Dietsche Warande en Belfort. Jaargang 98

[p. 141]

Frans van Boogaerdt
Magda wacht op de liefde
(Fragment)

Mijn verste herinnering aan het kostschooltje te F. reikt tot die avond, toen ik niet in slaap kon geraken omdat ik een jongen wenste te worden, zo vurig dat het mij mogelijk leek.

Het openstaande venster was een rode vlek van de ondergaande zon. Daar lag ik dan naar te kijken, terwijl plannen vol verbittering en wraak door mijn hoofd kruisten.

Gewoonlijk was het raam gesloten op dat uur, maar zuster Felicitas had weer heel de dag in haar zetel gelegen met maagkrampen en daardoor waren wij, de kleinste meisjes, aan ons lot overgelaten.

Zo kwam het ook, dat we uit onze eerste slaap opgeschrikt werden door het lawaai van zatte Pier. De oude mannetjes uit het gesticht moesten te negen uur binnen zijn, maar wanneer Pier een borrel te veel ophad, stoorde hij zich niet aan het reglement en kwam een halfuur te laat, opzettelijk om de zusters te tergen. Dan snokte hij aan de bel van de voordeur, dat het over het plein en het hele klooster door rinkelde. Pas was hij binnen, of hij begon te vloeken van god en de verdoemenis, ratelde er milliarden door, altijd hetzelfde, zonder verademing en zo luid als een koor. Hier en daar sloeg een deur open: nonnen die de brallende woestaard te gemoet snelden of hem ontvluchtten, ik weet het niet. In ieder geval hoorde ik spoedig de gebroken stem van moeder overste:

- Het is al wel, Pier jongen, ga nu maar slapen.

Maar het gevloek bleef aanhouden en dan dreigde ze krassend:

- Zijt ge niet beschaamd voor een christenmens, zulke ergernis geven! De volgende keer komt ge niet meer binnen!

Daarmee bereikte de moeder enkel, dat Pier nog krachtiger en luider begon te tieren.

Toen voelde ik dat hevige verlangen om een jongen te zijn, die niet zou luisteren naar moeder overste wanneer ze smeekte en zeker niet wanneer ze dreigde. Zo dikwijls had ik mijn verzet ingeslikt en het hoofd gebogen wanneer een zuster mij berispte. Maar hoor eens die man! Hij moet niet met droge ogen naar de rode glans van de ondergaande zon staren en zich opwinden over zijn wraakplannen. Hij moet niet schreien onder de lakens.

[p. 142]

Hij vloekt moeder overste recht in haar gelaat en wie weet, zou hij voor de pastoor uit de weg gaan. Als ik nu een jongen was, dan zou zuster Andrea me geen tweede keer onverdiend een punt aftrekken. De eerste maal al, zou ik zoveel lawaai maken, dat ze me moet smeken geen ergernis te geven.

Buiten was het stil geworden. Opeens woei de wind naar binnen en de gordijnen wuifden. Ik beet in mijn lakens, verkropte een snik. Als ik dan toch een wees moest zijn, waarom was ik dan ten minste geen jongen? Ik liet twee hete tranen onder mijn ogen branden en keek naar de donkere plek van het raam. Het moest mogelijk zijn, het zou gebeuren. Niet onmiddellijk, want dat ware een mirakel geweest en ik wist dat ik geen wonder waard was. Maar later... Ik zag me groot en flink over de koer stappen, met de handen in de zakken. Ik zou fluiten en een keitje voortschoppen...

's Morgens wrong ik mijn kop door de staven van het hek, dat het speelplein van de hoeve scheidde. Aldus kon ik binnenkijken in het hok tussen de stallen waar men Pier had te slapen gelegd, omdat hij op de slaapzaal de andere peetjes stoorde met zijn lawaai. Met ontzag keek ik naar de brits en de grijze dekens en snoof gretig de lauwe, duffe geur op, die uit het slaapvertrek walmde.

Zuster Antonia vond die wellust waarschijnlijk verdacht. Toen ze me in het oog kreeg, bleef ze plots staan als schrok ze. Ik kon niet zo vlug mijn kop terugtrekken van tussen de staven om in een groep kinderen te gaan spelen alsof er niets gebeurd was. Zuster Antonia keek me aan, droog en diep, zoals het haar gewoonte was. En dan ineens een goedige glimlach. Nu werd het lastig, want zuster Antonia lachte enkel wanneer ze u doorzien had. En tot op de grond van het hart doorkeken te worden, was zo vernederend, dat men er zich onbehaaglijk bij voelde. Maar er volgde nooit een afstraffing, zelfs geen zinspeling en ten slotte voelde men zich gelukkig onder haar glimlach. Ze duwde zachtjes mijn kop weg van tussen de staven. Het was gelijk een streling. Ik keek haar hoopvol aan, verwachtend dat ze wat zou zeggen. Doch haar blik was weer droog en diep.

- Kinderen moeten spelen, zei ze enkel.

Ik mocht gaan.

Pas weken later, op een avond toen zatte Pier nog eens met zijn vloeklawaai het klooster kwam binnen gezwijmeld, had ik weer met zuster Antonia te doen.

Ze kwam de slaapzaal binnengelopen en sloot het venster, zodat de bulderende stem buiten tot een zwakke echo verstilde. Dan trad de zuster op mijn bed toe en ik verwachtte, dat ze me zou aankijken met een blik van verstandhouding over het geheim dat tussen ons bestond sedert die ochtend bij het hek. Mijn hart klopte sneller, ik zuchtte diep en moest van vreugde even mijn ogen sluiten. Toen ik ze weer opsloeg, stond

[p. 143]

zuster Antonia over mijn bed gebogen. Ze dekte me zorgvuldig toe, doch haar blik was zo onverschillig alsof ze me niet eens zag liggen. Ze was nog niet uit de kamer, of ik lag al met het hoofd onder de dekens te schreien en stortte mijn ontgoocheling uit in de vloeken die ik van zatte Pier had geleerd. Ik luisterde of ik ook nu iets kon vernemen van zijn geweldige uitval, maar neen, geen woord, geen klank drong tot boven door. Op de slaapzaal heerste een onbehaaglijke stilte omdat iets ongewoons gebeurende was, waarvoor ieder zijn adem inhield. Er ritselde een laken, het meisje naast mij hoestte. Het ergerde me pijnlijk.

De volgende ochtend ging ik opzettelijk met het hoofd tussen de hekstaven liggen. Nu zou ik weten wat ik aan zuster Antonia had. Ik wilde haar uitdagen, haar pijn doen, omdat ze me de vorige avond geen vriendelijke blik had gegund. Als ze durfde komen, zou ik mijn tong uitsteken, zo ver, zie.

Maar zuster Antonia kwam niet. De tong uitsteken, een neus zetten, het bekoelde mijn woede niet. Evenmin dat ik op de grond stampte en huilde: ‘Domme, stomme heks!’

Zachtjes werd ik onder de schouders opgetild en met de rug naar het hek weer neergezet. Wie kon me daar betrapt hebben, tenzij zuster Antonia? Ik vluchtte weg over het eenzame speelplein zonder om te kijken, recht naar de klas toe. Daar vervulde me een deugddoende dankbaarheid omdat de luide lach, die ik van zuster Antonia had gevreesd, niet was losgebarsten.

Niet zo heel lang daarna gebeurde dat met de koster. Hij was een jonge kerel met zwart haar en donkere ogen. Wanneer hij de maat sloeg in de zangles, kwam een schittering in zijn ogen en dat trok me tot hem aan. Ik trachtte aan die schittering te ontkomen door star naar mijn boek te kijken, maar het was alsof zijn blik door de bladzijde drong en tussen de gedrukte noten kwam branden. Dan sloot ik de ogen. Het hielp niet, want in de duisternis zag ik nog klaarder de vreemde schittering en ten slotte moest ik me wel overgeven aan dat wondere licht. Ik kan me niet meer herinneren hoe het in die tijd voor de rest met mij gesteld was, of ik ook buiten de zanglessen onder de doem bleef van die dwepende ogen. Des te levendiger kan ik mij nog voorstellen hoe ik soms griezelde van verwachting terwijl ik naar de zangles stapte, hoe ik aan zijn ogen bleef hangen van de eerste tot de laatste maatslag. Ten slotte begon ik mij in te beelden, dat de koster mij had opgemerkt en gedurig naar mij keek. Door die ontdekking leefde ik een paar dagen in een gelukkige roes. Maar ik kon mezelf niet blijven begoochelen en ik bad, dat me een onbetwijfelbaar teken zou geschonken worden. Zo hij bij die bepaalde noot naar me kijkt, dan is het waar. Wat waar moest zijn, wist ik toen zelf niet. Ik had er in ieder geval geen naam voor gezocht. Dagen lang was ik onrustig, nu eens woest uitgelaten, dan weer lusteloos en terneergedrukt. Maar zodra ik hem in de deur van de klas te zien kreeg, kwam

[p. 144]

een felle warmte over mij en daarna een grote, gelukkige rustigheid, waarin ik enkel nog verlangde en verwachtte, dat hij zijn tevredenheid over mijn ijver bij de zangles zou betonen.

Dat gebeurde niet en zo werd ten laatste mijn verlangen en mijn bewondering een lastige pijn. De zanglessen waren sedert geruime tijd voorbij en ik dacht aan de koster niet meer, toen de pijn en het onrustig verlangen me nog kwelden.

- Ge ziet zo bleek, zegde Cecile. Alsof ge tegen uw zin leeft.

Ik wendde het hoofd af. Wij waren alleen in de witte linnenkamer. Het was de eerste middag van de zomervacantie, warm en eenzaam. De school was 's morgens leeggelopen en wij beiden alleen, die geen thuis hadden, waren achtergebleven. Cecile was veel ouder dan ik en zo gesloten, dat tussen ons nooit enige toenadering was ontstaan, al hadden we reeds vele verlofdagen samen doorgebracht.

Het was er goed achter de toegetrokken witte gordijnen. Cecile scheen verder geen aandacht aan mij te schenken en naaide voort zonder op te kijken.

- We zullen ook maar bidden, nu de zusters in de kapel zijn, zegde ze eindelijk. En terwijl we voortwerkten, bad ze het rozenhoedje voor. Eerste Weesgegroet Maria, tweede Weesgegroet Maria. Ik bad mee en keek haar ondertussen aan, eerst tersluiks, dan langer omdat ze toch haar hoofd niet ophief van haar werk. Ze had een dikke, blonde haarwrong op een blanke hals, fijne lippen die bijna roerloos bleven terwijl ze bad. Soms sloot ze de ogen zonder daarom met naaien op te houden. Vooral dat bijna ongemerkte luiken van de ogen onder de lange wimpers, was zo zacht en zoet, dat ik week werd van bewondering. Ik trachtte het haar na te doen en bad af en toe met gesloten ogen. In die ingetogenheid vloeiden de stilte en de innigheid naar mij toe en was ik gelukkig. Na het gebed keek Cecile me eindelijk weer aan. ‘Als ik nu maar niet bleek zie’, dacht ik angstig en te gelijk voelde ik me blozen van opwinding en blijdschap.

Toen glimlachte Cecile en ging ik aan het schreien. Nog nooit had ik in iemands bijzijn geweend. Ik was dan ook doodbeschaamd, doch kon niet ophouden, draaide me om op mijn stoel en met het hoofd op de leuning weende ik me uit.

Cecile verroerde niet en bleef zwijgen. Toen ik eindelijk weer opkeek, zat ze over haar werk gebogen. Ze vroeg geen uitleg over mijn tranenbui.

Ik had dichter bij haar willen zitten, even haar hand willen voelen op mijn arm of nog liever op mijn voorhoofd. Als ik zei, dat ik koppijn had, misschien zou ze dan...

Maar zij was me voor.

- Het wordt een warme avond, zei ze, terwijl ze van haar werk opkeek naar de gordijnen die geel glinsterden van het zonlicht.

Ik slikte met moeite, trachtte het verdriet van mij af te schudden om rustig te kunnen werken zoals Cecile, maar te gelijk voelde ik met genoegen het nat van de tranen nabijten op mijn gloeiende wangen.