Dietsche Warande. Nieuwe reeks 2. Jaargang 8

[p. 305]

Omroeper.

Woordenboek der Néd. Taal. - De uitgevers van het Woordenboek, Nijhoff en Sijthoff, hebben in een circulaire uiteengezet hoe het met die belangrijke uitgave gesteld is. Na eene korte geschiedenis van het Woordenboek komen zij - nu de onafgebroken voortzetting van het Woordenboek verzekerd geacht, en tevens, dank zij vooral de meer geregelde bewerking gedurende het laatste zestal jaren, op enkele geheel voltooide onderdeelen kan gewezen worden - een beroep doen op het publiek, ten einde de onder den tragen voortgang begrijpelijkerwijze verflauwde belangstelling weder te doen opleven. En om tegemoet te komen aan hen, die door den prijs werden afgeschrikt, verklaren zij zich bereid, wat tot hiertoe van het Woordenboek verscheen, tegen belangrijk verminderden prijs te leveren.

Tot heden verschenen: eerste deel (A-Ajuin), met inleiding enz.; tweede deel, aflevering 1-7 (Akant-Band); derde deel, afl. 1-4 (B-Bosch); vierde deel (G-Gitzwart); vijfde deel, afl. 1-7 (Glaasje-Grootachtbaar); tiende deel (O-Ooilam); elfde deel, afl. 1 (Ooit-Oorlogspantser), tegen den prijs van f. 54,77⁵ in (63) losse afleveringen, of f. 61,37⁵ zooveel mogelijk gebonden. Thans kan men zich die gedeelten aanschaffen voor f. 25, in afleveringen, of f. 30, zooveel mogelijk gebonden.

Dat is toch nog te veel, wanneer men nagaat wat de prijs is in publieke verkoopingen, waar het Woordenboek herhaaldelijk voorkomt. Ook kunnen, ten opzichte der matiging van den prijs de medewerkers aan geleerden en ongeleerden eenen onmetelijken dienst bewijzen door het vermijden van herhalingen en uitweidingen die volstrekt aan de verklaring der woorden niet behulpzaam zijn. Menigmaal worden uit eenen en denzelfden schrijver plaatsen aangehaald waar een woord, zonder het minste onderscheid van beteekenis gebruikt wordt. Waartoe dient dit? Het is blijkbaar een handig afdrukken van hetgeen de loketten van de Vries, welke de muren van eene geheele kamer bedekten, opleveren. Het ontzachelijke en overigens voortreffelijke werk zou met verkorting van een derde deel even grooten dienst aan de woordverklaring bewijzen, veel spoediger vooruitkomen en veel minder kosten.

Toonkunst.

Mis in D van Beethoven. - Reeds herhaaldelijk heeft de Kölnische Volkszeitung de uitvoering der Missa solemnis, te Keulen en elders gehouden, besproken, doch steeds de eigenaardige bijzonderheid onvermeld gelaten: dat reeds lang geleden dit grootsche werk te Amsterdam werd uitgevoerd.

In haar nummer 233, van d. 9ⁿ April, bespreekt zij de uitvoering en hare geschiedenis opnieuw en met kennis van zaken, gelijk wij van den muziekcriticus der Volkszeitung gewoon zijn.

Doch in dit eene faalt zij. ‘In der Kirche ist es... (das Werk) wohl nie gehört worden.’

Toch wel. De bovengenoemde uitvoering had in 1848-49 te Amsterdam plaats in de kerk, 2 maal in de zoogenaamde Mozes-

[p. 306]

en-Aaron-kerk, zesmaal in een jaar, in de zoogenaamde Fransche kerk (Petrus en Paulus). Men had meer dan een jaar lang in tien herhalingen het werk bestudeerd. Wijlen J.-B. van Bree was daarvan de directeur, Dr. J. Viotta, de vader van den tegenwoordigen bestuurder der Caecilia-koncerten te Amsterdam, en Dr. P. Alberdingk Thijm, tegenwoordig hoogleeraar te Leuven waren de commissarissen en steunden door orgelbegeleiding en zang de oningewijden en ongeoefenden. De solo's werden afwisselend door verschillende kunstenaars of liefhebbers voorgedragen, de vioolsolo werd gespeeld door den heer Naret Koning, tegenwoordig Concertmeister te Frankfort a/M.

De deelneming in 't werk was algemeen, de indruk grootsch en diep..... Maar toch (dit zijn wij met de Köln. Volksz. eens)..... het werk past niet in de kerk, want het is niet liturgisch genoeg en te lang om zelfs eene hoogmis te kunnen begeleiden.

L.K.

Letterkunde.

Bilderdijk gereinigd. - Dit is de titel van een artikeltje opgesteld door den heer van Hall, waarin wordt geklaagd over de groote onhandigheid dergenen die de Briefwisseling van Bilderdijk bezigen om den dichterreus ‘als mensch’ te doen kennen.

Dit is geheel ad rem, want de aanmatigende jeugd vergrijpt zich aan zaken die zij slechts half kent, en beoordeelt B. uit aanteekeningen die niet voor de openbaarheid bestemd waren, om hem te beoordeelen.

Er wordt gewezen op de uitdrukking ‘Alles bevogt’ door den uitgever gebezigd, in plaats van ‘Van alles beroofd’, waaruit eene onsmakelijke uitlegging is ontstaan. Bravo!

Schaepman over Bilderdijk. - Aan alle diegenen welke tegenwoordig zoo gezegd ‘Bilderdijk beter willen doen kennen’ richt Dr. S. het woord, in eene vergelijking des dichters bij Goethe, zeggende: Hij moge nog zoo geklaagd hebben over zijne talrijke verkoudheden, kleine, huiselijke onaangenaamheden, kachelpijpen die niet trekken wilden, enz., nog zoo lijden aan ziekelijke prikkelbaarheid, een gevolg zijner zwakke gezondheid. Bilderdijk's figuur rijst voor ons op als die van een echten heros, zooals hij dien zelf zoo waar en treffend heeft geschilderd, een reuzengestalte, die wist waar zijne kracht lag, maar ook voor welke kracht hij had te buigen.’

Koninklijke Vlaamsche Academie. Zitting van April. - De heer Génard spreekt over eene bijdrage van Jos. Dechan betrekkelijk de gilden van Antwerpen. De heer de Vos drukt zijne spijt uit dat de verslagen van den heer Coopman over het Woordenboek der Nederlandsche taal nog niet gedrukt zijn.

Het verslag der heeren de Flou en Gailliard over de nederlandsche hss. in het Britisch museum wordt nu in de Verslagen der Academie uitgegeven.

[p. 307]

Zuidnederlandsche Maatschappij van Taalkunde - Zitting van den 9ⁿ December 1894.

De Heer Jan Bols geeft eenige inlichtingen over het drukken van het liedeboek. Het derde gedeelte van het werk is gezet. Het geheel zal 180 tot 200 blz. beslaan, 100 liederen bevatten, en, op 500 ex. gedrukt, 750 tot 800 fr. kosten.

De Heer Tuerlinckx handelt over Eenige eigenaardigheden uit de Hagelandsche volksspraak.

Het Nederlandsch Congres is uitgesteld. O, die zoogenaamde ‘Politiek!’

Onze medebestuurder der Dietsche Warande Juliaan De Vriendt is met Gevaert benoemd tot lid der Koninklijke Academie van Schoone Kunsten te Berlijn.

- Bij het reusachtige photographisch werk verschijnende onder den titel van: l'Ecole de peinture et les collections de tableaux de la ville d'Anvers, heeft de Heer P. Génard, eenen even geleerden als sierlijken tekst geschreven. Men weet dat de photographieën uitgevoerd zijn door het huis Braun. Clément en C^ie. Deze verzameling zal in haar geheel 1518 frs. 75 c^mes kosten, en 130 platen bevatten.

Zij wordt van nu af aan reeds allen kunstkabinetten en waren liefhebbers dringend aanbevolen.

Africa, vertaald door P.M. Bots. De Dietsche Warande meldt, dat ik ‘Africa,’ het meesterstuk van den Heer Ridder Edouard Descamps. in het nederlandsch vertaalde. Ofschoon daartoe bij mij het plan bestond, mocht ik die eer niet genieten.

Op uitnoodiging van ons uitstekend letterkundig maandwerk ‘Nederland’ maakte ik het heerlijke drama aan onze landgenooten bekend, en daardoor gevoelde de Eerw. Heer P.M. Bots te Leiden, die zich geheel aan de letteren wijdt, lust, ‘Africa’ in nederlandsche verzen over te zetten. Deze kundige en talentvolle schrijver heeft zich voortreffelijk van zijne schoone taak gekweten.

Joan Bohl.

Het bestuur neemt gaarne kennis van deze verbetering en sluit zich aan bij het gunstig oordeel over de vertaling van den heer P.M. Bots, onverminderd de verdienste, die de heer Van Droogenbroeck zich heeft verworven (zie Dietsche Warande, bl. 181).

Red.

Opheldering.

Een oprechte vriend der Dietsche Warande vraagt ons wat de heer prof. Dr. Jan ten Brink bedoeld heeft toen hij in zijn artikel der 2^e aflev. 1895, de uitdrukking ‘Esther-legende’ en ‘Bijbel legende’ gebruikte.

Hoogleeraar ten Brink antwoordt in ons d⁰ 21 April. ll.: ‘Mijn term “Esther-legende” enz.. is zoo onschuldig mogelijk gemeend. Mijne bedoeling is natuurlijk: “Esther-verhaal” Bijbel-verhaal of “Geschiedenis van Esther” enz., geene enkele bijbedoeling ligt op mijn weg. Het is mijne gewoonte ieders overtuiging te eerbiedigen.’ Enz.

Het Bestuur.