Dietsche Warande en Belfort. Jaargang 1921

[p. 225]

Een edel werk.
‘oorlogsblinden’
Een album schetsen.

Kunst in dienst van de liefdadigheid, - kan men iets heerlijkers droomen? Is het waar dat de arme, dat ieder ongelukkige het mystieke afbeeldsel is van den Man van Smarten, van Christus, dan heeft het iets roerends ten zijnen dienst te stellen het hoogst-menschelijke wat er bestaat: de kunst.

Dat werd voor een zeer edel werk gedaan door een zeer vroom artist: Samuel De Vriendt, zoon van onzen bejaarden en toch zoo koen gebleven Bestuurder der Antwerpsche Academie.

Langs alle zijden is het kiesch voor mij deze zaak aan te roeren, want Samuel is een mijner oorlogszonen, was onze trouwe bezoeker in Swiss Cottage; Gustaaf Voets, de onderbestuurder van het werk dat ik bespreken moet, behoorde mede tot onze vertrouwden van De Panne, droeg machtig bij tot het slagen onzer onderneming ter vereeniging van de artisten op het front: Kunst op den IJzer; eindelijk - last not least - het werk waarvoor beiden optreden is dat der Blinden van den Oorlog, geheel berustend op de liefdadigheid onzer Koningin.

En toch, toen de twee jonge heeren mij kwamen verrassen

[p. 226]

met hun verblijdende gift, legden zij mij de taak op over hun album te schrijven, zeggende; Laat uw hart spreken... Wat kan eene moeder anders doen, dan aan hare zonen gehoorzamen? Ik waag het dan ook, al moest het mij iets geduchts bijbrengen: de ontevredenheid der zoete Vrouw die in ons land hef hoogste gezag bekleedt en die, in 't goeddoen met even veel vlijt de verborgenheid najaagt als anderen lof en roem; ik waag het iets te zeggen over hare onuitputtelijke milddadigheid. Iets, dat is juist het bezwaar: eens dat ik over ons Koninginneke loskom, hoe zal ik uitscheiden? - 'k Zal trachten nochtans.

Eerst over het Album: het bestaat uit twaalf teekeningen - ‘Schetsen’, worden zij bescheiden door den ontwerper betiteld - waarin het leven van onze heldhaftige Blinden wordt weergegeven. De voorrede zegt: ‘Met den wensch de gedachtenis te bestendigen aan hen die in den wereldstrijd het licht hunner klare oogen voor 't heil van 't Vaderland opgeofferd hebben, zenden wij dit kunstalbum de wereld in.’

Dit werk is een werk van liefde - liefde van wege de hooge Beschermster die de blinden vooral onder hare hoede nam, - liefde van den bestuurder voor zijne verpleegden. (In den oorlog reeds waren onze blinden hem in Frankrijk toevertrouwd en gingen al zijne gedachten er naartoe hun akelig lot te verzachten.) - Liefde van den kunstenaar, die met zijn vriend het leven dier ongelukkigen bestudeerde en doorpeilde en aldus echt kunstwerk leverde. Luister liever naar de titels der platen: 1. Duisternis! - 't Is 't eerst ontwaken van den ellendeling voor 't zwart verschiet, zijn tasten in het rond, zijn ontreddering en verbazing. - 2. Wapenbroeders en broeders in 't lijden. - Getweëen zetten ze uit en voelen in gemeenschap van lijden minder pijn en meer vastheid van stap. - 3. Stille zorg. De ziekedienster is daar met zachte vrouwenhand om lafenis te brengen. Hoe menigmaal stond onze Koningin zoo, in den ‘Océan’, aan de sponde van de lijders! Zij zullen het niet vergeten die ze daar aan 't werk zagen. - 4. Het Kanarievogeltje. Alles wordt in 't werk gesteld om de ongelukkigen te verzetten, de zang der vogelen en ook andere muziek, want - 5. Het concert - volgt. - 6. Tijdverdrijf, - toont ook de blinden aan de piano. Men weet dat het akkordeeren van pianos allerbest geschikt is om tot broodwinning voor den blinde te dienen, en 't gesticht is in de eerste plaats een werk van heropleiding. - 7. Moeders bezoek, - heeft geene verklaring noodig. - 8. Het vriendinnetje, - toont ons een klein meisje in gesprek met pijp-

[p. 227]

rookende piotten, 't Is een der liefste platen van 't schoone album. - 9. De Borstelmaker. - 10. De Mandenmaker en 11. Aan 't breien, - geven een gedacht van de bezigheden die stilaan het levensonderhoud verzekeren. Eindelijk in 12. Onder Hare Hoede - ontwaart men achter den blinden piot de silhouette van Haar, die over het leven, lijden en strijden van heel ons leger, als een steeds wakende Engel, dag en nacht, zwoegde, zuchtte, onverpoosd bezig was om smart te lenigen, gevaar te verminderen, moederliefde te brengen.

O! wanneer zal het mij eens gegeven worden te zeggen, wat ik toen heb gezien? Niet altijd zal ik een hart kunnen bedwingen dat zich wil uitstorten in dank en lof over een eenig Vorstenpaar: Hij, toonbeeld van heldhaftigheid, Zij, van onvermoeid, zelfvergeten liefde!

M.E. BELPAIRE.

Antwerpen, 14 Januari 1921.

N.B. Het kunstalbum ten voordeele van de‘Oorlogsblinden’, door J.E. Buschmann uitgegeven, is niet in den handel. Men kan het echter verkrijgen bij inteekening: Schrijven aan den Kapitein-bestuurder: C. Delvaux, 7, Hertogdreef, Boschvoorde, bij Brussel. - De kleinste gift in ruil is 25 frs.