Dietsche Warande en Belfort. Jaargang 125

[p. 161]

Dietsche Warande en Belfort 125ste jaargang nummer 3 maart-april 1980

Willy Spillebeen / De geschiedenis van de steenbok

Eén ogenblik vier poten
geklonken aan een rotspunt.
De rondboog van de horens
de schonken en de romp.
Een wereld in balans.
Uitdager van de afgrond.
Doorvorser van het steen.
Beheerser van de hemel.
Maar met zichzelf alleen.
Een vogel zonder vleugels
vloog naar de hoogten heen
aan grond en hemel hangend.
En ver van mij vandaan
wacht hij en kijkt mij aan.

Het beeld is bijgebleven.
Ik zag opeens mijn leven
dat moeiteloos begon.
Wereld vol mogelijkheden.
Maar ik stond aan de grond
geklonken door de zorgen.
De droom een oude wond
stak weer als bij slecht weer
als wolken donker worden.
Er komt geen tweede keer.

Toen sprong het dier tevoorschijn
Opeens. Wereld van woorden.
Voel voor je valt voorgoed
hoe goed je balanceert.
Een evenwicht van zelf
bepaald zijn en bepalen.

[p. 162]

 

Van aarzeling en moed.

 

Verwerpen en aanvaarden.

 

Niemand ontloopt zijn lot.

 

De steenbok op zijn rots

 

zal zelf ook eenmaal vallen.

 

 

 

Een nacht van plotse sneeuwval

 

met noordenwind die beukte

 

bij vlagen op de rotswand

 

wierp zij die moeder werd

 

een jong op vochtige leemgrond

 

Ze likte loom haar wonden

 

terwijl het geitje schreiend

 

op houten poten rechtkroop.

 

 

 

Hij zwijmelt vallen opstaan

 

naar waar de roedel wachtte

 

bij de ingesneeuwde uitgang.

 

Seizoen volgde op seizoen.

 

Zijn moeder die hem zoogde

 

was goed. Zijn vader nors

 

gesteld op eenzaamheid.

 

 

 

Eens toen hij ouder rondkeek

 

schrok hij van licht en donker

 

spooksels in de spelonk.

 

Er was licht bij de uitgang

 

maar ook een vuur dat brandde

 

onvindbaar in de rotswand.

 

 

 

Dat jaar toen sneeuw ging zingen

 

en groen onstuitbaar uitbrak

 

brak hij ànders naar buiten.

 

Vermoedend dat zijn vader

 

en moeder hem doorgrondden

 

trok hij het bergland rond

 

en vond het paradijs

 

maar niet het vuur dat brandde

 

onvindbaar achter rotsen.

 

Hij ving te klimmen aan

[p. 163]

 

en sprong van rots naar rotspunt.

 

Bedwinger van de afgrond.

 

Verkenner van het steen.

 

Een drager van de droom

 

die wachtte achter de rotsen.

 

 

 

Toen honger hem terugdreef

 

naar steilten met stug gras

 

korstmos dwergrododendrons

 

wist hij dat hij gefaald had.

 

Maar kwam een leider thuis.

 

't Gewei gerijpt volwassen

 

de gouden barnsteenogen.

 

De bronst zwol naar zijn keel.

 

De bronzen roep naar 't wijfje

 

was lokroep naar het vuur

 

dat onbereikbaar brandde.

 

De geiten stoeiden rond hem.

 

Hij nam ze welgevallig

 

en bruidsdans en gevecht

 

waren voortaan zijn leven.

 

Verdediger van de zwakken.

 

De sterkste van de sterken.

 

Maar vaak nors als zijn vader

 

stond hij op een hoog rotspunt

 

de kop met vochtige snuit

 

gewarig in de nachtwind.

 

 

 

De roedel van zijn zorgen

 

leidde hij vrijheidsdrang

 

en kracht en moed geworden

 

doorheen het hooggebergte.

 

En al die jaren brandde

 

het vuur achter de rotsen.

 

 

 

Zijn droom werd oud als hij.

 

Zijn ogen roder koper.

 

Zijn horens ingekorven.

 

Zijn vacht een koningsmantel

 

weerbarstig herfstig goud.

[p. 164]

 

Maar moedeloos werd de wekroep

 

toen hij de roedel maande

 

om naar het dal te keren

 

omdat de winter aanbrak

 

of een orkaan met sneeuwval

 

ging loeien op de toppen.

 

 

 

Beneden bleef hij lang

 

in een spelonk verborgen

 

verstard nors onaanraakbaar

 

in eigen eenzaamheid.

 

Nog bleef zijn macht behouden.

 

 

 

Maar toen een lente later

 

zijn zonen hem bespotten

 

en om de geiten vochten

 

met jong gerijpt gewei

 

keek hij weemoedig toe.

 

Nog eenmaal zou zijn wekroep

 

hen manen te vertrekken.

 

Zó bij het ochtendgrauwen

 

nam hij van allen afscheid.

 

 

 

Ze huiverden van eerbied.

 

Maar toen de nieuwe morgen

 

dóórbrak met hard wit licht

 

in de herboren wereld

 

vergat men de oude steenbok.

 

 

 

Hij zag de roedel heengaan

 

van rots naar rots - verdwijnen -

 

en lag met toeë ogen

 

te dromen van het vuur

 

onvindbaar achter rotsen.

 

Dan stond hij moeizaam op.

 

De poten stram geworden.

 

't Gewei zwaar om te torsen.

 

 

 

Zo klom hij vele dagen

 

tot waar in sneeuw en ijs

[p. 165]

 

de korstmossen verschrompelen.

 

De laatste steilste helling

 

heeft hij hijgend beklommen

 

soms aarzelend soms uitglijdend.

 

Dan staat hij waar hij vroeger

 

onstuitbaar jong gestaan heeft.

 

Toen was er nog een toekomst.

 

Nu voelt hij hoe zijn krachten

 

hem langzaamaan begeven.

 

Hij ligt neer in het zonlicht

 

dat warm is op de stenen

 

tussen de plekken ijs.

 

Zijn blik gekeerd naar binnen

 

kijkt in het eigen landschap.

 

Onvindbaar bleef het vuur

 

de drijfkracht van zijn leven.

 

Heeft hij verkeerd geleefd

 

zijn wereld in balans

 

beheerst zonder de deemoed

 

van wie zichzelf vermindert?

 

Hij strekt zich om te sterven.

 

 

 

Dan ziet hij daar beneden

 

de meute wolven naderen

 

met opgerichte haren

 

en bloederige bek.

 

Boodschappers van het andere

 

zijn levenslange opstand.

 

Ze vorderen nog langzaam.

 

Uitdagend staat hij even

 

tegen het blauw en wit

 

getekend als een standbeeld

 

met opgeheven horens.

 

Dan springt hij moeizaam voort

 

doorheen het dal maar telkens

 

staat hij weer even roerloos

 

een vogel voor zijn opvlucht

 

een wereld in balans.

[p. 166]

 

De wolven komen nader

 

klauteren de helling op

 

hollen over de toppen

 

hijgen met blauwe tongen

 

in monsterlijke koppen.

 

Hij rent weer als de vluchter

 

die hij een leven lang

 

met tegenzin geweest is.

 

Nog kan hij ze ontlopen

 

al is zijn adem jachtig

 

al zijn doodmoe zijn poten

 

al zijn doodzwaar zijn horens.

 

Maar als hij weer een rotswand

 

langzaam langzamer opklimt

 

waarachter het oranje

 

vuur van zonsondergang

 

zijn blik met blindheid slaat

 

zijn ze vlak achter hem.

 

 

 

Ze slaan hun wrede tanden

 

in de ingevallen flanken.

 

Hij schreeuwt even van pijn

 

en razernij - de gemzen

 

verder in het gebergte

 

huiveren om eigen doodstrijd.

 

Nog stoot hij met de horens

 

de schimmen van hem weg

 

die niet te grijpen dansen

 

zoals destijds de geiten

 

in geile blije bruidsdans.

 

Het bronst loenst uit hun ogen.

 

Nog zwichten ze 't geweld

 

der veelgeringde horens.

 

Nog roept hij en de echo

 

opstandig doet de bergen

 

schallen in de avondval.

 

 

 

Hij maakt een lange sprong

 

en staat weer op een rotspunt

 

met onder zich de afgrond

[p. 167]

 

waarin een stortbeek kolkt.

 

Hij wacht. De wolven komen.

 

Laaghartig wrede beesten

 

met kruiperige ruggen

 

en bloederige muil.

 

Ze springen. En hij springt.

 

Ze tuimelen in de afgrond.

 

Huilend in luide doodstrijd

 

slaan ze op het steen te pletter.

 

En hij één ogenblik

 

een vogel in zijn opvlucht

 

vliégt voor hij valt omlaag

 

in het opspattend water.

 

Hij zinkt. De horens drijven

 

als wrakhout even boven.

 

 

 

Misschien vindt iemand later

 

een klimmer in de bergen

 

wanneer de stortbeek droog staat

 

de veelgeringde horens.

 

Misschien gaat hij dan denken

 

aan een einde zelf gekozen

 

zonder het lot te ontlopen -

 

een keuze al wordt alles

 

wat leeft door vreemde kracht

 

weg van de dood gedreven

 

in de armen van de dood.

 

 

 

Het beeld is bijgebleven.

 

De steenbok op zijn rotspunt.

 

Eén ogenblik een vogel

 

in allerlaatste vrijheid.

 

Liever dan weerloos als een

 

offerlam de muilen

 

der wolven rood te verven

 

kiest hij de vrije val.

 

Hij die een leven lang

 

't vuur van de vrijheid zocht

 

was vrij in dat moment

 

en tartte voor zijn vallen

 

het laatst lot van ons allen.