Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

Dat ij. Capittel.

1. De Ioden die de andere oordeelen, zijn verdoemt als ouertreders, 5. want God de rechtueerdighe Richter sal eenen yeghelicken gheuen na syne wercken, 11. sonder wtneminghe der persoonen, 14. de Heydenen zijn door hare consciencie ouerwonnen, 17. Ende de Ioden door de gheschreuen Wet.

A.1

DAerom en bistu niet ontschuldichlick, O mensche, wie du bist, die [andere] oordeelest: ^a want daer mede dat du eenen anderen oordeelest, veroordeelstu dy seluen, de wijle du die daer oordeelest, het selue doest.

a Matthei 7.a.1. 1.Corinth. 4.a.5. 2.Sam. 12.a.5.

2

Maer wy weten dat Gods oordeel na der waerheyt is ouer de ghene die sulcx doen.

3

Ende meynstu mensche (die de ghene die sulcx doen oordeelest, ende het selue doest) dat du het oordeel Gods salt ontulieden. ⁺

+ De lanckmoedicheyt Gods roept ons tot bekeeringhe

4

Of verachtestu den rijckdom syner goedertierenheyt ende verdraechsaemheyt, ende ^b lanckmoedicheyt, ^c niet wetende dat de goedertierenheyt Gods dy tot bekeeringhe ^d roept.

b 2.Petri 3.b.15.

c Esaie 30.b.15.

d Griecx, leydt, of, drijft.

[fol. 57v]

5

Maer na dyne hardtneckicheyt ende onbeheerlick herte, ^e versamelstu dy seluen eenen schat des toorns, totten daghe des toorns ende der ontdeckinghe des rechtueerdighen oordeels Gods.

e Iacobi 5.a.3.

6

^f Welcke eenen yeghelicken verghelden sal na syne wercken,

f Psalm. 62.b.13. Ierem. 17.b.10. ende 32.b.19 Matth. 16.c.27. Roman. 14.b.12. 1.Corinth. 3.a.8. 2.Corinth. 5.b.10. Galat. 6.a.5. Apocal. 2.c.23. ende 22.b.12

7

[Namelick] den ghenen die met gheduericheyt in goede wercken, prijs ende eere, ende onuerderflicheyt soecken, het eewighe leuen.

8

^g Maer den ghenen die hen tot twist gheuen, der waerheyt onghehoorsaem, ende der ongherechticheyt ghehoorsaem zijn, verbolghentheyt ende toorn.

g 2.Thess. 1.a.8.

9

Verdriet ende benautheyt ouer alle ziele der menschen die quaet wercken, der Ioden voornemelick, ende oock der Griecken.

B.10

Maer prijs ende eere ende vrede, allen die goet wercken, den Ioden voornemelick, ende oock den Griecken.

11

^h Want by God is gheen wtneminghe der persoonen.

h Deut. 10.b.17. 2.Para. 19.a.7. Iob 34.b.19. Sapient. 6.a.8. Syrach 35.c.21. Actuum 10.d.34. Galat. 2.a.6 Ephe. 6.a.9 Coloss. 3.c.25. 1.Petri 1.b.17.

12

Want alle die sonder Wet ghesondicht hebben, sullen oock sonder Wet vergaen, ende alle die in de Wet ghesondicht hebben, sullen door de Wet verdoemt worden.

13

ⁱ Want voor God en zijn sy niet rechtueerdich die de Wet hooren: maer die de Wet doen, sullen gherechtueerdicht worden.

i Matth. 7.c.21 Iacobi 1.c.22. Ioannis 3.a.7.

14

(Want als de Heydenen die de Wet niet en hebben, van natuere het inhoudt des Wets doen, dese de Wet niet hebbende, zijn henseluen een Wet.

15

Als die bethoonen het werck der Wet in hare herten gheschreuen, dewijle hare consciencie mede ghetuycht, ende de ghedachten malcanderen beschuldighende ende ontschuldighende.)

16

^k Op dien dach, wanneer God de verborgen [wercken] der menschen sal oordeelen, na mijn Euangelium door Iesum Christum.

k Matth. 25.d.31

17

Siet, du werst een Iode ghenaemt, ende ^{l m} verlaetst dy op de Wet, ende beroemst dy van Gode.

l Roman. 9.a.4.

m Ofte, bist gherust in de Wet,

18

Ende du wetest, [synen] wille, ende ⁿ prijsest dat goede, gheleert zijnde in de Wet.

n Of, ondersoect de schillende [dinghen]

19

Ende betroust dy seluen te zijn een leydsman der blinden, een licht der ghener die in duysternisse zijn.

C.20

Een onderwijser der onwijsen, ende een Leeraer der onwetenden: hebbende de forme des wetenschaps ende der waerheyt door de Wet.

21

Die du dan eenen anderen leerest, leerstu dy seluen niet? Die du predickest datmen niet stelen sal, steelstu?

22

Die du segst datmen gheen ouerspel doen sal, doestu ouerspel? Du die van de Afgoden eenen grouwel hebst, roofstu het Heylighe?

23

Die du dy beroemest in de Wet, onteerstu God door de ouertredinghe der Wet?

24

Want om uwent wille wort den naem des Heeren gelastert onder de Heydenen: ^o ghelijck gheschreuen is.

o Esaie 52.a.5. Ezech. 36.c.20.

25

Want de Besnijdinghe is wel profijtelick, ⁺ so du de Wet houdest: maer so du een ouertreder der Wet bist, so is dijn besnijdinghe ^p voorhuyt gheworden.

+ Der Ioden besnijdinghe.

p Dat is, onbesnedentheyt

26

So dan de ^q Voorhuyt de rechtueerdichmakinghen der Wet bewaert, ⁺ en sal zijn voorhuyt niet tot besnijdinghe gherekent worden?

q Dat is, onbesneden

+ Der Heydenen onbesnedenheit.

27

Ende die van natuere Voorhuyt is, ende de Wet volbrengt, [sal hy niet] dy verdoemen, die du door de letter ende besnijdinghe een ouertreder der Wet bist?

28

^r Want die is gheen Iode, ⁺ die int openbaer [alleenlick een Iode is:] noch die [besnijdinge, die alleenlick is] int openbaer inden vleessche, [is gheen] besnijdinghe.

r Ioannis 8.d.39 Roman. 9.a.7.

+ Iode.

29

Maer [die is een Iode] die int verborgen een Iode is: ⁺ ende de besnijdinghe des herten ^s in den gheest, niet in de letter [die is een besnijdinghe:] des welcker lof is niet wt den menschen, maer wt Gode.

+ Besnijdinghe.

s Deut. 10.b.16. ende 30.a.6. Ieremie 4.a.4. Philip. 3.a.3. Coloss. 2.b.11.