Dietsche Warande. Nieuwe reeks. Deel 4

[p. 538]

Kunst en industrie,
door Mevr. Lina Schneider.¹

Sedert den tijd der heerlijke renaissance heeft zich wel nog niet weder zulk een streven naar vereeniging van verfraaiingsen nuttigheidswerken voorgedaan, als in onze dagen. Het verwarde doorelkander van stijllooze kunstvormen, het magere, armelijke vormengebied van handwerksarbeid is op ieder veld verdwenen. Het streven naar eenheid van stijl heeft het stijllooze verdreven. De vervelende, reuzengroote, schreeuwendroode rozen (onzer borduurwerken) maakten plaats voor eenvoudige, stijlvolle, organiesch gevormde figuren; de stijfpootige, eentoonige, vervelende meubelen van de verleden, nuchteren tientallen van jaren namen weder smaakvolle en voor het oog behaaglijke vormen aan. Kunst en Industrie, schoonheid en nuttigheidprinciep gaan hand aan hand. Een van onze meestgebruikte meubelen, - want in welk huis ontbrak wel het dikwijls gescholden en altijd weder geliefkoosde Pianino - kon met het streven op dit veld van vooruitgang tot nu toe nog niet genoeg gelijken tred houden. Het was, wel is waar, geen Asschepoester gebleven, het was pronkvol, schitterend en voltonig geworden, - maar voegde dit alles tot het degelijke en stijlvolle, dat de andere meubelen der nieuwe huiselijke inrichtingen kenmerkte?

In juiste waardeering van het op het gebied der kunsttechniek bereikte, heeft de alom beroemde Hofpianofortefabriek van Rudolf Ibach Zoon in Bannen de hulp van de kunstenaars

1 Liever dan dit opstel zijn eigenaardig charakter te doen verliezen, door het geheel te verhollandschen, bewaar ik er het taalkoloriet der beroemde vrouw in, die er de D. Warande meê vereerd heeft.
A.Th.

[p. 539]

tot eene concurrenz opgeroepen, om voor zijne geprezene Pianinos ook het prijzenswaardigste uiterlijk te kunnen scheppen. Uit alle plaatsen Duitschlands zijn dan ook concurrenz-plannen ingezonden, die den wensch van Ibach, om het Pianino tot een werkelijk salonsieraad te maken, wilden helpen verwezenlijken. De Hoofdconditie voor de concurrenten was van praktischen aard. De prijs voor de uitvoering zoude van dien aard zijn, dat het werk het groote publiek toegankelijk gemaakt kon worden. Duitsche Renaissance was de voorgeschreven stijl. Honderd vijf en dertig ontwerpen waren ingekomen; de meesten dezer in zeer kunstrijke uitvoering, maar het praktische punt, de prijs, was bij geen van allen gade geslagen; en daarom kon de Jury geen enkel ontwerp bekronen.

Deze Jury bestond uit de Heeren F. Ewerbeck van de Polytechnische School in Aken; Jacob Pallenberg van de Firma G. Pallenberg in Keulen; Hermann Pflaume, Koninklijken ‘Baurath’ in Keulen; Ad. Schill, Hoogleeraar aan de Koninklijke Kunstakademie in Dusseldorf, en den Architekt H. Wiethase in Keulen.

Het was een speciaal studie, die 135 ontwerpen opmerkzaam te vergelijken, en het gebrek aan praktische ideën van den prijs der uitvoering veler compositien ontstemde dikwijls bij de beschouwing. Doch werden van de prijsregters 12 plannen uitverkoren, welke in het bezit van Rudolf Ibach en Zoon overgegaan zijn.

De uitstekendste arbeid was die met het motto: ‘Da will ik nix vor hebben’; voornamelijk het profielaanzicht, welk altijd door zijn organische hoedanigheid den architekten bijzondere moeilijkheden daarbiedt, was zeer goed geslaagd.

Het ontwerp met het motto: ‘Winterstürme weichen den Wonnemond’ was een van die het meest kunstvol uitgevoerden; maar - de prijs!

Weder aan een anderen arbeid, die ons bijzonder goed geviel, die onder het Motto: , waren de kolommen te kolossaal; die met het Motto ‘Resonante’ toonde zeer smaakvolle verdeeling en eene zeer brillante compositie.

[p. 540]

Ook voor het Humor was zorg gedragen, door eenige hoogdravende Mottos met weinig harmonierende dilettantische uitvoeringen.

Onder degene, die van de Jury niet genoemd werden, bevindt zich menigeen zeer prijzenswaardig, met het kenmerk van degelijke studie, maar - zij voldeden niet aan de eischen van de concurrenz.

In 't geheel is deze concurrenz van veel grootere beteekenis, als van het maar subjektieve van een vooruitstrevende Firma; zij toont, wat onze jonge en oude kunstenaars kunnen, en hoe wij weder eene groote schrede vooruitgemaakt hebben: het mahagony glansende meubel in goed duitsch hout en goeden duitschen stijl uitgevoerd te zien. Dat is nog niet bereikt, maar Ibach heeft ons op den goeden weg gevoerd.