Dietsche Warande en Belfort. Jaargang 1940

[p. 75]

Kania
door Zofja Nalkowska

1.

Ze was een mooigebouwde staande hond, groot en slank, met kort, glad haar, amandelbruin, de kleur van roomkoffie. Ze had lange pooten, een veerkrachtigen staart, een lenig en gezwind lijf en een fijnen kop met steeds een uitdrukking van kalme opgewektheid. De punt van haar neus, haar muil en de randen van haar oogleden waren niet zwart, maar lichtbruin, wat bijzonder goed paste bij de kleur van heur haar.

Haar goudglanzende oogen blikten u van onder hun bruine wimpers rustig en levendig tegen; maar als ze blafte, klonk het luid, ruw en gemeend.

Goed humeur en haast zachte eigenzinnigheid waren kenmerkend voor haar aard. Spijts een zekeren ingeboren hoogmoed was ze in den omgang eenvoudig en ongedwongen. Teergevoelig of felbewogen was ze niet, neen, veeleer edelmoedig en speelziek.

Met haar zeer vrij en gezellig gedoe wist ze steeds den toestand te beheerschen. Niets nam ze al te ernstig op en nooit trok ze zich iets fel aan. Geenerlei lotswending was in staat om haar argelooze welgezindheid te vertroebelen. Om kort te gaan, men kon half Wolomin afzoeken zonder een hond te vinden lijk Kania.

Men had Kania toevallig kunnen afkoopen van Jan, den tuinier, die uit haar niet wijs werd; niemand wist, waar hij haar achterloopen had. Toen ze bij ons kwam, had ze twee jongen, geen rashonden. Het eene moesten we grootbrengen om het later aan Jan terug te geven, het andere mocht bij ons blijven en heette Rex.

Haar moederlijken plicht vervulde Kania in de puntjes. Ze besnuffelde haar kleinen en likte ze met haar schoone, rozige tong, net zooals de doodgewoonste hondenmoeder, beet ze menigen keer, als ze lang wilden zuigen, en zij wist, dat ze genoeg hadden. Dat was alles.

[p. 76]

Ze liet zich nooit uit haar humeur brengen, werd niet boos, zorgde voor hen, was de goedheid zelve - maar dit binnen zekere perken, want ze hield niet van al te groote vertrouwelijkheid.

Toen Jan zijn mormel terughad, en Rex bleef, die mettertijd steeds driester werd, verdroeg ze wel, dat hij haar beet en aan de lange, fraaie ooren rukte, doch ook maar zoo lang, als het haar lief was. Maakte hij het al te bont, dan werd zij het beu, beet hem duchtig om dan bedaard en zonder wrok heen te gaan. Maar Rex, die zich dan gekrenkt voelde, huilde luid en lang.

2.

In het eerst ging alles goed. Allen hielden van Kania, en zij ook vond het thuis opperbest. Ze liep vrij rond, speelde niet overdreven veel met Rex, ging dan hier dan daar. Niemand dacht er aan haar in haar gewone doening te beperken.

Plots begon dat verkeerd te loopen.

Op een schoonen keer komt onze buurvrouw jammeren, dat Kania vóór haar oogen haar schoone hen had doodgebeten, één die juist moest beginnen te leggen, een prachthen, een heel, heel uitgelezen hen, die eenvoudig met geen goud te betalen was.

En inderdaad, ze vertoont een groot, wit hoen, dat ze bij zijn stijve pooten vasthoudt, zoodat de kleine kop met den kam aan den langen hals omneerhangt en bij iedere levendige beweging van de buurvrouw triestig instemmend heen en weer bengelt.

Deze gebeurtenis bracht in het heele huis een diepe bedruktheid te weeg. Denk eens! Kania, de zachte, lieve, bruine Kania zou zoo 'n schandelijk schelmstuk bedreven hebben - het was om niet te gelooven.

Kania werd bij den halsband gegrepen, met den snuit tegen de doode kip geduwd, en ontving een paar slagen.

Ze liet kalm en gelaten begaan. Voelde ze zich nu schuldig, of was het om andere redenen - kwalijk nemen deed ze het in geen geval. Ze was niet alleen niet boos, teekende geen verzet aan, maar bovendien trok ze het zich niets, maar niets

[p. 77]

aan. Voorzeker dacht ze: om zoo 'n kleinigheid loont het de moeite niet zich warm bloed te maken.

Eén dag verliep weer rustig. Maar den volgenden morgen was het een nieuwe ramp: vóór de poort ging weegeklaag, luid gevloek en fel lawaai op. Een andere buurvrouw, die tegen het bosch woonde, sloeg alarm om haar haan. Een gouden haantje, de grootste lieveling van haar oude, een vette, goudglanzende haan, die zoo 'n lekkere brok zou geworden zijn. Die afschuwelijke hond had hem over het veld nagejaagd en vlak bij den put doodgebeten.

Dat deed de maat overloopen. Alle dagen een hoen in den pot, nu eens in de soep, dan weer opgevuld, het kon niet blijven schoonstaan.

Men besloot Kania aan den ketting te leggen. Van den vroegen morgen tot 's avonds, als al de hoenders in den omtrek slapen waren, mocht ze niet loskomen.

Kania schikte zich deemoedig en gelaten in haar lot. Zonder klacht lag ze voor het hondenhok op het gras, jankte geen enkelen keer en kwispelstaartte zelfs vriendelijk, als er iemand van ons voorbijkwam.

Zulke houding maakte op ons dadelijk goeden indruk, na enkele dagen werd het oordeel over haar milder. Men meende, dat ze waarschijnlijk in een onbewaakt oogenblik zoo had gehandeld, en koesterde de hoop, dat Kania zich zou beteren.

En ze werd van de keten bevrijd.

Maar den dag daarop reeds beet Kania tijdens een wandeling met de kinderen een ontzaglijke hen dood bij den boer op de weide, waar ze haar slachtoffer naar haar gewoonte belangloos liet liggen. Pas 's avonds vond de boerin het hoen, kwam af, verwenschte dien vervloekten hond en beriep zich op de gerechtigheid van mevrouw. Weer eens moest men de kip nemen en voor het middagmaal gereedmaken.

Maar ditmaal besloot Kania's meesteres haar mores te leeren. De strafuitvoering begon met veel omhaal en groote plechtigheid. Maar dit alles ten spijt geen het minste gejank, ja, nog geen licht gekreun. Kania stond geduldig en zelfzeker te wachten, tot alles voorbij zou zijn, veeleer welwillend dan

[p. 78]

gekrenkt, goedmoedig en begrijpend, ze vergaf ons dus.

‘Gij kwaad beest,’ sprak haar meesteres streng, ‘gij leelijke Kania, wat hebt ge weer gedaan? Kijk hier, ziet ge deze kip? Zoo, dat is voor u, ge verdient het, daar!’

Maar het drooge, kleine wisje kwam slechts zacht neer op Kania's heupen. Kania's meesteres had ook zoo 'n teer hart, en Kania een te dik vel voor zoo'n onschuldige slagjes.

Kania werd maar tot afschrikking geslagen, uit princiep. Maar wij vermoedden, dat het niet veel zou baten.

3.

En zoo was het inderdaad. Dra werd Kania weer aan den ketting gelegd. 's Avonds mocht ze los, en 's morgens werd ze gebonden. - Maar ja - wie kan er zoo vroeg opstaan als een hoen? Ofschoon Kania zoo vroeg mogelijk werd vastgelegd, vond zij toch de kans om eerst hier of ginds een kip dood te bijten, die nog vroeger op de been was.

En eigenlijk bleef alles net eender. Voortdurend moesten we op dieet staan, en het witte vleesch spande ons dra zoo tegen, dat geen het nog zien kon. Bovendien moest men voor een ellendigen haan, die maar een paar stuivers waard was, God weet hoeveel betalen.

Er bleef maar één uitweg over: Kania bestendig aan de keten. Maar geen onder ons kon het over zijn hart krijgen het dier voorgoed vast te leggen. En we moesten er toe besluiten van Kania te scheiden. Bij een boer in het dorp was de hond dol geworden, de man had gehoord, dat men Kania wou weggeven, en kwam om ze te halen. We verheelden hem de waarheid niet, schetsten hem Kania's aard met de gebreken, waartegen, zeiden we hem, niets kon helpen. Maar hij had liever zoo 'n hond dan heelemaal geenen, en nam Kania mee.

Het afscheid was echt droevig. Kania beheerschte zich weliswaar en bleek onbewogen, maar ons hart bloedde. Ze ging mee met haar nieuwen meester, zacht, kalm en gelaten. Want geen lotswending, hoe ongunstig ook, kon haar opgewekte luim vertroebelen.