Dietsche Warande en Belfort. Jaargang 1935

[p. 364]

Uit het dagboek van een jong meisje

Dezen morgen kamde ik mijn klein broerken de haren, toen hij naar school moest gaan. Het gebeurde dat hij me opeens in de oogen zag en zei: ‘Rans, uw oogen zien rood’. Ik wist het wel, want ik had den heelen nacht geschreid.

Gisteren is het bij ons kermis geweest. Mijn vader werd deken bij de gilde, en toen was er veel volk en veel lawaai in ons huis. Er werd gezongen, geklapt, gelachen en gedanst. Er was een jongen gekomen om op de harmonika te spelen. Ik heb met de anderen meegeklapt en gegekscheerd, maar mijn hart was donker.

In den voornoen stond ik op den steenweg bij de andere meisjes om de ruiters tegen te gaan. Een jongen uit het gebuurte kwam daar ook staan, en praatte met ons. Hij had mij vooral in 't oog. Ik wist dat, maar ik deed precies of ik er niets van merkte. Ik heb dat vroeger vele keeren zoo gedaan. Ik weet dat die jongen van mij houdt. Hij is sterk en verstandig, en ik mag hem goed lijden, maar van hem houden durf ik niet, ik wil niet van hem houden, ik wil niet, hoort ge dat?

Over een goed jaar terug is hij naar Mechelen gegaan om voor priester te leeren. Ik wist dat hij van mij hield, maar hij heeft nooit gemerkt dat ik dat wist, dat kan niet zijn. Ik heb twee, drie andere vrijers gehad vóór dien tijd, zoodat hij ontmoedigd moet geweest zijn. Kan ik eraan doen?

Ze hadden bij hem thuis zoo gaarne dat hij priester werd. Had ik ooit iets laten merken van mijn gedachten, hij zou nooit te Mechelen gekomen zijn.

Nu is hij thuis en 't is geen vakantie. De menschen praten er over, maar zijn ouders vertellen aan iedereen dat hij in ziekverlof is. Ik zie hem soms voor het venster staan en naar ons huis kijken, maar ik blijf ver van 't venster weg, of liever,

[p. 365]

ik zie dat door de gordijnen. De jongen mag op mij niet denken: ik heb een vrijer, een goede jongen, schoon, sterk, handig met het werk, verstandig en zacht van aard. Hij is een jaar ouder dan ik. Hij leert voor priester, zoo denken de menschen nog, maar dat is niet waar. Nu is hij thuis en hij gaat niet meer terug. Hij heeft zijn haar achterover gekamd en dat deed hij vroeger niet. Hij is een schoone, edele jongen, maar ik mag niet op hem denken, en hij op mij niet. Het mag niet, het mag niet, in 't geheel niet!

Zie, ik kan wel mooi zijn, maar ik ben hem niet waard. Mijn ouders zijn lomp en onbeholpen, die van Hans verstandig en welopgevoed. Ze zijn rijk en hebben maar drie kinderen, drie jongens. Hans heeft van jongsaf gestudeerd en zal nu met een onderwijzeres of zooiets trouwen, denk ik. Ik ben dom, en kan moeilijk lezen en schrijven. Ik kan koken, ja, en naaien en met klein kinders omgaan, maar dat is al. En ik ben vier jaar ouder dan Hans en heb al drie, vier vrijers gehad. Neen, het kan, het kan, het kan niet zijn, maar.... ik heb er toch spijt van....

Verleden jaar kwam Hans bij ons met kaarten voor een tooneelopvoering van de studentengilde. Mijn broer, mijn vrijer en ik, we zaten gedrieën koffie te drinken. 't Was een Zondagachternoen en de deur stond open. Mijn vrijer zat tusschen mij en mijn broer in. Boven de tafel hing een vliegenvanger en er waren een paar halfdoode vliegen op tafel gevallen. Met naar Hans te luisteren ging mijn vrijer zoo onwillekeurig met zijn hand over tafel terwijl hij zijn boterham vatte, en toen plakte er een vlieg aan zijn wijsvinger. Die vlieg veegde hij af op mijn hand. Ik lachte en liet dat doen, maar toen ik daarop naar Hans keek, bemerkte ik dat de jongen rood werd. Hij stotterde nog wat omdat wij geen kaarten kochten, zegde kwansuis dat we er Zondag nog konden krijgen als we er graag hadden - wat hij anders nooit zei - en was weg.

Mijn broer en mijn vrijer hielden nog een vijf minuten den zot met zulken kwezelaar die dat nog nooit in zijn leven gezien had. Ik lachte mee, maar toen 's avonds heel laat mijn vrijer me kuste vooraleer naar huis te gaan, schrok hij, omdat

[p. 366]

mijn wangen nat waren van de tranen. In den avond had hij wel gevraagd waarom ik zoo weinig van zeggen was, en toen had ik geantwoord dat mijn kop zeer deed.

Maar nu werd hij ongerust of ik erg ziek geworden was. Ik had het woord in mijn mond om alles uit te leggen gelijk het was, maar ik deed het niet. Ik verzon dat ik leed omdat hij weerom voor een week van mij moest scheiden. Dat had ik niet mogen zeggen want ik loog, ik loog. Maar ik moest toch iets uitvinden, want niemand mag weten dat ik Hans liefheb. Maar ik heb hem ook niet lief. Ik schreide maar alleen uit kompassie omdat die jongen om mijnentwille verlegen werd. Maar dat zal ook niet meer gebeuren.

Verleden jaar toen Hans nog naar 't college ging, ben ik eens met hem meegereden. Ik moest kiekens gaan halen voor mijn moeder. Hans had die kiekens voor ons besteld bij Mensaert, en ik moest ze gaan halen. Mensaert woont een uur gaans van het dorp. Ik wist goed waar zijn huis stond, want ik ben er ooit op een Zondagnamiddag binnen geweest met mijn vorigen vrijer. Toen werd er in de herberg ruzie gemaakt over het kaartspel tusschen mannen van zestig jaar. Nu zegde ik thuis dat ik niet wist waar Mensaert woonde. Daarop vond mijn moeder het goed dat ik met Hans meereed.

Wij vertrokken vroeg in den morgen. Hans nevens mij. Toen we in de bosschen waren zegde hij dat er een rups op mijn rug gevallen was, die hij eraf nam. Ik geloofde dat niet, maar liet hem begaan, en hij streelde met zijn hand zacht over mijn schouder. Hij keek me aanhoudend aan en was blij en plezant, 't kan niet meer, zonder veel te zeggen toch. Aan de brug op de vaart moesten we over de sasdeuren passeeren want er lag een schip in 't sas. Hans droeg de beide fietsen over, maar toen hij aan den anderen kant mij mijn fiets gaf, streelde hij weer met zijn hand over mijn rug, wat niet noodig was, en toen reden we voort.

Niet ver van Mensaert bolden we door een groote hei waar ge uren en uren ver kondt zien. Hans sprak van een kerktoren die drie, vier uren te voet van daar stond en dien ge goed kon opmerken bij klaar weer. Hij wees me van op zijn velo waar de toren in kwestie stond. Ik zag het dadelijk maar deed

[p. 367]

alsof ik er naar zocht en niet kon vinden. ‘Ziet ge ze, Emerence?’ - ‘Toch niet, Hans.’ - ‘Kom, we zullen eens even afstappen.’ Toen ging hij achter mij staan, legde zijn eene hand op mijn schouder en wees met de andere den kerktoren. Ik leunde tegen hem aan, ik voelde dat zijn hart klopte, dat hij rondkeek en opeens.... mij kuste, lang en vol vuur. Ik was gelukkig, ja, en Hans ook, zeker.... maar neen, ik wil op hem niet denken, ik wil niet. Vroeger was ik dom, dom, dom, dat ik zooiets toeliet.

Vroeger, toen ik nog maar achttien jaar was, reed ik 's Zondags in den nanoen met mijn velo rond. Ik maakte een toertje over den steenweg, zoo door de straat naar de Appelhoeve, om dan langs een paadje neven ons huis weer op den steenweg te komen.

Hans zat dan boven op zijn kamerken te studeeren, maar zoogauw hij mij gezien had kwam hij voor het open venster zitten en keek naar mij. 't Is toen gebeurd dat ik wel eens op hem riep en hij op mij, maar later durfde ik dat niet meer doen, omdat ik hoorde dat de moeder van Hans hem dan telkens naar beneden riep. Het was dom van mij omdat ik hem toch niet geren mocht zien.... ik zie hem ook niet geren....

Gisteren zag ik hem naar de markt rijden met licht op zijn velo. Er werd een film gedraaid in de groote zaal en mijn broer vertelde gisterenavond heel laat, toen ik met mijn vrijer van een wandeling thuiskwam, dat Hans in de cinema naast Yvonne Vermeiren zat, en dat het goed aan is tusschen die twee. ‘Ze zeggen allemaal dat hij zot van haar is,’ vertelde mijn broer.

Daarop kloeg ik schielijk dat ik danige pijn had aan mijn hart, ik viel van mezelven. Later werd ik wakker op mijn bed. Ik voelde niets meer en zegde dat tegen mijn vrijer en tegen mijn moeder en mijn vader. Ze gaven mij den raad van wel te rusten en lieten mij na enkelen tijd alleen liggen in het duister. En toen heb ik den heelen nacht geschreid omdat ik Hans zoo geren zie,... zoo geren.... zoo doodgeren.... omdat hij niet voor mij gemaakt is, en ik niet voor hem....

frans verachtert.