Dietsche Warande. Jaargang 1

[p. 585]

Nederlandsche dramatiek.

De verloren zoon.

Tijdens de nieuwe uitgave van: ‘De Parabel van den Verloren Zoon’ in dit Tijdschrift, waren mij slechts twee vroegere drukken daarvan bekend. Sedert berigtte mij mijn vriend D^r F.A. Snellaert te Gent in het bezit te zijn van een exemplaar eener derde uitgave en zond mij dat ter inzage.

De titel luidt: ‘De Verloren Sone. t' Hantwerpen. By Godtgaf Verhulst; inde Cammerstraet, inden witten Hasewint. 1655.’ Het boekje is in 4^o formaat, bevat met den titel 16 bladzijden, in twee kolommen gedrukt, en is met toepasselijke houtsneden voorzien. Aan het einde staat: ‘Videt. P.C.C. Ant.’

De varianten, die de tekst in vergelijking met mijne uitgave aanbiedt, en waarvan sommige werkelijk verbeterde lezingen opleveren, volgen hieronder.

Volgens mededeeling van D^r Snellaert wordt eene latijnsche bewerking van den ‘Verloren Zoon’ vermeld in den ‘Catalogue des Livres des Jésuites d'Anvers, T.I, N^o 2745: Acolastus de filio prodigo Comedia. Antv. 1545, 8^o.’

J.J. Nieuwenhuyzen.

Onze Uitgave.		Uitg. bij G. Verhulst.
Bl. 15, reg. 2, v.o.	Ende niet van uwer pottagiën	E.n.v.u. partagiën.
Bl. 16, reg. 3, v.b.	Wy? wy dienen qualijck te samen	W.w.d.q. by een.
Bl. 16, reg. 4, v.b.	Vuyl cokijn, wat meendy	V.c. waerom sijt ghy beschort.
Bl. 16, reg. 5, v.b.	Dat ick mijns vaders goet sonder betame	D.i.m.v.g. alleen.
Bl. 16, reg. 8, v.b.	Wien doe ick onrecht oft discoort	W.d.i.o.o. te cort.
Bl. 16, reg. 15, v.b.		(Deze reg. ontbreekt.)
Bl. 16, reg. 18, v.o.	Wat vraghe ick na sijn verwijt	W.v.i.n. mijn v.
Bl. 16, reg. 15, v.o.	Mijn broeder, moeten beclaghen	M.b.m. becnaghen.
Bl. 16, reg. 12, v.o.	So verre ick op den voet mach wechdraghen	S.v.i.o.d. borgh m.w.
Bl. 16, reg. 7, v.o.	Wilde ick sijnen wil doen eere	W.i.s.w.d. teere.
Bl. 17, reg. 3, v.b.	Hosse-bossen ende gheneuchte hanteren	Hossen, bossen e.g.h.

[p. 586]

Bl. 17, reg. 1, v.o.	Waer duyvelen en hebben gheen regreet	W. duyvel? en hebt g.r.
Bl. 19, reg. 10, v.b.	overbrocht hadde	omghebrocht h.
Bl. 20, reg. 15, v.b.	Ick en sal doch niet te trouwelijcker leven	I.e.s.d.n.t. rouwelycker l.
Bl. 20, reg. 8, v.o.	ghegaen	ghecomen.
Bl. 20, reg. 6, v.o.	overbrenghen ende doorslaen	ombrenghen.
Bl. 20, reg. 5, v.o.	overbracht was	omghebracht w.
Bl. 20, reg. 1, v.o.	Och arm! mensch, ghy bederft u te gadere	O.a.m.g.b.u. t' eenen gadere.
Bl. 21, reg. 5, v.b.	Van armoede suldy u noch so tieren	V.a. en sult ghy weten noch leeren.
Bl. 21, reg. 7, v.b.	Want ghy niet en doet dan loopen ende raveelen	W.g.n.e.d.d.l. hoereren.
Bl. 21, reg. 8, v.b.	In tavernen ende bordeelen	I. bordeelen ende taveren.
Bl. 22, reg. 1, v.b.	Ghy en spreeckt niet dan mits nijdig claghen	G.e.s.n.d.m. nydighe laghen.
Bl. 22, reg. 3, v.b.	Beminnen, vuyl onwetende slockaert	B.v.o. schockaert.
Bl. 22, reg. 4, v.b.	Ghy sijt niet dan een flatter ende cockaert	G.s.n.d.e. flatterende c.
Bl. 22, reg. 14, v.b.	Na dat hy 't so stuerlijcken eyst met woede fel	N.d.h. 't s.s.e.m. moede f.
Bl. 22, reg. 11, v.o.	ampts-ghedeelte	kints-ghedeelte.
Bl. 23, reg. 7, v.o.	hoereeren	hoveeren.
Bl. 23, reg. 5, v.o.	overbracht	omghebracht.
Bl. 24, reg. 1, v.b.	Nochtans om te verlasten de somme	N.o.t. verlaten d.s.
Bl. 24, reg. 6, v.b.	Uwen gheesten dit adverterende sijt	U. gast d.a.s.
Bl. 25, reg. 2, v.o.	Meuchdy aentrecken dees oude broecxkens	M.a.d.o. brockijns.
Bl. 26, reg. 8, v.b.	Van 't leven, onbescheen ende rigoreus	V. 't l. onbeschent e.r.
Bl. 26, reg. 16, v.o.	Heft u wech, vuyl catijf	Packt u.w.v.c.
Bl. 26, reg. 14, v.o.	Comdy soecken de gloriën	C.s. te glorieren.
Bl. 26, reg. 12, v.o.	Sonder te hebben om te volstrenghen	S.t.h.o.t. volbringhen.
Bl. 27, reg. 2, v.b.	Metten vrouwen stovende baden	M.v. stoven en baden.
Bl. 27, reg. 9, v.b.	Dus mijn Joncker wilt haselaren	D.m.J.w. verharen.
Bl. 27, reg. 7, v.o.	Vol oneerlijcke vileynie	V. oneere ende v.
Bl. 27, reg. 3, v.o.	Dat merck ick wel, och! och.	D.m.i. nu wel o.o.
Bl. 28, reg. 17, v.b.	deurbrenghen	overbrenghen.
Bl. 29, reg. 2, v.b.	t Fy, vleeschelijck vuylen stronck	t Fy vleeschelijckheyt quaden s.
Bl. 29, reg. 11, v.b.		(Deze reg. ontbreekt.

[p. 587]

Bl. 29, reg. 18, v.b.	Want in dusdanighe armoede swaer	Want dusdanighe a.s.
Bl. 29, reg. 20, v.b.	En is, noch en heeft noyt gheweest, by lode	E.i.n.e.h.n.g. van noode.
Bl. 30, reg. 18, v.b.		(Deze regels ontbreken.)
Bl. 30, reg. 19, v.b.		(Deze regels ontbreken.)
Bl. 30, reg. 20, v.b.	Eylaes, arm kint! dat ghy noch sijt levende	E.a.k. sijt ghy noch I.
Bl. 30, reg. 21, v.b.	Danck ick God, die alle dinck van niet gewracht heeft.	Ick danck G, enz.
Bl. 30, reg. 2, v.o.	Sijn in u huys als een slecht cnecht	S.i.u.h.a. een cnecht.
Bl. 31, reg. 17, v.o.	ontbeydende	arbeydende.
Bl. 31, reg. 13, v.o.	Wanen comt dat esbattement	Waerom comt dit nu alsoo.
Bl. 31, reg. 12, v.o.	Die trompetten die ick hoor dromen	D.t.d.i.h. bromen.
Bl. 31, reg. 6, v.o.	Ende om te verblijden sijne vrienden al	E.o.t.v.s.v. al ras.
Bl. 31, reg. 5, v.o.	Heeft hy doen dooden 't beste calf dat in den stal	H.h.d.d. 't b.c.d.i.d. stal was.
Bl. 32, reg. 2, v.b.	Als hy doet desen vuylen dant.	A.h.d.d.v. trouwant.
Bl. 32, reg. 6, v.b.	Die mijn goet heeft ghequist, gheschint	D.m.g.h. gheschint.
Bl. 32, reg. 4, v.o.	My te willecoren tot mijn begheeren	M.t. willen comen t.m.b.
Bl. 32, reg. 3, v.o.	Eens met sommige vrienden te verteren	E.m.s.v.t. vereeren.
Bl. 33, reg. 11, v.b.		(Deze regels ontbreken.)
Bl. 33, reg. 16, v.b.		(Deze regels ontbreken.)
Bl. 33, reg. 19, v.b.	Die niet en is dan een boeve	D.n.e.i.d.e. boeve kint.
Bl. 34, reg. 15, v.o.	Ende vol aller droefenisse	E.v.a. driffenisse (?).
Bl. 35, reg. 14, v.o.	Ick hope, aen God ghepresen.	I.h. door G.g.
Bl. 35, reg. 13, v.o.		(De ingevoegde woorden ontbreken.)
Bl. 35, reg. 12, v.o.		(De ingevoegde woorden ontbreken.)
Bl. 35, reg. 9, v.o.	Dit is een onderwijs in 't vertoonen	D.i.e.o. naer betamen.
Bl. 35, reg. 2, v.o.	Daer d' onkuysheyt ten lesten in slaet	D.d. onkuyssche t.l.i. staet.
Bl. 36, reg. 2, v.b.	Niet langher en toonen fier ghelaet	Niemant l.e.t.f.g.
Bl. 36, reg. 6, v.b.	Ende blijft bevolen Jesum van Nasarene	(Daaronder:) Amen.
Bl. 36, reg. 14, v.o.	dwaeslijcken	sottelijcken.
Bl. 36, reg. 12, v.o.	dats der Duyvelen	d. sijn de D.
Bl. 36, reg. 2, v.o.	in der Eeuwicheyt	(Daar achter:) Amen.
Bl. 36, reg. 1, v.o.	Eynde	Finis.