Dietsche Warande en Belfort. Jaargang 1935

[p. 591]

Movietone

Het plotselinge aangejaagde

geruisch der magische apparaten

een bronzen gonzen van metaal:

wij worden stil, heel de afgeslaafde

bevolkingshoop in dit theater

schikt rustiger zijn aandacht saam.

Het licht is al wat er beweegt en

bewegend kracht in klank doet breken,

luchtig met tijd en ruimte speelt;

dit volk dat zieke zielen heeft en

niet buiten wonderen kan leven

schenkt het weer àl wat het begeert.

Daar is de wensch - en zie het staat er,

de vraag - en 't haastige antwoord klaart ze

het licht doet wat het licht behaagt;

zijn droomen ziet dit menschdom waar en

zijn eigen wezen komt het nader

buiten hem om kenbaar gemaakt.

Het spel zet in: de ronkende auto

wordt van een klein defect beslopen

en reddeloos in zijn gang gestoord;

het vleesch is zwak en onder 't stooten,

gevoelt de gansche zaal den dood en

weet nóg niet hoe ze dien ontloopt.

[p. 592]

 

Het licht glijdt voort: bij 't nieuwe dagen

 

kreunt de gekwetste tot den waker

 

die 't leven redde en wakkerde aan;

 

Het oog des volks kent kloeke daden,

 

zijn hart de deernis eer en waarde

 

méér toe, naar 't minder ze ervaart.

 

 

 

Het drama tusschen leed en liefde

 

verspringt naar arbeid en machine

 

naar stempelklok en razend wiel;

 

verbaasd beluisteren en bespieden

 

de aanschouwers 't geen zij daags met grieve

 

verrichten, nu als 't film geschiedt.

 

 

 

De wreede fraisen grijpen, graven

 

de boorolie spuit op de zagen

 

tot de sirene 't overraast;

 

zij zien het van hun kalme plaatsen,

 

àl waar zij mee vertrouwd geraakt zijn

 

tusschen ontwake' en slapen gaan.

 

 

 

In 't stil bedrijf nà de arbeidsuren

 

klinkt 't druppelen van een kraan, het luwen

 

van late stappen, stoom die sust;

 

de werkplaats leeg en onbestuurd en

 

beklemmend maakt hun zinnen schuwer

 

en door hun eigen hart ontrust.

 

 

 

Het snelle spel van liefde en tranen

 

wordt voortgezet in de voorname

 

kamers waar macht en weelde praalt;

 

het volk, gespannen van geladen

 

lusten die op sensatie azen

 

reikhalst naar dit nieuw zielsverraad.

 

 

[p. 593]

 

Achter de dubbele stalen deuren

 

verleidt een vleistem een nerveuze

 

typiste, in alle eer en deugd;

 

de donkere vaderharten smeulen

 

om 't onder woord en blik bespeurde

 

kwaad dat aan hun dochters gebeurt.

 

 

 

's Nachts in de balzaal dansen samen

 

de jonge vrouw en de voorname

 

man van aanzien en kapitaal;

 

het volk verblindt door 't overdadig

 

vertoon van rijkdom en sieraden

 

is om zijn armoe-staat beschaamd...

 

 

 

Dit filmspel spoedt door licht en duister

 

lachen en smart, driften en luimen

 

van 't leven naar een vlot besluit;

 

zij gaan tevreêgesteld naar buiten

 

de film was goed, 't geluid klonk zuiver -

 

en ieder zoekt zijn rustig huis.

 

 

 

a.j.d. van oosten.