Dietsche Warande en Belfort. Jaargang 105

[p. 9]

Maurice Roelants
Dialogische aforismen

Over discussies

Velen kunnen een wilde discussie beginnen. Weinigen kunnen ze beëindigen. Tenzij als woede, waarin er geen discussie meer steekt.

Voor een opponent is alles gezegd als hij uitgesproken is. Iedere tegenwerping acht hij een lichtzinnige aanval op de waarheid.

Gelukzalig wie zijn eigen onvolkomenheid toegeven kan. Hij doorbreekt de menselijke beperktheid.

Wie geen geestkracht heeft geeft niets toe. Wie alles toegeeft heeft geest noch geestkracht.

Wie zijt ge, mens, die meent op halve waarheden en hele vergissingen een absolute logische constructie te kunnen bouwen?

Het is erg vernederend, dat onze zinnen in staat zijn verkeerde waarnemingen te doen. Het meest vernederend is: niet in staat te zijn tot corrigeren van een foutieve waarneming. De volharding in het buitensporig zelfvertrouwen houdt haar eigen kleinering in.

Vergis u goedmoedig, dat hoort bij de menselijke aard. Transcendeer de mens in u door goedmoedig uw vergissingen te herstellen.

Wees niet ongelukkig om een vergissing. Het beste leven is nog uit veel vergissingen gemaakt.

Ga geen discussies met anderen aan, zo ge niet in staat zijt een loyale discussie met u zelf te voeren.

[p. 10]

Verwaarloos nooit uw eigen zekerheden in twijfel te trekken. Zij zijn uit veel dood hout en gulzige twijgen gemaakt.

Overwin in elke discussie uw oude verstarringen. De waarheid is een bewegende kracht.

Hoed u voor discussies zonder finaliteit. Het is goed het hoofd zonder discussie in de niet bewegende schoot van God te leggen.

De laatste stap van de rede gaat over de grens waar zij nog discussieert. In de uiterste overgave ontdekt zij de staat van de vreugde en het welbehagen in het één zijn met alles. De liefde wordt haar loon.

Het einde van iedere beste discussie: Seid umschlungen, Millionen, und Du, der Einzige.

Deel uw eigen mening, maar niet te aanmatigend en absoluut. Ge zoudt meer u zelf dan de waarheid beminnen.

Bedenk dat er in de sterkste atleet een blinde en een lamme zich verscholen houden.

De grootste durf bestaat er in onopvallend origineel te zijn, alleen betrouwend op eenvoudige waarachtigheid.

Jeugd en ouderdom

Aanvaard met speelse zin het compliment, dat ge jong zijt gebleven. Men heeft er u aan herinnerd hoe oud ge al zijt.

De oudere van dagen wordt licht miskend. De jeugd meet zijn ouderdom aan zijn rimpels. Velen sterven nochtans zonder ooit volwassen te zijn geweest. Hun jeugd is nooit overgegaan.

Het duurt soms lang eer men jong wordt.

Alle jeugd komt te laat.

Doe nooit als de jeugd. Er zou blijken dat ge niet jong meer zijt. Aanvaard uw jaren. Er is kans, dat ge de jeugd een voorbeeld zijt van jonge veerkracht.

[p. 11]

Oud zijn en onnozel is nog minder sympathiek dan onnozel zijn en jong.

Genade voor de jeugd en de ouderdom: zij zijn allebei met onnozelheid bedreigd.

Vereer de ouderdom, die nog tot blijmoedigheid in staat is. De kans is immers groot, dat hij van veel ijdele illusies gezuiverd is.

Er is niet zo overdadig veel van de jeugd te verwachten: zie rond u, al die oude lieden zijn jong geweest.

Wees vol goed vertrouwen: jong en oud dragen het leven voort, soms over de chaos der wereld, een deel liefde en orde.

Een kind dat lacht is de mooiste vorm van de mens: het ziet niets óver zijn lach en lijkt wel het geluk in persoon, zolang het niet huilt om de een of andere dwaasheid.

Gelukkig bestaat de ouderdom om de dwaasheid der jeugd goed te maken.

Dwaasheid en seniliteit zijn volkomen verschillende motorische onmachten. Zij kunnen gelijktijdig te werk gesteld zijn.

Als men niet meer in staat is de dwaasheden der jeugd te begaan, kan men er zich op toeleggen de wijsheid van de ouderdom te beoefenen. Jawel, maar, de droom te koesteren nog eens de dwaasheden der jeugd te begaan is de troost voor al wat men in het leven heeft gemist.

De ouderdom scherpt de menselijke gebreken aan, - alleen gaan hun de middelen ontbreken om zich vlot te betuigen.

Een goed humeur is opgespaarde jeugd. Het is nooit te laat om te lachen, ook met zich zelf.

Laat de ouden van dagen goede voorbeelden geven en lachen: uit de lach blijkt hun zin voor proporties.

Uw leven achter de rug hebben en nog kunnen lachen: wat een moed, als het geen onbewustheid is.

[p. 12]

Wie als hij oud is één bekoorlijkheid overhoudt bereikt het einde met glans.

De jeugd van de mens moet aan het einde van een lang leven worden gemeten. Al de rest is verstoven bloesem.

Wie zijn ouderdom mist kan wel over zijn jeugdjaren schreien.

Zie vooruit. Al wat voorbij is was slechts preluderen.

Al wat ge aan de ouden van dagen hebt gedaan is ook aan Mij gedaan.

Streel geen oude man. Hij mocht nog aan geluk geloven.

Stram zijn is niets, maar nog smaak aan jonge lippen vinden.

Oud zijn? Uw tijd voorbij zijn en nog leven. Nog dagelijks in de zon zien en blind zijn. Uw jeugd bewenen en gewoon niet meer stil en dapper voortdoen.

Jong zijn? Niet weten wat te doen met al uw koortsen. Niets geven om uw jeugd.

Men wordt oud als men prijs gaat hechten aan zijn jeugd. Het jeugd-gevoel is een ouderdomsverschijnsel.

Niet iedereen leeft tot aan zijn stervensuur, zoals niet iedereen wakker blijft totdat hij inslaapt.

Tijd en tijdgenoot

Het begrip tijdgenoot wordt lichtvaardig verengd of verruimd: verengd tot een lustrum toevallige solidariteit, verruimd tot wie toevallig een zelfde tijdsgewricht beleven. Men is tijdgenoot van zijn gelijken.

De tijd is een kogel. Reeds zit hij, hard, in het hart van de roos of er ver vandaan. De hand, die hem afvuurt, komt met haar verdere bewegingen achterna.

Wie snel wil leven heeft aan een mitrailleur nauwelijks genoeg. Men hoort nog alleen zijn rap tikken. Maar ook dat is heel spoedig gedaan.

[p. 13]

Een goed soldaat speelt met de tijd en wordt niet oud. Voor hij oud wordt is de slag van de kogel neergeslagen.

Een oude heer, een oude dame moeten nog gauw van hun laatste dagen genieten en vergeten dat hun hart de roos voor een snelle kogel is. Het heeft geen zin angstig te zijn. De eeuwigheid duurt voort.

Men kan de tijd de borst bieden van een soldaat.

Het leven van een soldaat wordt voor driekwart bedorven door wachten, - en de tijd is een kogel.

Snel suist de kogel, zoniet zou hij geen kogel zijn. De kogel heeft geen tijd.

Wij ook niet.

Het is geheel ons drama. Als jonge soldaten te sterven. Te leven als oude soldaten, die niet tijdig gestorven zijn.

Leef toch maar als een oude heer, een oude dame, die rustig van hun laatste dagen genieten. De kogel komt wel.

Sla ze gade, die worden opgevorderd om iets goeds aan hun evennaaste te doen. Ze nemen hun tijd. De koele kogel wordt warm in de hand en wordt weer koud op het marmerblad waarop ze hem vergeten.

Gelukkig die als een vreedzame monnik in staat is buiten de tijd te leven, - iedere dag wordt lang en klaar.

Lof van wat niet opvalt

De mooiste levens zijn onopvallend, zoals een goed passend pak.

Daarbuiten zijn alleen die van de H. Franciscussen, de Saint-Exupérys en de Falstaffs heel mooi.

De ware heiligen en helden worden door alle humbug rond hen heen gehinderd.

Voor wie zin heeft voor nuances zijn de grijze dagen de mooie dagen.

[p. 14]

De beste dingen geschieden in de schemering. Zij worden slechts door de scherpzinnigen geraden.

Misdaden en weldaden vragen om duisternis. Het forum is slechts geschikt voor cavalcades.

Amuseer de menigte met vuurwerken.

De nietdeugen hebben last om zich te doen vergeten. De beste karakters doen het vanzelf.

Wat opvalt is dikwijls van slechte smaak.

Schone zielen bidden God om een onopvallende dood.

Actualiteit, mode en stijl

Wie slechts leeft voor de actualiteit krimpt zijn leven erg in. Hij mist het verleden en van de toekomst heeft hij slechts het klein deel, dat als nieuwe actualiteit in zijn gezichtskring opschiet.

In de actualiteit is niets beproefd. Over weinig tijd jaagt ze het rood der schaamte naar uw slapen omdat ge het essentiële van het bijkomstige niet hebt kunnen onderscheiden.

Wie de mode niet apprecieert mist gevoel voor evolutie en nieuwe waarden. Wie er zich à prioristisch op instelt zet de zotskap op van een nar.

Wie met zijn neus tegen de actualiteit zit aan te kijken loopt het gevaar zelfs zijn neus veel te groot te zien.

Actualiteit en mode zijn natuurlijke reacties. Men is nooit zeker dat het reacties op iets doms of iets deugdelijks zijn. Actualiteit en mode zijn daardoor ipso facto deugdelijk of dom.

Actualiteit en mode? Resultante van de dwaasheid der wereld. Andere malen verzet en zuivering.

Alle wijsheid onderstelt kieskeurig onderscheidingsvermogen. Derhalve moet ge op tijd en stond durven beminnen en verwerpen.

[p. 15]

De stijl van vandaag fluit die van gister aan. Morgen wordt vandaag, vandaag is bezig gister te worden. De aanfluiters worden weldra aangefloten. Het is dus goed en vrolijk, dat met onwrikbare eigenwijsheid wordt aangefloten. Niets zou ons uit de verstarring redden als men niet absoluut in eigen waarheden met hun greintje wijsheid en dwaasheid geloofde.

Stijl is wat duurzaam is als actualiteit en mode vergeten zijn.

Tracht te leven met stijl, wat het moeilijkste en het waardigste is. Het geeft weinig of geen erkenning van buitenaf. Binnenin geeft het de voldoening zichzelf het lastige te hebben gevraagd.