillende hoeken het beeld ‘Jongen met eend’ (1942) van Han Wezelaar. Andere artikelen gaan over de Belgische opstand van 1830, het vastgelopen democratiseringsproces in Nederland en de problemen van openbare bibliotheken. In de ‘Kroniek’ wordt werk gerecenseerd van Jeroen Brouwers, B. Kemp, W.M. Roggeman, Jaak Brouwers, M. Luccioni, J. Siebelink en W. Ruyslinck.

Raster
nrs. 12 en 13, 1980

Het nummer 12 heeft als thema ‘De stad’. Daarrond worden o.m. enkele voortreffelijke verhaal-, essay- of romanfragmenten gebloemleesd. Zo van Julio Cortázar, ‘Beneden peil’, over de metro als moderne onderwereld. In ‘Slagzinnen slagorde’ bundelt J.F. Vogelaar gedachten over ‘de vertelde stad’. Ook een essay van M. Zéraffa gaat over de moderne stad in de literatuur. Ter illustratie een vertaald fragment van John Dos Passos: ‘Ninivé's doem’, uit ‘Manhattan Transfer’. Van D. Robberechts is er een scenario voor een prozawerk over Brussel. Verder proza van Lars Gustafsson, een essay van J. Baudrillard over graffiti in New York, van W. Krysinski over de stad in de moderne poëzie. Italo Calvino schrijft een

[p. 717]

bizar stuk over ‘onzichtbare steden’. J. Bernlef commentarieert de schilderijen van de Amerikaan Edward Hopper. Een van de vreemdste stukken is wel een opstel van Jan de Heer en Kees Vollemans over de dichter Achterberg én de architect Van Eyck. Samen, want ‘op heel verschillende wijze konfronteren deze gedichten, deze bouwsels zich met de stad als oord van het medium en de kode’. Amen.

Vanaf nr. 13 heeft H.C. ten Berge zich uit de redactie teruggetrokken. Hij zal opgevolgd worden door Hans W. Bakx. In ‘De organisatie van het vergeten, het vergeten van de organisatie’, schrijft C. Offermans heel behartenswaardige gedachten over literatuur en hoe die zou kunnen functioneren. Van W. Benjamin is er een vertaald opstel over de Russische auteur Nicolai Leskov. A. Mertens stelt de Duitse schrijver Alexander Kluge voor. J.F. Vogelaar vertaalde van hem het hallucinante ‘Een liefdesexperiment’ en J. Walvis het langere ‘Leerprocessen met dodelijke afloop’. J. Bernlef schrijft over Albert Speer. Dan volgt een interessant opstel van Jean-Claude Montel over ‘Vertellen, Roman, Geschiedenis, Fabriek van de held’, toch nog voorafgegaan door enkele van zijn prozafragmenten in vertaling. Volgen nog een script voor een film van Johan van der Keuken, een verhaal van F.B. Hotz en gedichten van Nathaniël Tarn.

De Periscoop
30ste jrg., nr. 11, sept. 1980

A. Demedts schrijft over werk van Paul Theroux en Djuna Barnes. J. Fontier heeft het over haikoes en J. van Remoortere over recente SF-uitgaven. J. de Poortere bespreekt een stapeltje poëziebundels, waaronder werk van W. Kotte, E. Leeflang, R. Schouten en Jan Vercammen. Van de onlangs overleden Lambert Swerts wordt een ‘beknopt overzicht van de literatuur in artistiek Limburg’ opgenomen. D. de Laet stelt ‘Hugoké als stripauteur’ voor. Andere plastische kunstenaars die aandacht krijgen, zijn Eddy Janssens (foto's), Mark Verstockt en Jef van Grieken.

De Revisor
7de jrg., nr. 4, aug. 1980

‘Evenbeeld’ is een verhaal over bewustzijn en ascese, van Hedda Martens. J. Kuijper schrijft een bijbels geïnspireerd sonnet. Andere (goede) gedichten zijn van Willem Jan Otten, H.H. ter Balkt, Marcel Koopman en Willem van Toorn. Enno Endt reconstrueert een beeld van de Tachtigers in de periode '85-'88. Hij doet dat aan de hand van citaten uit hun werk en hun brieven. M. van Nierop leidt de vertaling in van enkele fragmenten uit het werk van A. Schopenhauer, over schrijven en stijl. Boeiende lectuur, nog altijd. C.O. Jellema vertaalde acht gedichten van de Oostenrijkse Christine Lavant. In het vorige nummer was een heel interessante discussie op gang gekomen over ‘De kunst & het geld’. Die wordt hier voortgezet, met meningen van Pieter Lighart, Max Arian en Franz Marijnen.

Varia

- Sinds een tiental jaren verschijnen al de Verkenningen op het gebied van jeugdliteratuur, een losbladige uitgave van BV uitgeverij NIB, Postbus 144,

[p. 718]

3700 AC Zeist. De redactie bestaat uit Annet van Battum, Cor van der Burg, Steven van Campen en Marijke Raephorst. De afleveringen, die 10 keer per jaar verschijnen, brengen in hoofdzaak kritische informatie over recente jeugdliteratuur.

- Het Haikoe-centrum, onder leiding van Bart Mesotten en Karel Hellemans, geeft sinds drie jaar een blaadje uit, Mededelingen. In het nummer dat voor mij ligt (3de jrg., nr. 2, zomer 1980) staan o.m. bijdragen over de Duitse haikoe (B. Willems), het ontstaan van haikoes (S. Buschman en B. Mesotten), haikoes van leden en een lopende bibliografie. Contactadres: Drogenberg 100, 1900 Overijse.

- In Streven (47ste jrg., nr. 11, aug.-sept. 1980) schrijft J. van Ackere over B. Bartók, L. van der Hout en G. Groot over ‘Succes en ontnuchtering van de nieuwe Spaanse film’ en C. Tindemans over ‘Brecht en religie’.

- In Spiegel der Letteren (22ste jrg., nr. 1, 1980) schrijft D. Cumbs ‘Over het fantastische bij Hugo Raes’.

- In Kultuurleven (47ste jrg., nr. 7, sept. 1980) wijdt J.J. Wesselo een kroniek aan ‘Tussen tuin en wereld’ van P. de Wispelaere. In het nummer van oktober (nr. 9) leest men over recente heruitgaven van essayistiek door uitgeverij Bzztôh in Den Haag, en over proza van L. Stassaert, H.F. Jespers en P. Hoste.

- 't Kofschip (8ste jrg., nr. 4, juli-aug. 1980) brengt een mooie aflevering, ‘Wegwijzer naar Willaert’. Het bevat opstellen over de schilder door Raoul M. de Puydt en Gie Luyten, reprodukties, en gedichten van R.M. de Puydt, G. Luyten, A. Polfliet, M. van Maele en D. van Ryssel.

9/10/80

Hugo Brems