Dietsche Warande en Belfort. Jaargang 1939

[p. 714]

Poeziekroniek
door Pieter G. Buckinx
Drie Limburgsche dichters

Het verhalend gedicht ‘Andrianoer en Fatima's heimwee’ dat Robert Franquinet bij Stols te Maastricht in het licht zond werd opgedragen aan ‘de verdoemden wier groote waan verbrijzeld werd en vertrappelden het diepste der modderkreken’.

Bij het verhalend gedicht dat op dit moment zeer in de gunst der jongeren staat, heeft men vaak den indruk dat de dichter zijn persoonlijk gevoelsleven verbergt achter een spitsvondigen titel die hem toelaten moet dingen te zeggen waarover hij in werkelijkheid weleens zou kunnen blozen. Deze epische gedichten, die eigenlijk gecamoufleerde lyriek kunnen genoemd worden, bieden trouwens dit voordeel, dat zij niet alleen opgeschroefde gevoelens maar tevens opgeschroefde situaties kunnen aanvaardbaar maken. Laat mij echter dadelijk zeggen dat Robert Franquinet van dit voordeel geen misbruik heeft gemaakt. Zijn gedicht ‘Andianoer en Fatima's heimwee’ dat half-episch en half-lyrisch is opgevat, blijft haast doorloopend zoo helder en zoo frisch en ook technisch zoo vol afwisseling, dat wij het tot het beste rekenen dat Franquinet tot op dit oogenblik heeft voortgebracht Enkele gedeelten zijn zoo spannend en zoo suggestief erotisch dat wij dit gedicht als geheel niet zonder voorbehoud kunnen aanbevelen.

Een sterk primitieve gevoelswereld werd hier op vreemde en vaak betooverende wijze tot uiting gebracht. En toch is deze poëzie, alhoewel zij sterk rythmisch is en ook technisch zelden faalt, eerder anti-muzikaal. Het is een zacht fluisteren en spreken in de duisternis. Dit gevoel wordt nog versterkt

[p. 715]

door de vele plotse oversprongen die door Franquinet niet worden versmaad.

Deze dichter, die in zijn vorig werk eerder ironisch met het gevoelsleven omsprong (wat aan de waarde van dit werk ongetwijfeld afbreuk deed) geeft in dit episch gedicht blijk van een verdieping en een verruiming die zeker verrassend mag worden genoemd. Robert Franquinet overtreft met dit bundeltje niet alleen alles wat hij tot hiertoe schreef, hij neemt tevens plaats onder de jongeren die op dit oogenblik in Nederlandsch Limburg de poëzie op grondige wijze hernieuwen.

_**_*

Men moet teruggaan tot Constant Eeckels om een bundel poëzie aan te treffen waarin het vertrouwen en de volledige overgave aan God zoo eenvoudig, zoo ontroerend en zoo eerlijk tot uiting komt als in het kleine bundeltje ‘Wegen naar God’, dat E.H.G. Michiels bij Van Mierlo te Turnhout in het licht zond. Al is dit talent dan ook nog niet volledig tot rijpheid gekomen, de ‘litteratuur’ in den slechten zin van dit woord, is in dit bundeltje totaal afwezig. G. Michiels zegt de dingen met een eenvoud die weleens onbeholpenheid kan lijden (en die het af en toe ook is) maar die aan ieder vers een waarachtig en levend accent geeft. En juist deze levende waarachtigheid maakt deze gedichten, ondanks hun tekortkomingen, zoo ontroerend. In meer dan een gedicht bewijst dezen jongen Limburger die met dit bundeltje als dichter debuteert, dat hij over een soepel en frisch talent beschikt dat wij met belangstelling in zijn verderen groei zullen blijven volgen.

_**_*

Met ‘Geheime Zenders’ is Trudo Hoewaer reeds aan zijn tweeden dichtbundel. Niet zonder sympathie hebben wij een paar jaren geleden zijn eersteling begroet als een ernstige poging om aan te sluiten bij de beweging die zich in de

[p. 716]

Vlaamsche poëzie voltrekt. Al was zijn persoonlijkheid dan ook niet zeer scherp afgeteekend, (hij wist zich nog niet te ontworstelen aan de invloeden die hem hadden gevormd), toch trof ons in dezen eersteling het lyrisch aanvoelen der dingen en de verfijnde gevoeligheid in het kiezen der objecten. De bundel ‘Geheime Zenders’ beteekent ongetwijfeld een vooruitgang op zijn vorig werk. Reeds zijn de invloeden gedeeltelijk verdwenen en ook de voorstellingswereld is levendiger geworden en echter. Ook het probleem van den vorm heeft zich bij Trudo Hoewaer gesteld. Het aanvaarden der prosodische tucht geeft aan zijn werk een ernstiger en meer bezonken karakter. En al komt hij, technisch gesproken, dan ook niet altijd tot even verrassende rezultaten, toch won zijn werk aan verdieping en aan verruiming.

Een der voornaamste gebreken echter die de poëzie van Trudo Hoewaer voorloopig ontsieren, zijn de symbolische gemeenplaatsen die hier al te weelderig woekeren. De blonde zangen, de purperen smart, het witte lied, behooren tot de geliefkoosde ‘symbolische beelden’ van dezen dichter. Ook de titel ‘Geheime Zenders’ met de z.g. modernistische ondertitels ‘Zware muziek’, ‘Orgelrecital’, ‘Gevarieerd programma’ is minder goed gekozen en doet eerder provinciaal aan.

Deze kleine gebreken nemen echter niet weg dat Trudo Hoewaer, waar hij de invloeden die hem hebben gevormd volledig achter den rug heeft, tot rezultaten komt die ons toelaten te veronderstellen dat hij, samen met Jan Melis en G. Michiels spoedig in staat zal zijn de Limburgsche poëzie met definitief werk te verrijken.