Dietsche Warande. Nieuwe reeks 2. Jaargang 12

[p. 89]

Bijlagen.

Algemeen Nederlandsch Verbond.

............ Want Soo wie verbreedt de tael van 't Vaderlaudt Verdient sooveel als die de grensen breeden.
Kakel Van Mander.

Buiten Nederland en Vlaamsch België, is onze taal verspreid in verscheidene steden van Noord-Amerika, in de Hollandsche koloniën Suriname en Curaçao, in Zuid-Afrika - waar zij het minste veld voor haar verbreiding heeft - en in Oost-Indië.

‘Heeft die taal een toekomst?’

Op die vraag, welke in 1893 in De Nederlander, een dagblad van Chicago, verscheen, antwoordde de heer H. Meert, destijds leeraar aan 't stedelijk college te Ieperen: ‘dat onze taal eene zeer schoone toekomst heeft, maar op voorwaarde, dat de Nederlandsche stam blijk geeft zelfstandigheidsgevoel genoeg te bezitten om haar die toekomst voor te bereiden. Onze taal moest krachtig ondersteund worden in den strijd, dien ze tegen andere te voeren had; daar waar ze doordringen kon, moest haar het pad geeffend worden.’ Hiervoor gaf de schrijver aan de hand, het oprichten van een Verbond, dat alle ontwikkelde stamgenooten over de wereld zou omvatten, die gehecht zijn aan hun taal, aan hun zelfstandigheid en die beiden willen handhaven.

[p. 90]

‘Indien alle ontwikkelde Nederlanders, behoorende tot de drie takken van onzen stam: Hollanders, Vlamingen, Zuid-Afrikaners, zich daarbij aansloten, zou men eene Vereeniging hebben, waarvan de invloed ongetwijfeld zeer verre zou reiken en die stellig veel zou kunnen doen tot handhaving en verbreiding van onze taal.’

Machtige volken hebben dergelijke Vereenigingen opgericht tot verbreiding van hun taal en met deze, tot verbreiding van hun invloed, tot bevordering van hun belangen.

In Frankrijk bestaat de Alliance Francaise die vertakkingen heeft over de gansche wereld, en waarvan Jules Simon eens zeide: ‘De taak van de Alliance Française is eene vaderlandsche taak: onze taal doen spreken, ze verbreiden, ze op prijs doen stellen, dat is Frankrijk liefhebben.’

Duitschland heeft zijn Allgemeinen Deutschen Verband, die eene vereeniging is van alle Duitsche elementen over de wereld, en voor doel heeft, onder meer: de ontwikkeling van het nationale bewustzijn in het vaderland en het bestrijden van alle tegengestelde richtingen; het ondersteunen van het Duitsch-nationale streven, in alle landen waar Duitschers om het behoud van hun zelfstandigheid te kampen hebben.

‘Ziedaar,’ zoo sloot de heer Meert zijn artikel, ‘wat machtige volkeren tot stand hebben gebracht. Moeten wij, die zwakker zijn, niet des te sterker onze gelederen sluiten, en moeten we niet in die aansluiting een van de elementen vinden die er ons bovenop helpen in den strijd tot behoud van onze zelfstandigheid? Zouden we ook niet een dergelijk verbond scheppen, een Algemeen Nederlandsch Verbond?’

Deze gedachte vond bijval in Amerika. Het was het jaar van de tentoonstelling te Chicago. Een register werd in de Nederlandsche afdeeling gelegd, waarin tal van toetreders hunne namen kwamen teekenen. Het jaar nadien lag het register te Antwerpen in de tentoonstelling; dan achtereenvolgens te Amsterdam en te Berlijn.

[p. 91]

Ondertusschen kwam de vereeniging vast tot stand op het 23^e Nederlandsch Congres te Antwerpen; tot bestuurleden werden aangesteld de heeren Dr. Schaepman, prof. Jan Te Winkel, Dr. Muller, Emants, prof. Buitenrust-Hettema, voor Noord-Nederland; baron Aug. de Maere, prof. Obrie, Julius Sabbe, Pol de Mont, Johan Kesler voor Zuid-Nederland.

Op korten tijd telde de Vereeniging meer dan 400 leden en sedert Juli van het vorige jaar groeit maandelijks het getal met ruim honderd leden aan; zoodat thans het A.N.V. ten minste 2000 strijders in zijne gelederen heeft.

't Algemeen Secretariaat is te Gent op de Villa Jan-Frans Willems, en wordt waargenomen door den heer H. Meert, van wiens hoog gezag ik meer dan eens in dit artikel gebruik heb gemaakt.

Verder zijn er nog secretariaten, te Delft voor Noord-Nederland, te Berlijn voor Duitschland, te Sommerville voor de Vereenigde Staten, te Johannesburg en te Pretoria voor Zuid-Afrika, ook in Java, op Curaçao, te Sanghaï en in Perzië.

Daar geregeld van elkaâr te hooren spreken, onderling een band vormt, wordt van wege het Verbond een maandblad uitgegeven dat Neerlandia heet. Zij, die dit blad reeds gelezen hebben, zullen bekennen dat het veruit het meest degelijke van dien aard is, welk bij ons verschijnt. Zijn berichten over taal, uit de Hollandsche koloniën, uit Zuid-Afrika, België, en van elders, zijn hoogst merkwaardig. Er verschenen ook reeds levensbeschrijvingen in van Juliaan de Vriendt, Peter Benoit, Paul Krüger, baron de Maere, Karel Ledeganck, enz., telkens opgeluisterd met het portret van den verdienstelijken Nederlander, wiens biographie in mooie, hoogst sierlijke taal ons bekend gemaakt werd.

Om den lezer een denkbeeld te geven van de stukken

[p. 92]

die behandeld worden, schrijf ik hier den inhoud af van het laatste nummer (November 98):

De Wet op de Burgerwacht en de Krijgstaal, eene merkwaardige verhandeling over de vervlaamsching der krijgsbevelen.

Benoorden Moerdijk, dat vooral handelt over de Rembrandt-tentoonstelling.

Vlaamsche Kroniek, Zuid-Afrika, Germania, Hollandsche Revue, enz.

Iedere maand geeft Neerlandia de lijst der toegetreden leden; daaronder vindt men de hoogste beroemdheden van onzen stam. Er komen daar lieden in voor verspreid over veel landen, verdeeld door staatkundige, godsdienstige en sociale levensopvatting, maar allen toch vereenigd door één band: de taal.

Het betaamt iederen Vlaming, die zelfstandigheidsgevoel bezit, en iets over heeft voor zijn taal, door zijne persoonlijke toetreding de Vereeniging in haar streven te steunen. Reiken wij de hand aan onze broeders van Nederland en Zuid-Afrika, aan al de zonen van den wijd verspreiden Nederlandschen stam, en moge het A.N.V. de onverbreekbare band worden die onsstevigaaneensnoert, over staatkundige grenzen, over oceanen, stroomen en gebergten heen.

August Borms.

N.B. Begunstigers betalen jaarlijks ten minste 50 fr.

Beschermende leden betalen eene jaarlijksche bijdrage van 10 fr.

Leden betalen eene jaarlijksche bijdrage van ten minste 2.75 fr.

Alle toetreders ontvangen Neerlandia. Personen die verlangen toe te treden, kunnen daarvan kennis geven aan een der hierboven genoemde secretariaten. Secretariaat voor België: Villa Jan-Frans Willems, Scheldelaan, Gent.