Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

Dat x. Capittel.

1. Hy vermaentse door der Ioden exempel, dat sy niet vleeschelick en vertrouwen op de ghenade Gods, 14. ende dat sy alle afgoderie vlieden, 23. ende erghernisse des naesten.

A.1

ICk en wil niet broeders dat ghy onwetende zijt, ^a dat onse vaders alle onder de Wolcke gheweest zijn, ^b ende alle door de Zee ghegaen zijn.

a Exodi 13.c.22 Deuter. 1.d.33 Numeri 9.b.19 2.Esdre 9.b.13.19 Psalm. 78.b.14 ende 105.d.39

b Exodi 14.c.22 Iosue 4.c.23 Psalm. 78.b.13

2

Ende alle in Mosen ghedoopt zijn in der Wolcke ende in der Zee:

3

^c Ende hebben alle de selue gheestelicke spijse gheeten.

c Exodi 16.b.15

4

^d Ende hebben alle den seluen gheestelicken dranck gedroncken: (want sy hebben ghedroncken van der geestelicker Steenrotse diese nauolchde: ende de Steenrotse was Christus.)

d Exodi 17.a.6 Numeri 20.b.11 Psalm 78.b.15

5

Maer in velen van hen heeft God gheen welbehagen ghehadt, ^e want sy zijn in der woestijne verslaghen.

e Numeri 11.d.33 ende 26.g.65

6

Ende dese dinghen zijn gheschiet ons tot exemplen, op dat wij ons niet en laten des quaets ghelusten, ^f ghelijck sy ghelust hebben.

f Num. 11.a.5.d.33 Psalm. 106.b.14.

7

Ende dat ghy niet en wordt Afgodendienaers, ghelijck sommighe van hen, ghelijck gheschreuen is: ^g Het volck sat neder om te eten ende drincken, ende stonden op om te spelen.

g Exodi 32.a.6

8

Ende dat wy niet en hoereren, ^h gelijck sommighe van hen ghehoereert hebben, ende vielen op eenen dach, dry ende twintich duysent.

h Numeri 25.a.9 Psalm. 106.c.29

9

Ende dat wy Christum niet en versoecken, ⁱ ghelijck oock sommighe van hen versocht hebben, ende werden van de slanghen vernielt.

i Numeri 21.a.6

B.10

Ende dat ghy niet en murmureert, ^k ghelijck oock sommige van hen gemurmureert hebben, ende sy werden vernielt van den Verderuer.

k Exodi 16.a.2 ende 17.a.2 Numeri 14.d.36 Psalm. 106.c.25 Sapient. 1.b.11

11

Dese dinghen zijn hen alle geschiet als exemplen, ende zijn beschreuen tot onser vermaninge, op de welcke het eynde der werelt ghekomen is.

12

So dan, wie hem laet duncken dat hy staet, die sie toe dat hy niet en valle.

13

V en heeft gheen versoeckinghe beuanghen, dan ^l menschelicke: ^m ende God is ghetrouwe, ⁿ de welcke v niet en sal laten versocht worden bouen uwe vermogen: maer sal met de versoeckinghe oock het wtkomen maken, op dat ghyse moecht verdraghen.

l Dat is, sulckx als den menschen ghemeynlick ouerkoemt.

m 1.Thess. 5.c.25 1.Corinth. 1.a.8

n 2.Petri 2.a.9

14

Hierom mijne lieue, ⁺ vliedt van den Afgoden dienst.

+ Afgoderie moetmen schuwen.

15

Als met de verstandighe spreke ick: oordeelt ghy dat ick segghe.

16

Den Drinckbeker der ^o dancksegghinge dien wy danckseggende drincken, is die niet de ghemeynschap des bloets Christi? Het broot dat wy breken, is dat niet de gemeynschap des lichaems Christi?

o Oft, der segheninghe, die wy seghenen,

17

Want wy vele zijn een broot ende een lichaem: want wy zijn alle eens broots deelachtich.

18

Siet Israel [die] na den vleesche [is]: die de offerhande eten, zijn sy niet des Altaers deelachtich.

19

^p Wat segge ick dan? dat de Afgod wat is? of dat de Afgoden offer wat is?

p 1.Corint. 8.a.4

C.20

[Neen] maer dat de Heydenen wat sy offeren ^q den Duyuelen offeren, ende niet Gode: ende ick wil niet dat ghy met de Duyuelen ghemeynschap hebt.

q Leuitici 17.a.7 Deuter. 32.b.17

21

Ghy en kont niet den Drincbeker des Heeren drincken, ende den Drincbeker der Duyuelen: ghy en kont niet deelachtich zijn der tafel des Heeren, ende der tafel der Duyuelen.

22

Of terghen wy den Heere? Zijn wy stercker dan hy?

23

^r Alle dinghen zijn my gheoorloeft, ⁺ maer alle dingen en zijn niet oorbaerlick: Alle dingen zijn my gheoorloeft, maer alle dingen en stichten niet.

r 1.Corint. 6.b.12 Syrach 37.c.29

+ Van spijse.

24

^s Niemant en soecke dat zijn eyghen is, maer een yeghelick dat des anders is.

s Philip. 2.a.4 1.Corinth. 13.a.3

[fol. 65r]

25

Al wat in het vleeshuys verkocht wort, dat eet sonder yet te onderuraghen om der consciencien wille.

26

^t Want de Aerde is des Heeren, ende ^u al wat daer in is.

t Psalm. 24.a.1 ende 50.b.12 Exodi 19.a.5

u Griecx, hare volheyt.

27

Ende ist dat v yemant van de ongheloouigen noodt, ende ghy daer gaen wilt, ^x so eet al wat v voorghestelt wordt, sonder yet te onderuraghen om der consciencie wille.

x Luce 10.a.7

28

Maer ist dat v yemant seyt: Dit is den Afgoden gheoffert, so eet [dat] niet, om diens wille die v dat te kennen gheeft, ^y ende om der consciencie wille. (Want de Aerde is des Heeren, ende al wat daer in is.)

y 1.Corint. 8.a.7

29

Maer ick segghe van der consciencie, niet dijns selfs, maer des anderen. Want waerom wordt myne vrijheydt van een ander consciencie gheoordeelt?

D.30

^z Ende ist dat ick door ghenade deelachtich ben, waerom worde ick ghelastert om het ghene daer voor ick danck segghe?

z Deuter. 8.b.10 Roman. 14.a.6 1.Timoth. 4.a.3 1.Corinth. 15.f.57

31

Het zy dan dat ghy eet, of drinckt, of yet doet, doet het al ter eeren Gods.

32

Weest so, ⁺ dat ghy gheen ergernisse en gheeft, noch den Ioden, noch den Griecken, noch der Ghemeynte Gods:

+ Erghernisse.

33

Gelijck ick allen allesins ^a soecke te behagen, ende soecke niet mijn eygen profijt, maer het [profijt] van velen, om dat sy souden salich worden.

a Griecx, behaghe