Dietsche Warande. Nieuwe reeks 2. Jaargang 9

[p. 107]

II. De Predikstoel der Sint Michielskerk te Loven
Geteekend door Thibaut, en gebeeldhouwd door Duray. 1765-1767.
Medegedeeld door J.F. Kieckens, S.J.

De Archieven der Sinte Goedelenkerk van Brussel bevatten de volgende oorkonde die als tegenstuk kan dienen voor 't geen wij hier hebben doen kennen nopens den tegenwoordigen predikstoel van dit heiligdom:

‘Conditien ende Voorwaerden op dewelcke den Eerw. Heere Van den Boom, Canoninck, Cantor ende Geestelijcken Fabryckmeester der Collegiale kercke van de H.H. Michaël ende Gudila binnen dese stadt Brussele is aenbestedende eenen nieuwen te maecken (sic) Predickstoel in de voors. kercke door J^r Simon Joseph Duraij M^r Beldtsnijder binnen dese stadt, alhier present ende het voors. werck aennemende, op de naervolgende conditien.

In den eersten sal den aennemer den voor-

[p. 108]

schreven Predickstoel beginnen van onder met de verbeldinge van de Vier Evangelisten levensgroote.

Item de Cuijpe sal moeten hoogh sijn seven voeten uuijt den grondt ende van binnen vier voeten vijff duijmen hoogh, ende moet wesen vijff voeten acht duijmen diameter, ende op de selve Cuijpe sullen gesneden worden vier Bas relieven representerende Onse Lieve Vrouwe, S^r Michiel, S^ter Goedele, ende d'andere hem te assigneren bestaende in halff Lijven.

Item van op de Cuijpe tot aen den hemel moet wesen vier voeten en halff hoogh, ende den hemel moet sijn thien voeten Diameter, onder welcken sullen worden gemaeckt twee termen den hemel dragende, als oock den H. Geest met sijne straelen, ende een Crucifix.

Item op den voors. hemel sal den Aennemer maecken, sesse Crollen waerop sullen sitten sesse kinderkens spelende met de Coorde, alles volgens de teeckeninge gemaeckt door J^r Thibaut architect, alhier gesien, volgens welcke teeckeninge den aennemer sal moeten maecken een model in potaerde.

Item sal den aennemer moeten doen maecken alle de schrijnwerkerije ende timmeragie tsijnen coste ende leveren allen het houdt noodigh tot den geheelen predickstoel met de courbe trappen, vant beste Hollandts schrijnhout, sonder weeren, speck ofte andere gebreken, van een couleur ten naesten beijde, ende voorders alles leveren dat sijnen stijle en schrijnwerkerije is raeckende, alleen uuijtgenomen allen het ijserwerck ende de twee eerste trappen, die sullen moeten sijn van blouwen steen, welckers becostinge sal staen ten laste van den Eerw. Heere Van den Boom als aenbesteder, sonder meer, alle

[p. 109]

welck voors. werck ende conditien den voors. J^r Duraij M^r Beldthouder is aennemende te leveren ende te volbrengen, binnen den tijde van twee jaeren te weten tegen de maendt van Julij 1700 sevenensestigh voor de feeste van het Alderh. Sacrament van Mirakele 1767, ende waervorens hem sal betaelt worden de somme van twee duijsent sesse hondert guldens courant gelt, in vier payementen, te weten het eerste comptant, het tweede als het werck sal halff gemaeckt sijn, het derde als hij het selve sal beginnen te stellen, ende het vierde ende laste payement als allen het voors, werck loffelijck ende behoorlijck ten contentemente van partijen sal gestelt sijn, ende ingevalle van geene behoorlijcke voldoeninge, sal het voorschreven werck door Experten gekeurt worden ten coste van den gebreckelijken. Aldus gedaen ende gepasseert binnen Brussele in den huijse van de Fabrijcke den eersten Julij 1765.

J.J. Duraij.

P. Van den Boom.’

Vier kwijtbriefjes door Simon Josef Duraij eigenhandig onderteekend, doen ons kennen dat de beeldhouwer zijn eerste ‘payement’ ontving den 18 Juli 1765. Zijn werk half afgemaakt zijnde, trok hij zijn tweede den 5 September 1766. Zijn derde, van 700 gulden gelijk de voorgaande, werd hem geteld den 30 Mei 1767, toen hij volgens de voorwaarden, den predikstoel in Sinte Goedelen begon te stellen. Eindelijk, op 6 October van 't zelfde jaar, alles goedgekeurd zijnde, werden hem de 500 overblijvende gulden ter hand besteld, hetgeen de 2600 gulden hem beloofd uitmaakten. Deze som van uitgave moest nochtans tot 3329 gulden 18 stuivers opklim-

[p. 110]

men om de werkzaamheid te bekostigen van andere werklieden, zoo als metsers, grofsmeden, steenhouwers enz. Meester Thibaut, bouwkundige, die met het teekenen van drie verschillige modellen gelast was geweest, kreeg voor zijn loon 105 gulden daarvoor. De geheele rekening, door kannunik P. Van den Boom afgeteekend, eindigd in dezer voege die klaarlijk bewijst dat hij zelf gansch de uitgave mildelijk had willen bekostigen:

‘Ende den ontfanck hier vorens beloopt ter geleijcke somme. Dus effen ende quijte. Aldus dese Rekeninge gedaen, gehoort ende gesloten binnen Brussele op den 20 November 1767.’ (Archief van Sinte Goedele, kas 3, schap 1, n^o 57.)

Tien jaren nadat Duraij dien nieuwen predikstoel geplaatst had, werd zijn gewrocht afgebroken om wederom opgemaakt te worden in de voormalige Jezuitenkerk - nu Sint Michiel - te Loven, in de plaats van het bekend meesterstuk van Hendrik Verbruggen, waarover wij hier onlangs gehandeld hebben.

Wij sluiten met eenige aanteekeningen nopens kanunnik Van den Boom, ontleend aan het handschrift van kanunnik De Bleye (Burgond. Bibl. n⁰ 16575):

Joannes Bernardus Van den Boom was kanunnik der vijfde prebende van Sinte Goedelen, licenciaat in beide rechten, apostolische notaris en groote weldoener der kerk en der armen. Zijn grafschrift leert ons dat hij zijn kanunnikaat 58 jaar bezat, dat hij 33 jaar Cantor, en 32 jaar aartspriester was, en 22 jaar Synodaalsche rechter. Hij beval dat men zijn lichaam zou ter aarde bestellen aan den voet van den predikstoel, met dit opschrift op een blau-

[p. 111]

wen steen, waaruit blijkt dat hij in den Heer ontsliep op 30^en December 1769, in den ouderdom van 81 jaren:

Hic lacet
Joannes Bernardus
van den Boom
J.V.L., qui vivens et post
mortem Ecclesiae huic
et pauperibus munificè
bene fecit.
obiit 30 X^bris 1769, aetatis 81
Canonicatus 58, Cantora-
tus 33, Archipresbyter^s 32
Judicis Synodalis 22.
R.I.P.