Dietsche Warande. Nieuwe reeks. Deel 2
(1879)– [tijdschrift] Dietsche Warande–
Auteursrechtvrij
[pagina 454]
| |
Fragmenten uit Maerlants Rijmbijbel.Prof. H. Suchier te Halle zond mij, in 't vorige najaar, vóór zijn vertrek uit Munster derwaarts, eenige door hem in de boekerij dezer stad afgeschreven middennederlandsche rijmbrokken, die mij weldra bleken een deel van Maerlants Rijmbijbel uit te maken, en tot de laatste hoofdstukken van dezen te behooren. Daar de lezing hier en daar van de door Prof. David in zijn bekende uitgave meegedeelde verschilt, achtte ik best, ze, ter vergelijking, hier in 't licht te geven. Ze vangen met Hoofdstuk 45 van 't Nieuwe Testament (bij David II, bl. 681) v. 26909 aan, en loopen, op enkele uitgevallen, doch hier door mij ingevulde, versregels na, tot H. 107 (bl. 687) v. 27092 door.
H. Dec. '77. V. Vl. (Sie)t mine hande en̄ mine voeten
(En̄ be)tasse met goeder moeten
(Die) geest ne heuet vleesch no been
(Dat) ghi siet ane mi ghemeen.
(Doe) toghede hi hem ten seluē stondē
(Lijct)ekene van elker wondē
(An) handen an voeten en̄ in siden
(Van̄) wondre worden sy so blide
(Noc)htan ne gheloueden sijt niet
(Ihs) seide: ‘hebdi hiet
(Dat) mē mach eeten’? ald' ten dichsce
(Bro)chtem̄ hē van gebradene vissche
(En̄) daer toe honechraten mede
Hi at daer vor hem ter stede
(En̄) sijn relief gaf hi hem vord
(Doe) seide hi: ‘dit sijn die word
| |
[pagina 455]
| |
(Die) ghi vernaemt van my
(Doe) ic steervelic was alse ghi’.
(Hie)n dede hem den syn
(Dat) si verstaen mochten d'in
(Die) Scrifture, en̄ sprac na desen
‘(Ghi) sult mine orconde wesen
(Van) desen dinghen tallē dē lieden.
(En̄) begondeGa naar voetnoot1 dit bedieten
(Alh)ier van Iherusalem’.
(Vro) waren sy onder hem alleGa naar voetnoot2
(Dat) sine bekenden in desen.
‘(Si)et, pays moete met v wesen!’
(Doe) hi addeGa naar voetnoot3 ghewagen dies
(Up) sine ionghers dat hi blies
(En̄) seide: ‘alse wijt hebben v'heest
(Nee)mt al hier den helegen geest!
(Die)n ghi verlaet sine sonden
(Ver)laten bliuen sy tallen stonden
(En̄) dien ghi bint bliuet gebonden’.
(Des)e bande van deser orconde
(He)vet die paues, en̄ van hem mede
(Die) papen van Karstineden
(Al)dus leest men dat menne sach
(Vi)if w'fven vp den Paschedach
(Die)s keert hem om̄e, weet vorwaer,
Die pape vijf w'f in den outaer.
Mettien als hi ontvaren was
So quam weder in Thomas
(En)de die ionghers dies gewaghen
(Datsi onsen Here daer saghen)
(Thomas diene gheloves niet)
hi seide, hen sy dat hi siet
handen en voeten geslegen dure
en̄ tgat in die syde ter cuere
en̄ hire sinen vingher in steke
hine gelovets niet zekerleke.
Ouer VIII. daghe daer na geuel
| |
[pagina 456]
| |
dat die ionghers also wel
vergadert waren, en̄ Thomas
in den huse mede was.
ond' hem, beslotenen dueren,
quam Ih'c ter seluer hueren
doe seidi: ‘met hu sy vrede!’
daerna seide hi Thomase mede:
‘bring hareward den vingh' dijn,
sie die handen en die siden mijn,
en̄ wes niet ongelouich meere
maer ghetrouwich!’ - Doe seidi: ‘He'e,
mijn God, en mijn Heere mede!’
Ihesus seide daer ter stede:
‘want du mi hebs gesien, Thomas,
bedy so ghelovestu das;
salich sijn sy diet noyt sagen
en̄ geloven’. Dies mach behagen
ons allen die daer na sijn comē;
Dit en̄ meer tonser vromen
(Dede Jhesus, dat noch es bleven)
in die ewangelie onbescreuen.
Daer na (openbaerde) h(em) mee
Ih'c ten mere van Galilee;
dit was die darde dach te waren
daer hi hem vp wilde openbaren
VII. ionghers visscheden daer
om hare lijfnere, dat es waer;
bin al der nacht sone vingē sy niet;
als men dien dach scone siet,
stont vpten ouver Ihesus
en̄ seide te hem al dus:
‘werpt an die recht' zide v net
so suldi visschen te bet’.
doe si dat hadden ghedaen,
waest vul grot' visschen zaen
C. ende L. ende drie;
Ian seide, dat lesen wie,
dat het onse heere ware.
alse Pieter hoorde die mare
| |
[pagina 457]
| |
(Dat Ihesus was, nam hi sinen roc)
(Want hi was naect, ende sonder stoc)
mae(de) hi hem te lande waert
alse diene zere te siene begart
een scotmael waest wel vā dē lande
die andre roerden hare hande
en̄ qamen metten scepe naer;
doe si te lande qamen daer
vonsiGa naar voetnoot1 vier te harer noot
en̄ visschen d' vp ghereet en̄ broot;
doe brieden si van den visschen mede,
die si vinghen d' ter steede,
en ghinghen met Ih'c eeten
alse die wel die wareit weten,
dat het onse heere sy.
Pieter die hem daer sat by
vraghede drie wa'f onsen he'e
of hine int herte minde ze'e
dan hiemenGa naar voetnoot2 die ginder sat
Pieter keerde an gode dat,
en̄ seide: ‘du weets dat wel!’
aldaer hem onse heere beuel
dat hi sine scaep soude voeden
leeren, wisen en̄ hoeden.
doe vorseide hi hem na desen,
dat hi ghecruust soude wesen
en hiet hem dat hi hē uolgede mede
(En̄ sterve) ant cruce a(lshi dede)
Onse heere ghinc dane
en̄ Pieter uolgedem ane
als die wel waent doen d'an;
daer na uolghede hem Ian
Pieter sach ōme mettien
en̄ heuet hem uolghende v'sien
‘here!’ seit hi, ‘wat van desen?
hoe saelt met sinen ende wesen,
dat ic ant cruce steeruen moet
| |
[pagina 458]
| |
sech, wat enden dese doet’?
‘ic wille hi bliue’, sp'c onse he'e,
‘totien dat ic weder keere’.
die jongh's die waenden dan
om dit woord, dat sinte Ian
toten doemsdaghe leven soude
maer Ih'c meende, dat hi woude
dat sijn lijf worde ghehend
sonder martelaers torment.
die jonghers daer na alle qamen
(In t lant van Galylee te samen)
(Up enen berch daert God gheboot)
daer saghen sy Ih'c den he'e g'ot
si anebeedene te harer vromen
nochtan twifelde hem somen
onse he'e lacht'de hem d' ter stede
harer herten grote ae'theedeGa naar voetnoot1
hi sp'ac: ‘mi hes in hemelrike
ghegeuen ende in aerdrike
alle macht; spreect mine tale
die werelt dure al te male,
leert allen lieden, clene en̄ groot,
te houdene dat ic ghebood
en̄ te dopene in die name des vad'
en̄ tsoens en̄ shelichs geests te gader
die ghelooft en̄ menne doopt in desen
dieghone sal behouden wesen
die niet ghelouet bliuet verloren’.
miracle seidi hem te uoren
die si souden doen. Als et quam
te siere vpuaert, als ict vernam,
quam hi te Iherusalem:
‘bliuet in die stat’, sp'ac hi te hem,
‘tote dien dat ghi den helege geest ontfaet’.
mettien hi met hem eeten gaet
daer na leedise vter stede
te Mont Oliueten mede
| |
[pagina 459]
| |
sine handen heuet hi vp geheuen
en̄ hem benedixie ghegheuen.
doe word hi vpgheheuen saen
een claer zwerc heeftene ontfaen
daer hem dinghel mede diendē.
doe hi sinen lieuen vrienden
onthoghet was sagen sy nochtan
vpwaerd na den lieuen man.
dit was asensyoens daghe
dat hi vp voer sonder zaghe.
mettien quame bi hem staen
twe ingle als man ghedaen,
die seiden: ‘manne van Galylee,
wat siedi vp te hemele mee,
Hi sal noch weder comen te waren
also als ghine vp saget varen’.
Si keerden in Iherusalem
ēn waren in bedinghen tote dat hem
die helighe gheest daer was gesent.
daer na gingen sy omtrent -
|