Dietsche Warande. Jaargang 10
(1874)– [tijdschrift] Dietsche Warande–
Auteursrechtvrij
[pagina 135]
| |
Nadere aanteekeningen over de Familie Sweelinck.I.Op bl. 100 van dit Deel plaatste ik een? achter Deventer, als geboorteplaats van Jan Pietersz. Sweelinck en waagde te twijfelen aan de juistheid eener muurvaste traditie. De Heer H. Tiedeman heeft sedert (Navorscher, 1872, bl. 129) in herinnering gebracht, dat Dr P. Scheltema 's mans akte van ondertrouw had uitgegeven en hoe hieruit blijkt, dat Sweelinck voor een Amsterdammer gehouden werd, toen hij ‘voor Commissarissen’ verscheen. Op mijne beurt had ik de ondertrouw van onzen toonkunstenaar reeds uit de Puiregisters aangeteekend; maar mijne talrijke extrakten en faksimilees uit die registers liggen nog niet in alfabetische orde, en zoo was mij dat huwelijk uit het oog gekomen. Het blijkt werklijk, dat zekere Sinjeur Dierc Puymer, wonende te Medemblik, behalve een zoon, Thomas genaamd, twee dochtertjens had: Claesgen en Dieuwertgen, waarvan de eerste trouwde met Sweelinck, de andere met Cornelis de Bitter. Dr Scheltema zegt, dat Dieuwertgen peettante over eene dochter van Sweelinck geweest is. Is dit van Heyltgen of van Elsgen? In die tijd voerden de petekinderen niet geregeld den naam der doopgetuigen. Mijne gissing, dat de vrouw van Sweelinck Puymer als familienaam gevoerd heeft, berust op de bizonderheid, dat haar broeder dien naam droeg: zie Schepenkennissen der Stad Amst., aangeh bij Dr Scheltema. Indien de onderstelling van den Heer Tiedeman juist is, dat de fam. Sweelinck in het laatst der XVIe Eeuw ‘achteruit krabbelde’ - dan schijnt ze, blijkends ons staatjen van blz. 100, zich in de XVIIe toch weêr wat hersteld te hebben. De Heer Tiedeman gist zelfs, dat Jan Pieterssen zich zijne aanstelling tot organist der Oude Kerk, op eene bezoldiging | |
[pagina 136]
| |
van f 100: - 's jaars kocht ‘door van het geloof zijner voorzaten tot het nieuwe over te gaan.’ 't Is een gewaagde gissing: Sweelinck, gewezen leerling van den oud-Pastoor Jacob Buyck, tot zijn 16e jaar op eene venetiaansche muziekschool, zoû, pas uit Italië te-rug-gekeerd, in het tijdstip der uitzetting van den Schepen, oud-Burgemeester Sybrand Joosten Buyck en der uitzetting, althands der afzetting van zijn weldoener Jacob Buyck, Gereformeerd geworden, en niet-te-min later uit volle borst bezongen zijn door Gijsbert Plemp, den warmen Katholiek en Jezuïeten-vriend!.... Maar hoe komt hij dan in het Puiregister, waar immers geene Gereformeerden in opgeteekend werden? - Of behoorde Claesgen Puymer wellicht tot de dissenters? Was zij mogelijk mennoniet? Zoo ze katholiek was, verklaart dit tevens de katholieke huwelijken van hunne kinderen. Ik verheel mij de onwaarschijnlijkheid niet, dat in de Oude Kerk een roomsche organist den dienst begeleid zoû hebbenGa naar voetnoot1; maar de andere gissing biedt ook groote bezwaren aan. A.Th. | |
II.
| |
[pagina 137]
| |
Van den Vondel in de Roomsche Kerk opgenomenGa naar voetnoot1 en de meeste Dommertjes heeft gedoopt (Warande VIII, blz. 331) - en hier en daar onderbroken door de schoone hand van Dientje NoordijckGa naar voetnoot2 - dezelfde, die met uwe bet-over-oud-tanteGa naar voetnoot3 Aleydis van Zeller als klopjen fungeerde in de Krijtberg of Sint-Xaverius-Kerk - vind ik op 27 December 1662 het volgende (in 't latijn) aangeteekend: Gedoopt: Willemtie Thyssen, dochter van Willem Thyssen en Weyntje Pieters. Doopgetuige: Mr Isbrandt Janssen Swelinck. Hieruit zal wel volgen: 1) Dat ook Mr IJsbraut katholiek was. 2) Dat in 1635 niet alle broeders van Elsjen Sweelinck haar huwelijk met iemand ‘wiens teeken een kruis was’ ongaarne gezien hebben: - of men zou moeten aannemen dat IJsbrant een bekeerling was en eerst later ‘van 't houtjen’ geworden is. 3) Dat IJsbrant niet slechts den 19 Juni 1653 nog leefde, maar ook den 27 December 1662. H.J. Allard. |
|