Dietsche Warande en Belfort. Jaargang 1908

[p. 67]

Onze jonge krachten

Ik heb geschreven over jonge poëzie; nu zou ik het geerne doen over jeugdige muziek, en wel van de allerjongste, - frisch, geurig, met al den glinsterenden dauw van den dageraad op de knikkende bloemekens.

Muziek van Lod. De Vocht, - zij klinkt als de kwetterende morgengroet der kwinkeleerende vogelen, de blijde opkomende zon te gemoet; als de gewijde zang der klokken in 't maagdelijk uur van 't Angelus; als 't onschuldig gefazel der reine kinderziel. Niets gezocht, niets gekunsteld in die kunst, maar de rijke uitstorting van een rijk gemoed. Hoe is hier alles echt Vlaamsch, zingend het volle, schoone leven van den Vlaamschen aard: malsche vruchtbaarheid, sappige weelde, geurig-kleurige golvendeining, opwelling van gezonde en diep-gemeende gevoelens. - Van Benoit stamt deze kunst af, maar niet door navolging: alles is hier oorspronkelijkheid en oprechtheid van opborrelende jeugdige geestdrift. Neen, door de echtheid zelve is deze kunstopvatting verwant aan die van den eersten Vlaamschen meester; want hoe hevig men het ook betwist hebbe: er bestaat eene Vlaamsche muziek, zoo goed als eene Vlaamsche schilderschool, als eene Vlaamsche letterkunde. Wat is de kunst, zoo niet de uitstraling van een temperament, van een hart, van een ziel? En een volk heeft ook een ziel. Daarom vinden wij bij De Vocht, zoo goed als bij Benoit, die breede grootsche lijnen, zoo indrukwekkend in hunne eenvoudigheid; dit rijke palet vol fleurige kleuren; dit echt-gezonde van den malschen grond, van den onvervalschten Vlaamschen aard.

Niet dat de techniek ontbreekt: integendeel stevig en ijzervast staat de muzikale structuur, met misschien hier en daar wat overdaad van weelderigheid - de jaren zullen van zelf aan de ondervinding toelaten de noodige snoeiing te brengen. Talent is in ruime maat aanwezig, maar nevens het aangeleerde wat rijke grond van ingeboren vaardigheid, gloeiende geestdrift, alles meeslepende overtuiging!

Want eene natuur is deze kunstenaar, gelijk alle begaafden. - Ik spreek niet van het uiterlijke: van den jeugdigen blos die dezen jongen vorst, dezen jongen god siert; maar van het innerlijke: van het blank maagdelijke dezer ziel, nog ongerept kuisch, van het fier ridderlijke van dit gemoed, zoo echt mannelijk. En dát klinkt in zijne muziek; dat geeft haar die jeugdige bekoorlijkheid, die opbeurende frischheid.

[p. 68]

Zoo goed als ik in Hammenecker den priester-kampioen der Hooge waarheid en Gewijde schoonheid wilde begroeten, zoo zeer houd ik er ook aan een huldegroet te sturen aan dezen jongen, aan dezen stouten en edelen, die met fieren zwaai den schepter in handen neemt van de meest koninklijke der kunsten: de zoete veredelende, verheiligende zangkunst - de muziek.

Deze korte regelen werden geschreven ter aanleiding van het Concert van den 10^en Juni, in de Koninklijke Harmonie, te Antwerpen. Daar was heel het tweede deel gewijd aan werken van L. De Vocht. Ziehier het programma:

1. Sinfonie (Ontwaking). - 2. Herderswijs voor Engelschen hoorn. - 3. A. Avondschemering (Symphonisch gedicht) B. Pastorale - 4. Lentemorgend.

Aan het eerste stuk heb ik verweten eene al te groote weelderigheid van orkest-effekten, misschien toe te schrijven aan het onvoldoende der uitvoering - de toondichter moest op twee korte repetitiën het zeer moeilijk stuk laten aanleeren; - maar de warme gloed der jeugd is overal aanwezig, en wie zou klagen over uitbundigen rijkdom?

Van de kleinere stukken is echter niets dan goed te zeggen: het zijn perelen van echte, innige poëzie. Hoe zoet, hoe warmstreelend zingt de Engelsche hoorn in die Herderswijs, die in 't gedacht van den toondichter eerder Paaschdageraad zou moeten heeten! De twee volgende stukken met viool-solo zijn ook in dien trant van gevoelvolle uitborreling uit het hart, van gezonde levensvreugd. In den Lentemorgend komt weer het orkest alleen aan het woord en juicht zijne levensblijheid, zijne levensvolheid met kloeke fierheid uit.

Hoe jammer dat zulke jonge krachten niet, met de noodige voorbereiding, hunne werken ten gehoor kunnen brengen! Leefde nog, gelijk ten tijde van Benoit, de muze der muziek, dan mocht men zoo iets verwachten...

Sprekend van Benoit, welk zijn die geruchten die door de lucht waren? Wat heb ik hooren vertellen, als zou vóór 't Lyrisch tooneel - al uitsluitelijk Fransch in zijn architectuur - een Fransch-opgevat standbeeld, naar uitspraak van een uitsluitend Fransche jury, den stoeren Vlaamschen meester verheerlijken? IJdele praatjes zijn dat zeker: ons Vlaamsche volk heeft te veel gezond verstand, te veel kloeke fierheid om aldus den roem van een zijner befaamdste zonen te vertrouwen aan den wuften zin onzer zuiderburen.

Antwerpen, 22 Juni 1908.

M.E.B.