Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

Dat vij. Capittel.

1. Uan den houwelicken staet, 8. van den weduwelicken staet, 25. ende van den maechdelicken staet.

A.1

VOort daer ghy my van geschreuen hebt: Het is den mensche goet aen geen wijf te komen.

2

Nochtans om der hoererie wille, sal een yeghelick man zijn eyghen wijf hebben, ende een yeghelick wijf haren eyghenen man.

3

^a De man sal den wijue de schuldighe goedtwillicheyt betalen: insghelijcx oock het wijf den manne.

a 1.Petri 3.a.7

4

Het wijf en is haers eyghen lichaems niet machtich, maer de man: insghelijcx oock de man en is zijns eygens lichaem niet machtich, maer het wijf.

5

^b Onthoudt malkanderen niet, het en ware wt beyder bewillinghe tot eenen sekeren tijt, om v tot vasten ende bidden te voeghen: ende koemt wederom te samen: op dat v de Satan niet en versoecke om uwer ^c kranckheyt wille.

b Ioel. 2.b.16 Tobie 8.a.4

c Of, oncuysheyt

6

Maer dit segge ick v wt toelatinge, ende niet wt een ghebot.

7

^d Want ick wilde dat alle menschen waren gelijck ick [ben,] ^e maer een yeghelick heeft zijn gaue van God, de een aldus, de ander also.

d Actuum 26.c.29

e 1.Corint. 12.b.11

8

Ende ick segghe den onghetrouden, ⁺ ende den weduwen: Het is hen goet, ist dat sy blijuen ghelijck ick.

+ Van den Ongetrouden.

9

^f Maer ist dat sy haer niet konnen onthouden, so laetse trouwen: want het is beter te trouwen, dan te branden.

f 1.Thimoth. 5.b.14

B.10

Maer den ghetrouden gebiede niet ick, maer de Heere, ^g dat het wijf van den man net ghescheyden worde.

g Malach. 2.b.14 Matthei 5.d.32 ende 10.a.9 Marci 16.b.11 Luce 16.b.18

11

Ende ist dat sy ghescheyden is, dat sy onghetrout blijue, of met den man vereenighe: ende dat de man het wijf niet en verlate.

12

Den anderen segghe ick, niet de Heere: ^h Ist dat eenich broeder een ongheloouich wijf heeft, ende die selue te ⁱ vreden is met hem te woonen, dat hyse niet en verlate.

h 1.Esdre 10.a.3

i Of, bewillicht

13

Ende een wijf die eenen ongheloouighen man heeft, ende hy te vreden is met haer te woonen, dat sy hem niet en verlate.

14

Want de ongheloouighe man is gheheylicht door het wijf: ende het ongheloouich wijf is gheheylicht door den man: want anders waren uwe kinderen onreyn: maer nu zijn sy heylich.

15

Maer ist dat de ongheloouighe scheydt, laet hem scheyden: de broeder oft suster is in sulcken [geualle] niet dienstbaer gemaeckt: maer God heeft ons tot vrede gheroepen.

16

^k Want wat weetstu wijf, of du dynen man salt salich maken? Of wat weetstu man, of du dijn wijf salt salich maken.

k 1.Petri 3.a.2

17

Ghelijck God eenen yeghelicken ghedeylt heeft, ghelijck de Heere eenen yeghelicken gheroepen heeft, hy wandele also: ende also ordinere ick in allen Ghemeynten.

18

Is yemant besneden gheroepen, die ^l soecke niet onbesneden te wesen. Is yemant ^m onbesneden gheroepen, die en doe hem niet besnijden.

l Griecx, treckt de voorhuyt niet aen,

m Griecx, in der voorhuyt,

19

De Besnijdinge en is niet, ende de Voorhuyt en is niet, maer de onderhoudinghe der gheboden Gods.

C.20

ⁿ Een yeghelick blijue in de beroepinge daer hy in gheroepen is.

n Ephes. 4.a.1 Philippen. 1.c.27 Coloss. 1.b.10 1.Thess. 2.b.12

21

Bistu dienstbaer gheroepen, weest niet bekommert, maer so du oock kanst vrij worden, ghebruyckt dat lieuer.

[fol. 64r]

22

Want wie dienstbaer geroepen is in Christo, die is een vrij ghelaten des Heeren: desghelijcks een vrije die geroepen is, die is een dienstknecht Christi.

23

^o Ghy zijt diere ghekocht, wort gheen dienstknechten der menschen.

o 1.Corinth. 6.c.20 Hebr. 9.b.12 1.Petri 1.b.18

24

Een yeghelick, broeders, waer in hy gheroepen is, daer in blijue hy by Gode.

25

Ende van de maechden en hebbe ick des Heeren ghebot niet: ⁺ maer ick segge mijn geuoelen, als die barmherticheydt van Gode ontfanghen hebbe om ghetrouwe te zijn.

+ Van de Maechden.

26

So meyne ick dan, dat dit goet is om den tegenwoordigen noot, dat het den mensche goedt is also te wesen.

27

Bistu aen een wijf ghebonden? soeckt niet los te worden. Bistu los van den wijue? soeckt gheen wijf.

28

Maer ist oock dat du trouwest, du hebst niet ghesondicht: ende ist dat een maecht trouwet, sy heeft niet ghesondicht: maer de sulcke sullen bedruckinghe in den vleesche hebben, ende ick verschoone v.

29

Maer dit segghe ick broeders: De tijt is voort aen kort, op dat oock de ghene die wijuen hebben, zijn als gheene hebbende:

D.30

Ende die weenen, als niet weenende: ende die blijde zijn, als niet blijde zijnde: ende die koopen, als niet besittende:

31

Ende die dese wereldt ghebruycken, als niet misbruyckende. ^p Want het wesen deser werelt gaet voorby.

p Esaie 40.a.6 Syrach 14.b.18 Iacobi 1.b.10 ende 4.b.14 1.Petri 1.c.24 1.Ioannis 2.b.17

32

Ende ick wilde dat ghy sonder sorghe waert. ^q Wie ongetrouwet is, die besorcht dat des Heeren is, hoe hy den Heere behaghe.

q 1.Timoth. 5.a.5

33

Maer die ghetrouwt is, die besorcht dat der wereldt aengaet, hoe hy der vrouwen behaghe.

34

Een wijf ende een maecht zijn verscheyden, sy die onghetrout is, besorcht het ghene dat den Heere aengaet, op dat sy heylich zy, beyde aen lichame ende oock aen gheeste: maer sy die ghetrout is, besorcht het ghene dat der wereldt aengaet, hoe sy den man behaghe.

35

Maer dit segghe ick tot uwen voordeele, niet om eenen strick ouer v te worpen: maer tot het ghene dat voeghelick is, ende om met stadighe gheduericheyt den Heere sonder verhinderinge te dienen.

36

Maer ist dat yemandt dunckt dat hy syner maecht ongeuoegelick doet, so sy den houbaren tijt voorby gaet, ende [ist dat het] moet also wesen, die doe wat hy wil, hy en sondicht niet, laetse trouwen.

37

Maer die vast in zijn herte voorghenomen heeft, geenen noot hebbende, maer heeft macht ouer synen wille, ende heeft in zijn herte voorghenomen de syne maecht te bewaren, die doet wel.

38

So dan, wie [zijn maecht] wt gheeft te houwelicken, die doet wel: ende diese niet wt gheeft te houwelicken, die doet beter.

39

^r Een wijf is met der Wet aenghebonden, so langhe haer man leeft: maer als haer man ontslapen is, so is sy vrij om te trouwen met wien sy wil, alleenlick in den Heere.

r Roman. 7.a.2

40

Maer Sy is gheluckiger ^s ist dat sy also blijft, na mijn gheuoelen: ende ick meyne oock den Gheest Gods te hebben.

s 1.Thess. 4.a.8