Dietsche Warande. Nieuwe reeks 2. Jaargang 8

[p. 486]

Ivoren beeldhouwwerk der XIV^e eeuw,
door A.S.

In het Musée Cluny te Parijs treffen wij een rijke verzameling van ivoren beeldhouwwerken der eerste christelijke eeuwen aan. De meesterwerken der byzantijnsche en romaansche plastiek worden evenwel nog door de gothische op dit kunstgebied in alle opzichten overtroffen. Zij zijn meestal van franschen oorsprong.

Wij geven hier eene afbeelding der 14^e eeuwsche ivoren Hautrcliefs, de H. Katharina voorstellende. Hetzelve is 19 cm hoog, 11 cm. breed, en 5 cm. dik, uit één stuk gesneden. De Heilige draagt eene vorstelijke kroon en wijst met haar rechter hand op het marteltuig aan haar voeten, terwijl haar voet op haren vervolger, keizer Maximinus treedt, wiens karakteristieke kop op meesterlijke wijze de woede en ellende van zijn binnenste uitdrukt.

In een zedige en toch voorname houding is de Heilige op eenen troon gezeten. Haar scherp gesneden, van stevige lokken omgeven gelaat herinnert aan antieke schoonheid. Het slanke lichaam in een nauwsluitend ondergewaad gehuld, komt even onder de zwierige plooien van den wijden mantel te voorschijn en deze drapeert zich over de duidelijk uitspringende

[p. t.o. 486]

[p. 487]

knien en een prachtig gebeeldhouwden schoot. Alles is harmonisch en van schoone verhoudingen, alleen de handen maken eene uitzondering. Maar men weet dat dit het zwakke gedeelte aller vroeg gothische figuren is.

Het ivoor is van onberispelijke kleur en soort. Er zijn geen sporen van kleur op te vinden.

Wij zien alweer uit deze figuur, hoe verheven schoon de voortbrengsels der gothische beeldende kunst zijn, en hoeveel de moderne beeldhouwers, hoewel in enkele opzichten meer gevorderd, er nog uit kunnen leeren.⁽¹⁾

(1) Verg. de Zeitschrift für christl. Kunst, III. Jg., K. 355-356, Düsseldorf, L. Schwann.