Logo DBNL
De boec van Catone (1846)

De boec van Catone

(1846)–Anoniem Duytschen Catoen, Den–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

Liber secundus.

Prologus.

a
Telluris si fortè velis cognoscere cultus,
 
Virgilium legito (1) .
b
Quod si magè nosse laboras
 
Herbarum vires, Macer has tibi carmina dicet,
 
Corporis ut cunctos possis depellere morbos.
c
Si romana cupis et civica noscere bella,
 
Lucanum quaeras, qui Martis praelia dicet.
d
Siquid amare libet, vel discere amare legendo:
 
Nasonem petito.
e
Sin autem cura tibi haec est,
 
Ut sapien vivas, audi, quae discere possis,
 
Per quae semotum vittis deducitur aevum.
 
Ergo ades; et quae sit sapientia, disce legendo.

 

1.
+ Si potes, ignotis etiam prodesse memento.
 
Utilius regno est, meritis acquirere amicos.
 
 
2.
Mitte arcana Dei, coelumque inquirere quid sit:
 
Cum sis mortalis, quae sunt mortalia cura.
 
 
3.
Linque metum lethi: nam stultum est tempore in omni,
 
Dum mortem metuis, amittere gaudia vitae.
 
 
4.
Iratus de re incertâ contendere noli:
 
Impedit ira animum, ne possit cernere verum.
5.
Fac sumptum properè, cum res desiderat ipsa:
 
Dandum etenim est aliquid, cum tempus postulat aut res.
 
 
6.
Quod nimium est fugito; parvo gaudere memento.
 
Tuta magè est puppis, modico quae flumine fertur.
 
 
7.
Quod pudeat, socios prudens celare memento:
 
Ne plures culpent id, quod tibi displicet uni.
 
 
8.
Nolo putes, pravos homines peccata lucrari:
 
Temporibus peccata latent, et tempore parent.
 
 
9.
Corporis exigui vires contemnere noli:
 
Consilio pollet, cui vim natura negavit.
 
 
10.
Quem scieris non esse parem tibi, tempore cede:
 
Victorem à victo superari saepe videmus.
 
 
11.
Adversus notum noli contendere verbis:
 
Lis minimis verbis interdum maxima crescit.
 
 
12.
Quid Deus intendat, noli perquirere sort:
 
Quid statuat de te, sine te deliberat ipse.
 
 
13.
Invidiam nimio cultu vitare memento:
 
Quae, si non laedit, tamen hanc sufferre molestum est.
 
 
14.
Esto animo forti, cum sis damnatus iniquè.
 
Nemo diù gaudet, qui judice vincit iniquo.
 
 
15.
Litis praeteritae noli maledicta referre.
 
Post inimicitias, iram meminisse malorum est.
 
 
16.
Nec te collaudes, nec te culpaveris ipse:
 
Hoc faciunt stulit quos gloria vexat inanis.
 
 
17.
Utere quaesitis modicè, cum sumptus abundat.
 
Labitur exiguo, quod partum est tempore longo.
 
 
18.
Insipiens esto, cum tempus postulat aut res;
 
Stultitiam simulare, loco, prudentia summa est.
 
 
19.
Luxuriam fugito, simul et vitare memento
 
Crimen avaritiae: nam sunt contraria famae.
 
 
20.
Noli tu quaedam referenti credere semper:
 
Exigua iis tribuenda fides, qui multa loquuntur.
 
 
21.
Quod potu peccas, ignoscere tu tibi noli:
 
Nam nullum crimen vini est, sed culpa bibentis.
22.
Consilium arcanum tacito committe sodali;
 
Corporis auxilium medico committe fidelit.
 
 
23.
Noli successus indignos ferre molestè.
 
Indulget fortuna malis, ut laedere possit.
 
 
24.
Prospice qui veniunt, hos casus esse ferendos:
 
Nam laeviùs laedit quidquid praevidimus ante.
 
 
25.
Rebus in adversis animum submittere noli.
 
Spem retine; spes una hominem nec morte relinquit.
 
 
26.
Rem tibi quam nosces aptam, dimittere noli:
 
Fronte capillata est, sed post, occasio calva.
 
 
27.
Quod sequitur, specta; quodque imminet, ante videto.
 
Illum imitare Deum, qui partem spectat utramque.
 
 
28.
Fortiùs ut valeas, interdum parcios esto:
 
Pauca voluptati debentur, plura saluti.
 
 
29.
Judicium populi numquam contempseris unus;
 
Ne nulli places, dum vis contemnere multos.
 
 
30.
Sit tibi praecipuè, quod primum est, cura salutis,
 
Tempora ne culpes, cum sis tibi causa doloris.
 
 
31.
Somnia ne cures: nam mens humana quod optat,
 
Dum vigilat, sperans, per somnum cernit idipsum.

Vorige Volgende