Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

Dat xvi. Capittel.

1. Paulus Timotheum besneden hebbende, neemten met hem, 6. Sy werden door den Gheest verhindert te prediken in deen lant, 9. Ende geroepen, in een ander, 14. De bekeeringhe Lydie, 16. Paulus ende Sylas gheuanghen om der Waerseggherssen, troosten henseluen in God, 27. bekeeren den Stockwaerder, 35. ende als Romeynen werden sy los.

A.1

ENde hy quam tot Derben ende Lystram: Ende siet daer was een Discipel met name ^a Timotheus, eener gheloouigher Ioodscher vrouwen sone, ende eens Grieckschen vaders:

a Roman. 16.c.21. Philip. 2.b.19. 2.Thess. 3.a.2.

2

^{b c} Welcken goet ghetuyghenisse ghegheuen werdt van den broederen te Lystren ende Iconien.

b Actuum 6.a.3.

c Griecx, welcke betuycht wert

3

Desen wilde Paulus hebben met hem te reysen: ende nam hem aen, ende besneedt hem, ^d om der Ioden wille, die in die plaetsen waren: want sy wisten alle dat zijn vader een Grieck was.

d 1.Corint. 9.c.20 Galat. 2.a.4

4

Ende sy de steden doorreysende, gauen hen te houden die ordeningen ^* die van den Apostelen ende Ouderlinghen te Ierusalem gheordineert waren.

* Actuum 15.c.20

5

So werden dan de Ghemeynten versterckt in den ghelooue: ende werden alle daghe oueruloedigher in ghetale.

6

Ende als sy het lant van Phrygia ende Galilea doorreyst hadden, ⁺ ende door den heylighen Gheest ^† verhindert werden, het woort in Asia te spreken:

+ Paulus wordt van den Geest verhindert in Asia te prediken.

† Of, verboden

7

Als sy in Mysiam ghekomen waren, versochten sy door Bithiniam te reysen: ende de Geest liet hen dat niet toe.

8

^e Maer doen sy Mysiam doorghegaen waren, quamen sy af tot Troas.

e 2.Corint. 2.b.12.

9

Ende van Paulo werdt in der nacht een ghesichte ghesien, ⁺ [te weten:] Daer was een Macedonisch man staende, ende hem biddende, ende segghende: Koemt ouer in Macedonien, ende koemt ons te hulpe.

+ Paulus wordt door een gesichte geroepen in Macedoniam.

B.10

Als hy dan dit ghesichte ghesien hadde, sochten wy terstont te reysen na Macedoniam, versekert zijnde dat ons de Heere gheroepen hadde, om hen het Euangelium te prediken.

11

So scheepten wy dan van Troas af, ende quamen rechts loops na Samothracen: ende des anderen daechs tot Neapolis.

12

Ende van daer tot Philippis, welck is de eerste stadt des deels Macedonie, [ende is] een vrije stadt. Ende wy verkeerden in die stadt sommighe daghen.

13

Ende op den Sabbath dach ghinghen wy wt buyten der poorte aen eenen waterstroom, daer men ghewoon was te bidden: ende als wy gheseten waren, spraken wy met den vrouwen die daer tsamen ghekomen waren.

14

Ende een vrouwe met namen Lydia, ⁺ een purpur verkoopster van der stadt Thyatiren, God vreesende, hoorde [ons,] wiens herte de Heere opende, dat sy aenmerckte wat van Paulo geseyt wert.

+ Lydia.

15

Ende als sy ghedoopt was, ende haer huys, badt sy [ons,] segghende: So ghy my gheacht hebt den Heere ^f getrouwe te zyne, so koemt in mijn huys, ende blijft: ^g Ende sy dwanck ons.

f Of, gheloouich

g Gene. 19.a.2. Iudicum 19.c.21. Luce 24.c.28. Hebr. 13.a.2.

16

Ende het gheschiedde, als wy tot het ghebet ghinghen, dat een Dienstmaecht ons ontmoette, die eenen ^h waersegghenden Gheest hadde, ende hare heeren ⁱ groot ghewin aenbrachte met waersegghen.

h 1.Sam. 28.a.7.

i Actuum 19.c.24

17

Dese volchde Paulum ende ons na, ende riep, segghende: Dese menschen zijn Dienaers des hoochsten Gods, de welcke ^k† v den wech der salicheyt verkondighen.

k† Anders, ons

18

Ende dit dede sy vele daghen: maer het verdroot Paulum, ende hy keerde hem, ende seyde tot den Gheest: Ick gebiede dy in den name Iesu Christi, ⁺ dat du van haer wt varest, ^l Ende hy voer wt ter seluer vren.

+ Paulus drijft den waerseggende gheest wt.

l Marci 16.b.17.

19

Ende doe hare heeren sagen, dat de hope haers ghewins wtgheuaren was, ^m namen sy Paulum ende Silam, ende trockense op de Marckt tot de Ouersten:

m 2.Corint. 16.a.5

C.20

Ende sy brachtense voor den Hooftmannen, seggende: ⁿ Dese menschen beroeren onse stadt, ende zijn Ioden.

n Actuum 17.a.6.

[fol. 51v]

21

Ende verkondighen zeden die ons niet geoorloeft en zijn aen te nemen noch te doen, dewijle wy Romeynen zijn.

22

Ende de schare viel mede teghen hen, ⁺ ende de Hooftmannen hare kleederen ghescheurt hebbende, beuolense te ^o gheesselen.

+ Paulus ende Silas werden gegheesselt.

o 2.Corint. 11.c.25 1.Thess. 2.a.2.

23

Ende als sy hen vele slaghen ^p ghegeuen hadden, so wierpen syse in de gheuanckenisse, ende beuolen den Stockwaerder dat hyse neerstelick bewaren soude.

p Griecx, opgheleydt,

24

De welcke sulck een ghebodt aenghenomen hebbende, werpse inden binnensten karcker, ende sloot hare voeten vast in den stock.

25

Ende ter middernacht ^q baden Paulus ende Silas, ende loefden God met sanghe, ende de ^r gheuanghenen hoordense.

q Actuum 4.d.31.

r Griecx ghebondene

26

Ende daer quam snellick een groote Aertbeuinghe, so dat de fundamenten des karckers beweecht werden, ende ^s terstondt werden alle de deuren opghedaen.

s Actuum 5.b.19. ende 12.a.7.

27

Als dan de Stockwaerder wt den slaep ontspranck, ende sach dat de deuren des karckers opgedaen, track hy zijn sweert wt, ende soude hemseluen ghedoot hebben, meynende dat de gheuanghenen wtgheloopen waren.

28

Maer Paulus riep met luyder stemmen, segghende: Doet dy seluen gheen quaet, want wy zijn alle hier.

29

Doe eyschte hy licht, ende spranck in, ende was beuende, ende viel Paulo ende Sile ten voeten.

D.30

Ende leyddese wt, ende seyde, [lieue] heeren: ^t Wert moet ick doen dat ick salich worde? ⁺

t Luce 3.b.10. Actuum 2.d.37. ende 9.a.6.

+ De Stockbewaerder ghelooft in Christum met geheel zijn huysgesin.

31

Ende sy seyden: ^u Ghelooft in den Heere Iesum Christum,ende du salt salich worden ende dijn huys.

u Ioan. 3.b.16.d.36 ende 6.e.47 1.Ioannis 5.b.10.

32

Ende sy spraken hem het woort des Heeren, ende alle die in synen huyse waren.

33

Ende hy namse tot hem te dier seluer vren des nachts, ende wiesch hen de stramen af, ende werdt ghedoopt ende alle de syne terstont.

34

Ende hy leyddese in zijn huys, ende ^x sette hen de tafel voor, ende verheuchde hem, dat hy met gheheel synen huyse aen God gheloouich gheworden was.

x Luce 5.c.29. ende 19.a.6.

35

Als het nu dach gheworden was, sonden de Hooftmannen ^y Stadtdienaers, segghende: Laet die menschen los.

y Griecx, roeden draghers,

36

Ende de Stocwaerder verkondichde dese woorden Paulo, [segghende:] De Hooftmannen hebben gesonden, dat ghy soudt los worden: so gaet dan nu wt, ende gaet in vrede.

37

Maer Paulus seyde tot hen: ⁺ Sy hebben ons die wy Romeynen zijn, onueroordeelt openbaerlick ghegeesselt ende in den karcker geworpen, ende worpense ons nu heymelick wt? [Neen] also niet, maer laetse selue komen ende ons wt leyden.

+ Paulus een Romeyn.

38

De Stadtdienaers bootschapten dese woorden den Hooftmannen: ende sy vreesden, hoorende dat sy Romeynen waren.

39

Ende quamen ende baden hen [te vreden te zijn,] ende leyddense wt, ende ^z† begheerden dat sy wt der stadt gaen souden.

z† Anders, baden hen Matthei 8.c.26.

40

Ende wtgegaen zijnde wt den karcker, ghinghen sy in tot Lydiam, ende doe sy de broeders ghesien hadden, troosteden syse, ende ghinghen wt.