Dietsche Warande en Belfort. Jaargang 1925

[p. 92]

Boekbespreking

Dood en Duivel, een nederduitsche doodendans van Karl Wagenfeld, vertaald door J. Decroos. - Uitgeverij Gudrun, Brussel. Prijs fr. 5.50.

Een vertaling uit het Nederduitsch van een modernen doodendans. Als motto voert het boek: ‘Onze Heer schiep aarde en hemel; hoogmoed schiep de Hel, den Duivel. En de Duivel schiep den Dood’. Of dat allemaal zoo letterlijk moet opgenomen worden? In werkelijkheid is het een weinig anders gegaan naar we meenen. Een eigenaardige christelijke (?) opvatting is het op zijn minst den dood een duivelskind te noemen. Dichterlijke vrijheid? Dood en duivel gaan dus op reis; de duivel zal zijn reisgezel toonen hoe het leven zelf het werk van den dood voorbereidt of voltooit. En hij leidt hem naar de zeven hoofdzonden: hoovaardigheid, gierigheid, enz... En na dat gruwzaam zevenvoudig visiet een naspel: de dichter zelf voelt zich gevolgd en bijgehouden door den somberen Man met de zeis:

Mij volgt de Dood door zon en zang;

God zij genadig! Amen.

De vertaling is verre van meesterlijk zonder daarom slordig te zijn. Hier en daar mag ze geslaagd heeten.

G.W.

St-Benedictus van Nursia, karaktertrekken door, lid. Herwegen, vertaald door A. Brenninkmeger, benediktijn. - Vlaamsche Boekenhalle, Leuven.

Dit boek over den Vader der monniken van het Westen wordt beschouwd als het beste wat over den heilige verscheen. Het is gebouwd op grondslag van het tweede boek der Dialogen van Gregorius den Groote, den regel van Benediktus en de beschavingsgeschiedenis van dien tijd. Zonder geschiedkundig te zijn geven de Dialogen den indruk weer en den invloed dien de heilige heeft uitgeoefend op zijn omgeving. De regel van Benediktus is een kostbare leiddraad om te geraken tot nauwer kennis van zijn karakter. De wetgever is groot als zijne wet. En die wet heeft stand gehouden van af de 6e eeuw tot op heden, heeft honderden heiligen gemaakt. Dit bewijst voldoende hoezeer zij is een practische toepassing van het Evangelie. Hoe wijs zij is blijkt uit het feit dat zij ontstond in een tijd waarin het monarchisme aan veel andere dingen gehecht was waarmee Benediktus dierf afbreken en nooit diende terechtgewezen.

Ons interesseert de vorming en de methode van St-Willebrord, Benediktus van Nursia veel over hen leeren: onze eerste apostelen hebben gekerstend. Onrechtstreeks kan men in dit boek over Benediktus van Nursia veel over hen leeren: onze eerste apostelen waren zijn discipelen en streng naar zijn geest geschoold. Een zeer mooi uitgegeven en interessant werk.

M.A.

Lode Baekelmans: De Waard uit ‘De Bloeiende Eglantier’. - Keur-serie Nr 5. L.J. Janssens & Zonen, Antwerpen.

Een herdruk van dit kostelijk boekje, die schrijver en uitgever eer aandoet. De uitgave van deze serie is buitengewoon goed verzorgd, de boekjes maken een aangenamen, beschaafden indruk, al dadelijk bij den eersten oogopslag; op dit punt zijn we in Vlaanderen niet verwend.

De welgedane, goedlevende, kunst- en bierminnende waard uit de befaamde herberg ‘De Bloeiende Eglantier’, wordt vanaf zijn

[p. 93]

veelbelovende jeugdjaren tot aan zijn plechtige begrafenis, waar het boekje eigenlijk mee begint, ten voeten uit geschilderd, en in een enkelen avond kennen wij hem in- en uitwendig, maar niet zóó alsof een vreemde hem ons voorstelde, maar alsof wij zelve jarenlang met hem omgingen en hem bij pot en pint leerden waardeeren met al zijn voortreffelijke, en zeer laag-bij-de-grondsche, eigenschappen en zeer hooge aspiraties. Het is geen lectuur voor knapen en maagden, al was 't maar uit vrees dat zij de voetsporen zouden drukken van de zes schoone dochters, die in ‘De Eglantier’ bloeiden en van hun vrijpostige vrijers, maar het is voor wie tot de jaren van hooger onderscheid is geraakt een van de smakelijkste boekjes, die in Vlaanderen verschenen zijn, realistisch én natuurgetrouw zonder in al te ohgewenschte detailleering of grofheid te vervallen. De humor van Baekelmans is hier op zijn best, omdat hij noodzakelijkerwijze uit de omstandigheden voortspruit, en niemand behalve de lezer, en zeker wel allerminst de dikke waard zelf of zijn toegewijde biograaf Lode Baekelmans schijnen te beseffen, hoe uiterst komisch de figuur van den herberghouder is, vooral zijn inwendige figuur, want zijn uiterlijk zoowel in 't fluweelen artiestenjasje met golvende haren, als op vilten pantoffels en met blauwen voorschoot, laat ook bij den nuchteren lezer een plechtigen indruk na.

S.C.V.

Lode Baekelmans: Dwaze Tronies. - Keur-serie Nr 3. - L.J. Janssens & Zonen. - Antwerpen.

Jammer dat de beide tronies: De Onbezonnen Rechter en De Nuchtere Minnaar te zamen gebundeld zijn. Waarschijnlijk is dit maar gedaan omdat de beschrijving van hun facie telkens een goede zestig bladzijden heeft gevorderd en zij dus met hun tweeën een passend boekje vormen in de keur-serie... Bij uitgaven wordt namelijk met zooveel zaken rekening gehouden, die met den literairen of moreelen inhoud van het werk niets te maken hebben.

De Onbezonnen Rechter. Black Yankee, de eenzame neger, die in Antwerpen een paar weken zijn op zee zuurverdiende ponden opmaakt en het er eens heerlijk van nemen kan, zich nieuwe costuums, prachtige dassen, knellende schoenen, een matrozenliefje, en zelfs een gramophoon kan permitteeren en daarbij zoo vertrouwend en goedhartig en edelmoedig is, dat iedereen van hem houdt en menige melkblanke Europeaan er een voorbeeld aan kan nemen, is mijns inziens een van de mooiste typen van hen die kind blijven tot aan het einde van hun leven en Lode Baekelmans laat ons een paar weken lang zoo prettig met hem meeleven, dat het ons spijt als Black Yankee met een weemoedig lachje afscheid neemt (en bij hoeveel novellen zijn we niet dikwijls blij als we de laatste bladzijde omkeeren?) De Nuchtere Minnaar is eveneens met talent geschreven, juist gezien, goed getypeerd, het geval leeft voor ons, maar het is zoo onsympathiek, al wonen wij in het verdachte huis, waar nagenoeg de geheele geschiedenis zich afspeelt geen ergerlijke scènes bij, het stuit zóó tegen de borst dat men gaarne zou aanraden: koop Dwaze Tronies, lees de eerste novelle tweemaal en meer, ze is het waard en laat de tweede onopengesneden, dan behoudt ge met De Waard uit ‘De Bloeiende Eglantier’, de herinnering aan twee van de beste avonden die ge bij studeerlamp of haardvuur kunt doorbrengen.

S.C.V.