Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

Dat xxiij. Capittel.

1. Paulus antwoorde, 7. ende tweedracht syner vyanden, 11. Paulus ghesterckt door den Heere, 12. ende beclaecht vanden Ioden, 23. wert ghesonden te Cesarien.

A.1

ENde Paulus syne ooghen op den Raet houdende, seyde: Ghy mannen broeders, ^a ick hebbe met aller goeder consciencie Gode ghedient tot op desen dach.

a Actu. 24.b.16

2

^b Maer de Ouerpriester Ananias beual den ghenen die by hem stonden, dat sy hem op den mont souden slaen.

b 1.Reg. 22.c.24. Ieremie 20.a.2 Ioannis 18.c.22.

3

Doe seyde Paulus tot hem: God sal dy slaen, du gewitte wandt: ^c ende sitstu ^d om my te richten na der Wet, ende beueelstu my teghen de Wet te slaen?

c Deute. 17.a.7

d Griecx, my richtende,

4

Ende die daer by stonden, seyden: Lasterstu den Ouerpriester Gods?

5

Paulus seyde: Ick en wiste niet broeders dat hy de Ouerpriester was: Want daer is gheschreuen: ^e Du salt den Ouersten dijns volcks niet vloecken.

e Exodi 22.c.28.

6

Ende als Paulus wiste dat het een deel Sadduceen, ende het ander Phariseen waren, riep hy inden Raet: Mannen broeders, ick ben ^f een Phariseus, eens Phariseen sone, ick worde van der hope ende opstandinghe der dooden geoordeelt.

f Philip. 3.a.5. Actuum 24.c.22 ende 23.a.6. ende 20.c.20

7

Ende als hy dit gheseyt hadde, wert daer oproer tusschen de Phariseen ende Sadduceen, ende de menichte wert ghedeylt.

[fol. 54v]

8

^g Want de Sadduceen seggen dat daer gheen verrijsenisse en is, ⁺ noch Enghel, noch Gheest, maer de Phariseen belijdent beyde.

g Matth. 22.c.23 Marci12.b.18. Luce 20.c.27.

+ Der Sadduceen onghelooue.

9

Ende daer gheschiedde een groot gheroep, ende de Schriftgheleerden van der Phariseen zijde stonden op, ende streden, segghende: ^h Wy en vinden niet quaets in desen mensche: Ende in dien een Gheest oft Enghel met hem ghesproken heeft, laet ons teghen God niet strijden.

h Actuum 25.c.25 ende 26.d.31

B.10

Als den oproer groot wert, vreesde de Ouerste dat Paulus van hen soude verscheurt worden, ende gheboot de Krijchsknechten af te komen, ende hem wt het midden van hen te nemen, ende inden legher te brenghen.

11

ⁱ Ende des nauolghenden nachts stont de Heere by hem, ende seyde: ⁺ Hebt goeden moet Paule, want gelijck du te Ierusalem van my betuycht hebst, also moetstu oock te Roomen betuyghen.

i Actuum 18.a.9

+ God vertroost Paulum.

12

^k Ende als het dach gheworden was, liepen sommighe Ioden by een, ende veruloeckten hen seluen, seggende: ⁺ dat sy noch eten noch drincken en souden, tot dat sy Paulum ghedoot hadden.

k Actu. 23.c.20.29

+ Raedtslach teghen Paulum.

13

Ende sy waren meer dan veertich, die dit te samen ghesworen hadden.

14

De welcke gingen tot de Ouerpriesters ende Ouderlinghen, segghende: Wy hebben ons seluen met eenen vloeck veruloeckt, niet te nutten tot dat wy Paulum ghedoot hebben.

15

Gheeft ghy dan nu den Ouersten te kennen ^l met den Rade, dat hy hem morghen af brenge tot v, om bescheydelicker van hem te ondersoecken: ende wy zijn bereydt hem te dooden eer hy aen koemt:

l Of, wt den wille des Raets.

16

Als dan Paulus susters sone dese laghe ghehoort hadde, quam hy daer, ende gaende inden legher, bootschaptet Paulo.

17

Doe riep Paulus tot hem eenen van de Hooftmannen ouer hondert, ende seyde: Brengt desen Ionghelinck tot den Ouersten, want hy heeft hem wat te bootschappen.

18

Die nam hem dan mede, ende brocht hem tot den Ouersten, ende seyde: De ^m gheuanghen Paulus riep my tot hem, ende badt my dat ick desen Ionghelinck tot dy brenghen soude, die welcke dy wat heeft te segghen.

m Griecx, gebonden

19

Doe nam hem de Ouerste by der hant, ende [met hem] bezijden ghegaen zijnde, vraechde: Wat ist dat du my hebst te kennen te gheuen? Hy seyde:

C.20

ⁿ De Ioden zijn eens gheworden dy te bidden, dat du morghen soudest Paulum in den Raet brenghen, als of sy wat bescheydelicker van hem wilden onderuraghen.

n Actuum 23.b.12

21

Maer ^o ghelooftu hen niet, want sy legghen hem laghen, meer dan veertich mannen wt hen, die welcke henseluen met eenen vloeck verbonden hebben, niet te eten noch te drincken, eer sy hem ghedoot hebben: ende sy zijn nu bereyt, verwachtende ^p dat du het belouen salt.

o Of, laet dy niet ghesegghen van hen,

p Griecx, dyne belofte

22

Doe liet de Hooftman ouer duysent den Ionghelinck gaen, hem verbiedende dat hijt niemande seggen soude, dat ^q hy hem dit gheopenbaert hadde.

q Griecx, du my dit gheopenbaert hebst

23

Ende twee Hooftmannen ouer hondert tot hem gheroepen hebbende, seyde: Bereydt twee hondert Krijchsknechten dat sy tot Cesarien gaen, ende tseuentich Ruyters, ende twee hondert ^r Lanceknechten, ter derder vre des nachts.

r Of, Arciers,

24

Ende bereydt sadelbeesten, ⁺ op dat sy Paulum daer op setten, ende ghesont brenghen tot Felicem den Stadthouder.

+ Paulus werdt gebracht tot Felicem den Stadthouder.

25

Ende schreef eenen brief met dusdanighen inhoude:

26

Claudius Lisias, Felici den Machtichsten Stadthouder, salicheyt.

27

^s Als de Ioden desen man gheuanghen hadden, ende hem souden ghedoot hebben, quam ick daer met de Krijchsknechten, ende ontnam hem, ende hebbe beuonden dat hy een Romeyn is.

s Actuum 21.d.32.

28

Ende willende de oorsake weten, waerom sy hem verklaechden, brachte ick hem in haren raet.

29

Welcken ich beuinde, dat hy van vraghen haers Wets verklaecht wert, ende gheen verklaghinghe en heeft, die de doot oft banden weerdich is.

D.30

^t Ende als my te kennen ghegeuen was van een laghe ^u die de Ioden desen man legghen souden, sandt ick hem terstont tot dy, beuelende den verklaghers dat sy voor dy seggen souden, wat sy teghen hem hebben. Vaert wel.

t Actuum 23.c.20.

u Griecx, die op desen man van de Ioden wesen soude,

31

De Krijchsknechten dan, namen Paulum ghelijck haer beuolen was, ende brachten hem des nachts tot Antipatris.

32

Ende des anderen daechs keerden sy wederom tot den legher, ende lieten de Ruyters met hem gaen.

33

De welcke als sy te Cesarien ingekomen waren, ende den sendbrief den Stadthouder ouergegheuen hadden, stelden oock Paulum voor hem.

34

Ende als de Stadthouder [den brief] ghelesen hadde, ende gheuraecht wt wat heerlickheyt hy was, ende hoorde dat hy van Cilicien was,

35

Seyde hy: Ick sal dy verhooren als dyne verklaghers oock sullen tegenwoordich wesen. Ende beual dat hy in Herodes rechthuys soude verwaert worden.