onvermoeibare werkkracht, een apostolisch zwoegen en wroeten van een priesterziel die betrouwde op de Voorzienigheid, die leefde van de genade, die berustte in zijn priesterzending en de waarde van het inwendig leven dankbaar wist te leren hoogachten door al wie met hem in betrekking kwam...
Zoals velen, ben ik hem veel verschuldigd en ik beken graag dat mijn sociaal aanvoelen, dat in mij, wat de betrekkingen betreft met ons volk, sinds 1906 door Frans van Cauwelaert en Z.E.P. Rutten was wakker geschud, door onze onderpastoor van toen werd aangevuurd op het godsdienstig vlak.
Zoals ik hem toen heb leren kennen en waarderen, zo vereer ik hem nog, want door heel zijn opbouwende strijd, door zijn lijden en zijn beproevingen, is hij jong van harte en van gedachten gebleven. Hij spreekt nog met hetzelfde enthousiasme, met dezelfde liefde tot de gelovigen en tot heel de werkende gemeenschap: zijn woord blijft helder en meeslepend, gesteund op een onwrikbare overtuiging en tevens op een klaartebrengende studie; zijn gebaar met zijn opgestoken handen en zijn vingerwijzend naar hoger: Excelsior, is onveranderd gebleven, zijn stem is krachtig nog zoals weleer en hij staat onverschrokken tegenover eenvoudige mensen, trouwe vrienden, gezagdragers of kerkelijke overheden, of wie ook... Het zo wel verdiende purper heeft hem niet vervreemd, want de drager ervan vereert het in dit geval meer dan ooit... Cardijn is Cardijn gebleven, nu tachtig jaar oud en jeugdig, internationaal zoals niet een, sterk als een rots met een zwakke gezondheid, ‘donnant tout ce qu'il a pour faire plus de place à la grâce de Dieu’!
***
Die komst was inderdaad een ontploffing, want ze schudde iedereen en ze trok de luiken open voor de sociale zon van het nog niet begrepen maar toch nog niet getaande licht van de lering der Kerk in Rerum Novarum.
De ouderen in de parochie gedenken nog die daverende preken voor een propvolle kerk, tot de leden van de bond van het Heilig Hart, van de Familiebond, van de Vrouwenbond, enz... Iedereen mocht het horen en kreeg het mee...
Het viel bij sommigen, ook onder de geestelijken, wat hard en zwaar, want tot dan toe had niemand het toen zó durven te zeggen... Maar meer dan wie ook, leerde hij aan de parochianen welke hun waardigheid is, wat het geestelijk leven betekent, hoe de goddelijke liefde door de genade der Sacramenten in ons inwoont, hoe goed God voor ons is en hoe zwaar onze verplichting tot het apostolaat op ons drukt dank zij het beter begrijpen van onze verantwoordelijkheid...