Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

Dat iij. Capittel.

1. Hoe wel de Ioden int aenmerken sommigher dinghen, de Heydenen te bouen gaen, 21. nochtans alleen het ghelooue in Iesum Christum rechtueerdicht de gheloouighen door ghenade, 30. het welck so wel den Heydenen als den Ioden toekoemt.

A.1

VVat voordeel heeft dan een Iode? ⁺ of wat profijt heeft de besnijdinghe?

+ Dat de Ioden niet beter zijn dan de Heydenen.

2

Vele in allen manieren: ^a want ^b† [het is] een groote sake dat hen de woorden Gods ^c betrout zijn.

a Roman. 9.a.4.

b† Anders, want hen zijn eerst, etce.

c Oft, te bewaren ghegheuen

3

Want wat [ist dan,] of sommighe ^d ongheloouich gheweest zijn, ^e sal haer ongheloouicheyt Gods ghelooue te niete doen?

d Of, onghetrouwe

e Numeri 23.b.19 Roman. 9.a.6. 2.Timoth. 2.b.13.

4

Dat zy verre: ^f maer God worde warachtich [beuonden] ^g ende alle mensche loghenachtich, ghelijck gheschreuen is: ^h Op dat du gherechtueerdicht wordest in dyne woorden, ende ouerwinst als du gheoordeelt wordest.

f Ioannis 3.d.33.

g Psalm. 116.b.11.

h Psalm. 51.a.6.

5

Maer indien onse ongherechticheyt de gherechticheyt Gods ⁱ versterct, wat sullen wy seggen? Is God onrechtueerdich, ^k† die [daer] tooren ouerbrengt? (Ick spreke na menschelicker wijse.)

i Ofte, eerlick maeckt,

k† Anders, die toorn brengt op den mensche?

6

Dat zy verre: want hoe sal God de werelt oordeelen?

7

Want indien de waerheyt Gods door myne leughen oueruloediger gheworden is tot syner eeren, wat worde ick oock noch als een sondaer ^l gheoordeelt.

l Of, verdoemt.

8

Ende [waerom en seytmen] niet, (ghelijck wy ghelastert worden, ende sommighe segghen dat wy seggen) laet ons quaet doen, op dat het goed kome? welcker verdoemenisse rechtueerdich is.

9

Wat [ist] dan? Hebben wy voordeel? In gheender manieren: want wy hebben voor bewesen, ^m dat beyde Ioden ende Griecken alle onder de sonde zijn:

m Roman. 2.b.17 Galat. 3.c.22.

B.10

ⁿ Ghelijck gheschreuen is: Daer en is niemant rechtueerdich, oock niet een.

n Psalm. 14.a.3. ende 53.a.4.

11

Daer en is niemandt verstandich, daer en is niemant die God soeckt.

12

Sy zijn alle afgheweken, te samen zijn sy onnuttich gheworden, daer en is niemant die ^o goet doet, daer en is oock niet een.

o Of, hem in goetheyt oeffent,

13

^p Hare kele is een open graf, hare tonghen hebben sy tot bedroch ghebruyckt, ^q slanghen fenijn is onder hare lippen:

p Psalm. 5.b.10.

q Psalm. 140.a.4

14

^r Haren mont is vol vloeckens ende bitterheyts.

r Psalm. 10.a.7.

15

^s Haer voeten zijn snel om bloet te storten.

s Prouer. 1.b.16. Esaie 59.a.7.

16

In haren weghen is vernielinghe ende ellendicheyt.

17

Ende den wech des vreden en hebben sy niet ghekent.

18

^t De vreese Gods en is voor hare oogen niet.

t Psalm. 36.a.1.

19

Wy weten, wat de Wet spreect, dat zijt spreect, tot de ghene die ^u onder de Wet zijn: op dat alle mont ghestopt worde, ende de gheheele werelt [voor] God verdoemelick zy.

u Griecx, in

C.20

^x Daerom en sal gheen ^y vleesch door de wercken der Wet gerechtueerdicht worden voor hem. ^z Want door de Wet koemt de bekenninghe der sonde.

x Galat. 2.b.17.

y dat is, mensche,

z Roman. 7.a.7. Hebr. 7.b.19

21

Maer nu ^a is de rechtueerdicheyt Gods gheopenbaert sonder de Wet, ende is betuycht van de Wet ende de Propheten.

a Roman. 1.b.17. Philip. 3.a.9.

22

[Namelick,] de rechtueerdicheyt Gods door

[fol. 58r]

den ghelooue Iesu Christi, tot allen ende ouer allen die gheloouen: want daer en is gheen onderscheyt.

23

Want sy hebben alle ghesondicht, ende zijn ^b verhindert te komen tot de eerlickheyt Gods:

b Griecx, werden verhindert van de eerlicheyt Gods.

24

^c Maer worden om niet gherechtueerdicht, [namelick] wt syne genade, door de versoeninghe in Christo Iesu gheschiet.

c Esaie 53.a.5.

25

^d Welcken God voorghestelt heeft tot ^e versoeninghe door het ghelooue in sijnen bloede: tot bewijsinghe syner ^f gherechticheyt door de vergheuinghe der voorleden sonden:

d 2.Corint. 5.b.18. Coloss. 1.c.20. Hebr. 4.b.16. 1.Ioannis 4.b.10

e Of, versoenstoel Exodi 25.b.17.

f Dat is, waerheyt in zijn beloften,

26

Welcke God verdraghen heeft, om te deser tijt zijn gerechticheyt te bewijsen: op dat hy ^g gerechtich zy, ende den ghenen die ^h wt den ghelooue Iesu is, rechtueerdich make.

g Dat is warachtich beuonden worde

h Dat is, in Christum ghelooft,

27

Waer is dan de roem? Hy is wtghesloten: door wat Wet? der wercken? Neen, maer door de Wet des gheloofs.

28

ⁱ So houden wy dan, dat de mensche gherechtueerdicht wort door het ghelooue, sonder de wercken der Wet.

i Galat. 2.b.16. Actuum 13.d.38. Roman. 8.a.3 Hebr. 7.b.19

29

Is God alleenlick der Ioden [God?] Is hy niet oock der Heydenen? waerlick [hy is] oock der Heydenen [God.]

D.30

Want hy is een eenich God, die de ^k Besnijdinghe rechtueerdigen sal wt ben ghelooue, ende de ^l Voorhuydt door het ghelooue.

k Dat is, besneden Ioden,

l Dat is, onbesneden Heydenen,

31

Maken wy dan de Wet te niete door het ghelooue? Dat zy verre, maer wy verstercken de Wet.