Dietsche Warande en Belfort. Jaargang 1911

[p. 208]

Inhoud van tijdschriften

ONZE KUNST, Februari 1911. - De Vlaamsche Kunst in de XVII^e eeuw, tentoongesteld in het Jubelpaleis te Brussel in 1010. De Schilderijen (vervolg) (Max Rooses). - Jan Toorop (vervolg) (Julius De Boer). - Kunstberichten, uit Antwerpen, Brussel, den Haag, Leiden, enz. - † Frans Lamorinière. - Boeken en Tijdschriften. VLAAMSCHE ARBEID, n^r 12, 1910. - De Bode (Frans Buyens), eigenaardig-beeldrijk gedicht, Maar ‘slagschaduwen gelijk onpluize wichten gebocheld’? - De Bedevaart (A. Verstreken): Menschen, die zoo kunnen schrijven, moesten niet zoolang telkens op zich laten wachten. - Joannes Apostolus (Jan Hammenecker), vooruit het beste dat we totnogtoe van dezen begaafden dichter lazen. - Kunstkroniek (Jozef Muls): Aesthetiek van het Huis. - Verhalend Proza (Karel van den Oever): over Lode Baekelmans, ‘Sinjoorkens’. - Kunstkroniek (J. Lajoost.) VOLKSKUNDE, 1911, 1-2. - De Folklore in de Heksenprocessen te Mechelen (D^r P. Tack), ingedeeld naar volksgeneeskunde, tooverij, duivelsgeloof. - Uit de Folklore van ons gebak (J. Rasch), vooral de tallooze koekennamen zijn merkwaardig. - Waar de kinderen vandaan komen (D^r G.J. Boekenoogen). - De Vlaamsche Kinderprenten (Em. Van Heurck): de schrijver van het standaardwerk, ‘Histoire de l'Imagerie populaire flamande’. - Een Amsterdamsche Sage (G. Busken Huet), over het ‘huis met de hoofden’. - Spreekwoorden, zegswijzen en uitdrukkingen op volksgeloof berustend (A. de Cock). - Een boek over Boomen (B. van der Vos), over Louis Pierard's ‘Aimons les Arbres’. DE VLAAMSCHE GIDS, Jan.-Febr. 1911. - Zeven Brieven van Multatuli (D^r J. Van der Ghinst): zeer belangwekkend, maar weerom tal van bewijzen voor Multatuli's oppervlakkigheid en wetenschapsvertoon De Fransche schrijver in de inleiding bedoeld, schrijft zijn naam Bloy niet Blois. - Legende (G. Ceunis.) Zeker verdienstelijk, toch wel iets gemaakts in die teederheid. - Natuurstemming (J.M. Thomissen). - Na Stormnacht. De Stonde komt. Reeds! En Halewijn sprak (Pol De Mont): verzen met twintigjarigen hartstocht van den altijd jeugdigen Pol. ‘De Stonde komt’ staat onder Freiligrath's invloed. - Plato-schim (E.W. Schmidt), te glad berijmd om Grieksch-mooi te zijn. - De gekleurde Rassen van Zuid-Afrika (A. Lodewyckx), zeer leerrijk, wijl alles goed op 't leven is afgekeken. - Het geval van Meester Claus van Lit (V. Fris): een kleurige brok Gentsche geschiedenis uit de 14^e eeuw. - Leo Tolstoï (P.) Samenlezing uit werk van elders over Tolstoj. ST. LUCAS, 30 Nov. 1910. - De Graftombe der Heeren van Ysselstein (Dr. Y. Smits), het monument uit de hervormde St. Niklaaskerk te Ysselstein (prov. Utrecht), 14^e eeuw. - Onze Dorps-

[p. 209]

kerken (F.F.): De kerk van Roosebeke (Oost-Vl.), de beuk uit het Romaansch tijdperk, de rest laat-Gothisch. - De Monstrans van Hendrik VIII (E.G.) in de St. Maartenskerk te Hal. - Een Gedenkteeken op zijn plaats (E.G.): Het Gedenkteeken Franzius te Bremen; de ingenieur die de Weser rechttrok en die ook de Schelde heeft onderzocht. - Het Wezen van den Gothischen stijl (R. Lemaire), vervolg van de bijdrage in 't voorgaande n^r, eenig als technische bedrevenheid. - Het Beeld van Onze Lieve Vrouw van Mirakelen ter Linde, te Oisterwijk (Dr. X. Smits). Varia. - Het nummer is weerom rijk geïllustreerd.

- 31 Dec. 1910. - Een Venstertralie (F.F.), een bezoek aan Nancy, met zijn rijk St. Stanislasplein, waarop tal van paleizen, vooral het paleis der hertogen van Lorreinen. In 't Museum de Venstertralie, die uitvoerig bestudeerd wordt, alles met platen toegelicht. - De Gothische Vormen (R. Lemaire), voortzetting van die merkwaardige en zoo zelfstandige studie; uitweidingen over de schraagmiddelen: sluitsteenen, kapiteelen, pijlers. - Het kasteel te Wychen met iets over het herstellen van Monumenten (J.V. Gils). - Reliquarium van den heiligen Benedictus (F.F.) een nieuw kunstwerk der goudsmederij door Theod. Bisschop, met een mooie kleurphotografie.

DE LELIE, Januari 1911. - Noorsche Huisvlijt (Joh. Wigman): naar aanleiding van 't geen over dat zoo karakteristieke fijn-tapijtwerk in de tentoonstelling was te zien. - Onnoozele Kinderendag (Fr. Verschoren): een vertelling, terzelfdertijd een mooi brokje folklore. - Een oudt Liedeken, 't bekende vers van V. De la Montagne: ‘Tsag eens een cnape stervensgeern’, met muziek van Hendrik Willems. - Tooneelkunst (Alb. Steenhoff-Smulders), over Royaard's opvoering van ‘Lucifer’. - Duitsche Katholieke Vrouwenbond (P. Dr. Valerius Claes). - Kunstnaaldwerk (Ida V. Emstade-Winkler). - Verzorging van kleine Kinderen (Suze Gerbsen). - Verzen van Joz. Simons, Vertellingen van A. Mostart en J. Wigman. DE NIEUWE GIDS, Januari 1911. - Roman-begin: een kort brokje van A. ven Oordt's laatste schrijfwerk, weerom uit den tijd van Floris V. - Schopenhauer's Metafysica (J. van Dijk), duidelijke verklaring van wat Schopenhauer bedoelde met zijn ‘wil en voorstelling’. - Ingrijpende wijziging van de Legerwetten noodzakelijk (A.M. Kollewijn). - Hogarth en Cruikshank (Corn. Veth): een schitterend pleidooi voor Hogarth. - Uit het Leven van Mijnheer Serjanszoon, orator didacticus: Allerzielen, spel in éen bedrijf (H. Teirlinck), een ontgoocheling voor wie de roman heeft gelezen. - Verlangen, verzen van A. Roland Holst. - Literaire Kroniek (W. Kloos), over drie nieuwe dichters, Werkman, Greshoff, van Goethem, maar vooral toch weer over de mannen van '80 tegenover hun voorgangers. - Buitenlandsche Literatuur: Tolstoj (P.N. van Evck), eigenaardige, goed volgehouden opvatting over Tolstoj: Tolstoj, geniaal kunstenaar, is altijd een heidensche boer geweest en gebleven. - Philosophische Kroniek (Mr G. Grashuis): vervolg der recensie over Pater de Groot's Denkers: Thans over Pasteur, Brunetière, en Newman. - Staatkundige Kroniek Buitenlandsch Staatkundig Overzicht, en Boekbeoordeeling: Aletrino over Carry v. Bruggen's ‘Verlatene’.

[p. 210]

DE KATHOLIEK, Januari 1911. - Uit de schriftelijke nalatenschap van Mgr Van Bommel I (Dr A.H.L. Hensen), zeer belangrijk: een bezoek van den jeugdigen V.B. bij Cath. Emmerich, bijzonderheden over het Collegium Philosophicum, briefwisseling met G. Broere. - Bosnie en Hersegovina (F.H.J. Evers): Reisindrukken: bezoek aan Jajce, de koningstad. - Aagot Gjems Selmer (Dr Felix Rutten) de Noorsche tooneelspeelster, die in 't buitenleven terugkeert, eenige bladzijden uit dichter Rutten's reisboek. - De Bloemekijns van die Winter-Mey. Avontgroet aan die Maghet Uutvercoren. (Fr. Berthold O.C.) een Dietsch Mariagebed. - Geschiedkundig Nieuws V. - Nieuwe Uitgaven, o,a. Leon Bloy's laatste werk ‘Le Sang du Pauvre.’ ELZEVIER'S GEÏLLUSTREERD MAANDSCHRIFT, Januari 1911. - Wally Moes (Etha Fles), met tal van reproducties uit het werk van deze begaafde schilderes. - Schilderijen in de St Laurenskerk te Alkmaar (A.W. Weissman) de ‘Lichamelijke werken kan Barmhartigheid’ met prachtige platen. - Eene verzameling van Grieksche kunstnijverheid (C.W. Leunsingh-Scheurleer), over zijn eigen belangrijke collectie. - Kramat (J.G. Sinia): een Oostersch kerkhof. - Drie Liedjes van Boutens. - Morgenstond (Stijn Streuvels): een prachtige schets over 't ontwaken van zijn kinders. - Tooverlantaarn, vertelling door Ina Boudier-Bakker. Voortzetting van den roman Gijsbert en Ada. - Boekbesprekingen, enz. STUDIËN, dl. LXXIV, afl. 5. - Jacob Cats, Een mislukt Eerherstel (H. Janssen-Marijnen): De reputatie van ondichterlijkheid die Cats terecht heeft opgeloopen kan zoo maar niet door eenige citaten, aardige vertellingen, leuter-luimigheden of sententieuze spreuken worden goedgemaakt. - De Taal van het Gevoel in Gelaat-, Gebaar- en Klankexpressie (Jac. van Ginneken): fasen van het gevoelsleven, taalrythme, muziek en taal. Een flink stuk taalpsychologie. - Anders bedoelde Lourdesbestrijding (H. Bolsius) of hoe het zwijgen onzerzijds wordt gebruikt, verklaard en uitgebuit bij de tegenstrevers. - Een enkel woord over Panspermie (I. De Bruin). De vernietigende invloed der stralen is gebleken ook te bestaan in de interstellaire ruimte. Daarmede heeft de leer der Panspermie - der levenskiemen van kosmischen oorsprong - voor goed afgedaan. DE NATUUR, 15 Jan. 1911. - Iets over oudere Drinkwatervoorzieningen (J. Van der Breggen). aqueducten en stuwdammen. - Ballongaz (D. Stavorinus): tal van gassoorten dienstig voor 't vullen van ballons. - Een eenvoudig polarisatie-apparaat (K. Scheringa) - Gasbereiding op kleine schaal (P.J. Nell). - Een zwemgordel (D.S.S.) de nieuwe Metzeler-zwemgordel - Iets over planten voorkomende in de litteratuur (P.N. Van Eck), in de Nederlandsche, maar ook in de vreemde letterkunde. - De Interferentiekleurenfotografie (Dr. R.G. Rykens) door Lippman en Lumière zoo bevorderd, met een mooie kleurenplaat. - Vliegen en Vliegmachines (N.J. Kollewijn). BIEKORF, 1, 1911. - Rook: een smakelijk humoristisch brokje van Theo Brakels. DE STUDENT, 1, 1911. - Zegestrijd (A.B.), ter verovevan de Gentsche Hoogeschool. - Zelfontwikkeling door de kunst

[p. 211]

(J. van Vroeslaar): Schept u een leven van hooger genieten door ontwikkeling van uw kunstgevoel. Voorwaar een goede les aan onze studenten. - Onze Tijdschriften: een overzicht van de tijdschriften die in de laatste vijf jaar verschenen en verdwenen. Stof tot nadenken. - Volkstaal (J. Goossenaerts): een flinke folkloristische bijdrage. - Studentenbeweging, Mengelingen. - Schetsjes en Versjes.

VAN ONZEN TIJD, N^r 13, 1910-11. - Tooneel (Redactie) De Oidipous-vertooning te Berlijn; naar aanleiding daarvan denkt men om een Lucifer-opvoering in 't Duitsch. Aus Vondels ‘Luzifer’, proeve van vertaling door G. van Poppel: Wie is het?... en op, trekt op, gij Luciferisten. - Over Stadsschoon (A.J. Kropholler): een kijkje in Amsterdam. - Slot van de Legende van St. Juliaan den Gastvrije, vertaald door M. Koenen. - L'Epiphanie: son Introït (Fr. Sergent): een liturgische bijdrage in 't Fransch. - Letterkundige bijdragen ook van de Vlamingen Eeckels en Van den Oever.

- N^r 14, 1910-11. - Litteraire Kroniek (M. Viola): recensie van Sabbe's: ‘Filosoof van 't Sashuis’. - Een Aanteekening van Thijm bij oude en nieuwe Kerstliederen (H. Moller). - Muzikale Kroniek (Frank Halewijn) vooral over Casella, Liset, de Russische kunst. - ‘Ehrlich 606’, Tentoonstellingen (M. Viola): onze Luyten in den Haag.

- N^r 15, 1910-11. - Over Vincent van Gogh (M. Viola): beste werk. - Maeterlinck en Ruusbroec (H. Moller). Mooi van Maeterlinck dat hij onzen Ruusbroec aan de Franschen leerde kennen, maar 't ware nog mooier geweest had hij zich ernstiger tot zijn taak bereid. - Van Planten en Bloemen (G. Bruna). - Slot van de charge der Zeshonderd (Alb. Steenhoff-Smulders). - Telkens mooie illustraties, en aanteekeningen en berichten over de wetenswaardigste actualiteiten. ‘Van onzen Tijd’ klimt aanhoudend; crescit eundo. Hij wordt onmisbaar voor Zuid zoowel als voor Noord.

DE LEVENDE NATUUR, 1 Jan. 1911. - Stoepsteen (E. Heimans), voor zoover het fossiel-inprentingen geldt. - Van de Duinen (G.J.A. Mulder) recensie van een prachtwerk: Werden und Wandern der Dünen, Pflanzen-und Tierleben auf den Dünen, Dünebau, door erkende specialiteiten, bij Enkes, Stuttgart, uitgevers. - Een geheel nieuwe paddestoel (C. Cool). - Uit het Oerwoud van Java (Dr. W. Docters van Leeuwen). - Botanische Aanteekeningen.

- 15 Jan. 1911. - Langs Maas en Ourthe (E. Heimans): een ideaal reisje niet enkel voor den bewonderaar der levenlooze natuur, maar ook voor een opmerker der levende. - Vuursteenen (Dr. Calkoen) met lichaampjes van sponsen daarin. - Een paar interessante Gallen (L. Dorsman): ‘Gallen’ bij planten zijn nieuwvormingen die ontstaan zijn door inwerkingen van de een of andere prikkelende stof.

REVUE DES DEUX MONDES, 1 janv. 1911. - Mademoiselle de Jessincourt (Louis Bertrand). De groote ‘Revue’ is niet in haar bloeitijd waar het geldt groot romanwerk. - La Guerre de 1870 (Em. Ollivier): thans is de schrijver-politicus gekomen aan ‘Notre première défaite, l'inaction jusqu'au

[p. 212]

6 août’. Le Socialisme agraire et le Métayage en Italie. (Maur. Pernot). - La Femme et la Société Française dans la première moitié du XVIII^e siècle (G. Fagniez). - Bismarck et l'Episcopat. La Persécution (G. Goyau) aan de ervaren hand van den schrijver van ‘L'Allemagne religieuse’, zijn we thans gekomen in volle Culturkampf. - Les Kerguelen (Baron Hulst) trekt de aandacht van de mannen van wetenschap en handel op dien merkwaardigen eilanden-groep.

STIMMEN AUS MARIA-LAACH, 1^s Heft, 1911. - Wahrheitssinn (O. Zimmerman): tegen de bewering als zou het ons, menschen van het dogma, noodzakelijk aan waarheidszin ontbreken. Flink wordt hier betoogd hoe ‘aus Wahrheitssinn sproszt unser Glaube, und aus unserem Glauben sproszt Wahrheitssinn. - Die Weltanschauung in Madáchs ‘Tragödie des Menschen’ (J. Overmans) wijst op de vele verkeerdheden in 't beroemd Hongaarsch tooneelspel, en op de onmogelijke karakters van ‘Adam en Eva’. Ten slotte: ‘Madáchs Poesie kann niemand trösten, denn sie ist selber trostlos wie die Seele aus der sie geflossen ist’. - Dr Lorenz Kellner (H. Acker) wijst op de vele verdiensten en de veelzijdige werkzaamheid van den grooten katholieken paedagoog der Duitsche volksschool. - Eine neue Richtung in der Nationalökonomie (H. Pesch): Niet wat zou moeten zijn, maar wat is, heet thans het onderwerp der ‘Nationalökonomie’; door deze realistische gezindheid worden vooral bestreden de Kathedersozialisten, de historische school en de ethische richting. - Toch blijft het zeker dat de Staathuishoudkunde het hooger goed van 't menschdom niet mag uit het oog verliezen: godsdienst, zedenleer, familiëngeluk, ouder- en kinderplicht, lichamelijke en geestelijke gezondheid van het volk. - Moderne deutsche Malerei auf der Brusseler Weltausstellung (J. Kreitmaier): niet erg optimistisch, hoewel daar werk was van Menzel, Leibl, Liebermann, Böcklin, Kallmorgen, Uhde, Trübner, Zügel, Jul. Bergmann, Bantzer, Slevogt, Kühl, Bracht, Westendorp, Leopold von Kalekreuth, Radimsky, von Stuck, Lembach, Samberger, Leistikow, Orlik, Klinger. - Der Genius des altindischen Schriftums (Rob. Zimmermann): een lezenswaarde karakteristiek van 't geen Indië aan wetenschap en letterkunde heeft voortgebracht. - Rezensionen.