Dietsche Warande en Belfort. Jaargang 1913

[p. 55]

Blijde boodschap

(Fragment)

Langs het nauw losbolsterend loover van den breedkruinigen notelaar rijzelde, 't goud van het zongewemel door de matgroene, loodvaste ruitjes, leuterend over den schoot van Dikta, die naaltekant werkende was.

Schoon noch leelijk, slim noch dom: een gewoon vrouwmensch met ongeveer vier kruiskens achter den rug, - zwartstoffen jak, blauwwollen rok, een amper uit te vouwen geschud streepkatoenen voorschoot en roodbloemde sloffen. Aan een vinger flikkerde een gouden ring, getuige dat in de verweerde hartendoos iets smeulde nog als een heimelijk gevoel van ijdelheid of trots uit vroegere meisjesweelde.

Ze zat op heur rondgetippeld stoelken met biezen zit dichte bij het lage raam geschoven om de nuchtere dagklaarte op haar werk te vangen.

Door een klein rondeken in bleekblauw papier op zwarten spitselgrond, joeg zij met zwierenden zwaai de fijne naalde en rugteere draadjes bendig heen en weer. Verslonden in heur vlugge bezigheid neuriede zij, als onbewust, in haar eigen heur gewoon liedje:

Mollepootjen, zei dat meisje,
Mollepootjen is genoeg voor mij,
Mollepootjen, zei 't lief meisje,
Mollepootjen, dat is 't al voor mij.

Zij zweeg. Zware stilte zeeg tragelijk over het uitslepende klanktrillen met de bangte en beklemdheid die in vereenzaming weegt, en waarin de eenzelvige lijdkap van de uurklok in heur besneden eikenkas de lamme drukking niet belevende. Ze spiegelde maar voort in gewone doening

[p. 56]

haar bolrond wezen in 't brandfonkelend koper- en tinwerk dat boven een schap aan den muur en op de olmen kadenkas pronkte, alaan door de bewegingen hare reele witroze vingeren nagekkend door 't ronde gluisterglazeken dat als een spieoog midden door haar mager lijf heen loerde.

Bijtijden spokte een heropflakkerende spaander of knisterde een vlamvattend rijsje in den haard, doorkird door het zoetjes wegstervend gekriep van een huiskrekel ievers in een spleetje van de schoorsteenpijp verkropen.

Langs weerzijden het vuur lagen in eenen hul gefokt Fox, de oude rosse spitz, de oogen halfgeloken, zijn grijzen snoet rustend op de voorpooten luistil te zuilen, en Miene de pikzwarte poes, oolijk lonkend met de nagels opengepunt naar de goelijke warmte, haar rillenden rulronk te spinnen al likken en knabbelen fluweelzacht heur klauwken om ooren en baard te poetsen.

Buiten schetterde het rumoerig liefdeleven van vinken en musschen in uitspettering van hun wildverjongde natuurdrift waartusschen dreunde de harte vlijt van herhaalde hamerbonken op een aambeeld.

In die soezerige eenigheid en leege ijlte, door stilkleine geluiden onberoerbaar, was Dikta met haar hoofd als dommelig vervaakt diep op de borst gestopen en vlotte zij weg, verre weg gestroomd in een maalkolk van lustig bobbelende opwellingen uit 't helzonnig verleden, als moeder daar nog zijnde om alles te beredderen, zij, opzichtig en toonerig opgepronkt, los en vrij ketsen en dretsen mocht naar hartekenlust; en zij met blijblakenden levensmoed hoopvol, de wijde wereld inkeek onbeslaafd en onbezorgd. Dit deed haar nu zoo wel en warm aan 't herte en 't miek haar zoo 'n wonneweelde dat een zaligzoete monkelplooie verbeten heur lippen bekroop bij die genotvolle heugenissen: Zij herleefde nog eens in vormelijke beelden die gouden stonden, doorruischt van liefdeloover en vreugdendans, wen zij naijverig getroeteld werd en beloerd door ontallijk begeerige oogen. En nochtans slechts één lievige beeltenis, één betreurde gedaante doemde op als een geleigeest in al die vergane droomdingen.

Doch daar dook plots in donkere narigheid het havenlooze spook der vervallenheid op uit eene vouw van haar

[p. 57]

duttenden geest; 't bewustzijn harer tegenwoordige behoeftigheid greep zoo diep in dat eene snokrilling heur doorreed. Onwillens gleed hare hand over heur gelaat, zij voelde hare wimpers overwateren en ze sloeg in de werkelijkheid terug.

Verdrietelijk-knak schodderde zij heur leden om dien saaien herinneringsleep weg te schudden en herijverde aan haar gestaakte werkzaamheid.

Ronddraaiend op één pikkel van heur stoelken klinkte zij nevens haar de zolderdeur met eene gerre open:

- Dule, staat ge niet op dan, 't is klaardag?

- Ja, ik kom,

- Ge komt zoo al twee uren, straks is 't noen!

't Ronkend rotelen van het uurwerk deed haar opzien en als ten teeken van ontkenning, wees het met zijn blankgeschuurde naalde en 't klopte zeven keers klinkend in hare ooren...

- Nieuws, Dikta, zei de postbode, zijn hoofd over de halve deur, en eenen brief neven haar op tafel werpend.

- Danke, goen dag Gust.

- Goen dag, Dikta, en vluggevoet spoedde hij verder.

Bekeurd scharrelde zij het schrift aan en strakte den blik op het geschrevene. Daar schokte een hevig geklop heur herte. Siddering beefde door heur handen, en over haar wezen schoot een bleeke kleur; hare neusvleugels trokken op er zetten uit, ongeduldige weetgier straalde in hare Gogen. In koortsige drift, greep zij haar bloemschaarken met een lint aan heur schortebinders bevestigd, sneed, reet, scheurde overhaastig den omslag open, zij las:

Mijnheer Fransies Groothans,

In afwezen der familie heb ik tot plicht U Ed. kennis te geven van het schielijk overlijden uwer moei Maria-Joanna Groothans. Begrafenis en lijkdienst zullen plaats hebben Woensdag 25 dezer, in de parochiale kerk, om 9 uren voormiddag.

U Ed. tegenwoordigheid tot kennisneming harer beschikkingen is volstrekt noodzakelijk.

Ontvang, Mijnheer Groothans, mijne hartelijke groeten.

Thomas Decleen,

Notaris.

[p. 58]

Eene wolkbreuk berstend boven heur hoofd, de bliksem aan hare voeten konden haar niet meer verstellen.

't Draaide door heur hersens als zoefde er een tol; hare oogen schemerden vol wippende sterrekens; de tafel zette den dans in en de oude horlogiekas huppelde rond tusschen de tikkelende potten en pannen, die met de olmenkas en stoelen en spinde en vuurhaard in wentelenden roezemoes dooreen snoefden en waaronder de roode tegelvloer met zijn witzandkrinkels als een zotgierende mallemolen kringsjoerde.

Ze dreeg te vallen van aardigheid: Ze greep in 't blinde en vatte de tafel...

Doch op eens, als hadde eene veer haar rechtgeslingerd, vloog zij op, gooide brief en kantwerk waar het vliegen wou, wierp wildzwaaiend de armen in de hoogte, en sprong uitgelaten het huis op en neer, de beenen in de lucht schoppend dat heur rokken in golvende vouwingen rond heur lijf vendelden, gestadig tierend al zingen:

- Tantje-Mie is dood! Tantje-Mie is dood!

En dan heur oud verzeken zot-ga-weg:

Mollepootjen, zei dat meisken,
Mollepootjen is genoeg voor mij,
Mollepootjen, zei 't lief meisje,
Mollepootjen, dat is 't al voor mij.

- Wordt gij nu kindsch of simpel? schreeuwde Dule, hare zuster, met wreedbruine fonkeloogen de trapdeur open rukkend. En zij weerde kribbig den vaak uit heur gezicht met heur averechsche hand, al met een zij heur potzwarte krullen onder de gespikkeld blauw katoenen mopmuts stopte.

- Of wordt gij stapelzot?! Zoo een helsch gedoen! En zij hief heur afgesleten hardgroenen slaaprok op om hare blokken aan te steken, binst zij haar gebreiden zwarten halsdoek op de borst overeenschikte en de tippen langs den rug toeknoopte.

Maar als bezeten greep Dikta haar in de lenden, er was noch houden noch binden aan, ze moest mee, willen of niet, dansen, dansen.

[p. 59]

- Duleken, Duleken, Tante-Mie is dood! Tante-Mie is dood!

- Hoe weet gij dat? Ge mist gij zeker? keef Dule en trachtte zich los te wringen.

- Nen brief! Nen brief van den Notaris, zie! en ze wees naar den hoek waar het schrift met heur werk heengestoven was.

- Is 't waar? Is 't waar dan toch! gilde Dulle nu, en op hare beurt schoor zij Dikta aan het lijf, en beide gingen aan 't zotspeldrijven en jubeljoelen om haar overmatige blijdschap uit te luchten. Ze kledderden en klopten met haar sliffers en kloefen op den vloer, stieten en kletsten op malkaar al smijten en stampen met armen en beenen, en maakten gedruisch en hielden leven dat hooren en zien verging en 't helmde tot op strate.

- Wat is hier gaans dan? riep haar broeder Jef, de peerdesmid met zijn dikken knevel en bar opzicht, opgeschrikt tot in zijne smids door het eendlijk lawijd. Zijne elleboogen leunden op de onderdeur, en met de handen in den borstlap van zijn leeren schootsvel, kwam zijn zwartberookte kop verwonderd en ontsteld met vragende oogen naar binnen kijken.

- Jef, Jef broer! kom jongen kom, er is nieuws, groot nieuws, schetterde Dikta 't uit. Toe, Duleken, pak de flesch dat wij er eenen opzetten, toe!

- Allemaal goed en wel, maar wat voor nieuws is er? taalde Jef met ongeduur.

- Tantje-Meetjen is dood! Tante-Mie is dood!

- Is mijn meetjen dood? deed Jef in huis terdend en hij moest een opbruisend gevoel van aandoening in zijne keel weerdrummen.

Dule kwam nu den kelder uitgekropen met eene groene dikbolle flesch en een geneverglas. Swijlens zij Jef een boordvollen druppel toestak, wrong zij den krop in den mond en zwolg met luidklokkende geuten. Ze smakte gesmakelijk kleppend en likte genoegelijk heur lippen.

- Mij nu! schreeuwde Dikta; het glas uit de hand van Jef snakkend, mij, mij!

Ze zoop in eenen gulp het glazeken leeg en reikte van

[p. 60]

her de hand om nog, swijlens zij den eenen zottensprong na den anderen flikkerde.

Maar zie! daar stak Dule de flesch hoog op en Dikta het glas en allebei met de vrije hand Jef vastklessend herging het narrespel zijn gang in zoo razigen rondedans dat 't gestof, om te blindoogen hen over het hoofd wolkte.

- Vader, waar is vader? piepte Dikta heesch tusschen hun wilde buien.

- Dat moet ge niet vragen; op den dril om zijne borrels, heeg Jef.

Hij veegde met den blooten arm zijn zweetbollend voorhoofd en trok zijn gezicht vol vage linken lijk een beschillerde wildeman. Er was echter geen genade, voort moest hij, aan 't buitensporig gekkenbedrijf mocht nog geen ende, en allen joelden los en jouwden 't uit, en zongen:

O Mieken Pijpekop,
Schenk ons nog een bobijntje,
Liever een groot als een kleintje,
Als er maar jenever en is!

- Katerdjale, katerdjale! 't is hier kermis dunkt mij, hakkelde Sies Groothans, in 't deurgat binnenschijverend met de armen boven 't hoofd, de handen en vingeren in gedurige werking al wiemelen en wribbelen, als door hichtige zenuwtrillingen beroerd.

- Ah, daar is Vader! kom Vader jongen, pak ook eenen mêe; 't mag er af! Tante-Mie is dood! Tante-Mie is dood! tierden zij overeen.

Met nen schok haalde hij zijn grijsblauwgestreepte slaapmuts hooger op, die over zijne ooren geleurd hong omdat men godsgenadig met zijn kaal maneschijn den draak stak, en schoof zijn koperen bril op zijn geleed.

- Wat, Tantje-Mie dood, Katerdjale! maar we zijn er boven op! geichelde hij en snapte gretig den toegereikten borrel.

- O! 't is een balsem, een olie die in nen mensch zijn lijf zalft, streek hij voldoenig zijne borst, en schaterde voort.

[p. 61]

- Wat, wat, djanters, Tantje-Mie dood! God hebbe haar lief zielken! Alewel 't mag zijn, 't mag zijn Katerdjale! Ja, ja we zijn uit de slavernij nu, we zijn boven bosch!

En hij voer mee in wirrelwarrel in 't druistig wild gewals. Hij pikkelde rond en hinkelde weer met stramme kniëen en slappe beenen, en zong, woestte en huilde meê met schorre stem en dwenseligen kop als aangezweept door een woelenden wervelwind.

J. Caekebeke.