Dietsche Warande en Belfort. Jaargang 1901

[p. 263]

Nieuwe schilderwerken.

G. Guffens, E. Diriks.

In Neurenbergs Germanisches Nationalmuseum bevindt zich sedert eenigen tijd eene kolossale schilderij van Lucas van Leiden, voorstellende Mozes water uit de rots doende springen. Bij de afbeelding van dit werk, in den Anzeiger, is een portret van den meester gevoegd, door hem zelven geschilderd: eene kostelijke aanwinst ook voor de Nederlandsche kunst.

Doch wij behoeven zoo ver niet te gaan, om nieuwe zaken te vinden, die belangrijk zijn voor het beste deel des lezers van dit tijdschrift. Wij hebben slechts te denken aan de kunstwerkplaats van onzen getrouwen vriend G. Guffens, om elk jaar nieuwe schitterende herinneringen aan den alouden bloei, vooral van de Italiaansche kunst, te ontdekken.

Nog steeds stelt de schilder, na elke reis in het buitenland, na elke aanwinst voor zijn huis en voor het publiek, zijne zalen open, die kennis laten maken met meermalen geheel niet of bijna niet gekende kunstwerken.

Guffens' laatste reis gold vooral Padua, van waar hij, uit de verborgenste, slecht verlichte kerkhoeken, wonderen van vroeger in meesterlijke nabootsing heeft teruggebracht.

Wij moeten hierbij al dadelijk de zedigheid des grooten kunstenaars bewonderen, die zich zelven en

[p. 264]

het publiek zoekt te beschaven door de studie van meesters, welke hij stelt boven de voortbrengselen van eigen vinding. En met welke liefde, zorg, nauwkeurigheid van lijn en kleur zijn die werken teruggegeven!

Wij vinden sedert eenigen tijd in de daartoe bestemde deelen zijner woning bij voorbeeld tentoongesteld: de meest karakteristieke deelen uit het kolossale werk van Mantegna: De doop van S.Jacobus, benevens Giotto's Verraad van Judas, fragmenten uit eene Pietà, De bruiloft van Kanaän door treffelijke eenvoudigheid den aanschouwer innig roerend.

Van Benozo Gozzoli een prachtige optocht der Drie Koningen (uit Florence), merkwaardiger wijze, drie portretten van beroemde Medici voorstellende.

Een aantal werken tot deze zaal behoorende zijn het eigendom geworden van den staatsminister Beernaert.

Op Padua terugkomend, bewonderen wij in eene bovenzaal eene grootsche voorstelling der legende van H. Lucia, van Altichieri en d'Avanzo, in 1377, hoe zij, naar de gerechtszaal gevoerd wordende, plotselijk, onverwrikbaar aan hare standplaats blijft gehecht en niet door kracht van menschen en dieren is voort te bewegen: alweder een werk wat door innigheid en eenvoudigheid van lijnen en kleur den toeschouwer diep ontzet.

Het is eene kopij van het schilderwerk, hetwelk allereerst door Förster, voor een 70-tal jaren werd ontdekt en beschreven wordt in zijn werk Reise durch Italien, 1837.

Tegenover Lucia hangt van Mantegna, de vroeger reeds door ons bewonderde kolossale schilderij, de onthoofding van S. Jacobus, dus den bloeddoop na den waterdoop, voorstellende.

Bijzonder verdient bij deze gelegenheid nog beprezen te worden, S. Joris, bijna levensgroot, te paard, de lans vooruit, op het oogenblik dat hij den draak

[p. 265]

wil doorsteken, door Carpaggio's krachtig penseel ontworpen, en nu met geniale hand door den lateren meester Guffens voor de eerste maal in zijn geheel wedergegeven.

Eindelijk vermeien wij ons dan nog in de volkstypen van Capri met vaardige hand, karakteristiek in zwart krijt uitgevoerd.

Wij keeren op onze schreden terug, nog steeds vol van de ontvangen edele indrukken, stappen in in den trein naar Antwerpen, richten onze schreden naar de Meir en vinden in de Twaalfmaandenstraat, ter zale, naar den grooten beestenschilder Verlat genoemd, eene uitzet van 38 kleine en grootere werken van eenen en dezelfden meester, een aanblik biedende wel geeigend om ons van de hoogere kunst, bij Guffens gevonden, wat te doen uitrusten. Het zijn werken van den Zweedschen zeeschilder Ed. Diriks, die zich, met wezenlijk aandoenlijke volharding en groote vrucht, bij de natuur van Droebak, in de fjord van Christiana, heeft opgehouden.

Het hart gaat u open bij die natuur-waarheid, waaromtrent geen schijn van twijfel bij u oprijst, zoozeer is zij bezield en leeft zonder kunstmatige inspuiting van gezochte middelen; zoo gevoelen wij den winteravond (10); zoo killig moet de lente in Droebak zijn (18), zoo onstuimig de sneeuwval (2), zoo vriendelijk en zoo bescheiden en levendig het stadje zelf in de maand December (9). Dit is de schilderij van den grootsten omvang, ongeveer zes vierkante meters groot, en toch, gelijk andere, zeer bereikbaar van prijs (fr. 4000).

Men bevindt zich in deze kleine verzameling te midden eener geheel nieuwe wereld van kleuren en lijnen, waar alle gemaaktheid, alle jacht naar effect is uitgesloten en het edelste realisme, d.i. de treffendste werkelijkheid wordt afgespiegeld.

Alb. Th.