Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

Dat xiiij. Capittel.

2. Paulus ende Barnabas veruolcht van de ongheloouighe Ioden, 6. vlieden na Lystren ende Derben, 7. ende om de heelinghe eens kreupelen werden sy van velen gheacht Goden te zijn, 15. De welcke sy ten rechten weghe brenghen, 19 maer het volck door sommighe aenghekomen Ioden opgheroert, steenicht Paulum.

A.1

ENde het gheschiedde te Iconien, dat sy in de vergaderinghe der Ioden ghingen, ende so spraken, dat daer een groote menichte van Ioden ende Griecken gheloouich werdt.

2

Maer de Ioden die ^a onghehoorsaem waren, verweckten ende verbitterden de zielen der Heydenen teghen de broederen.

a Oft, ongheloouich

3

So verkeerden sy dan daer langen tijt, ^b vrijmoedicheydt ghebruyckende in den Heere, ^c die den woorde syner ghenaden ghetuygenisse gaf, ende dede teeckenen ende wonderheden door hare handen.

b Of, vrijelick sprekende

c Marci 16.c.20. Hebr. 2.a.4. Actuum 19.b.11.

4

Ende de menichte der stadt werdt ghedeylt, ende sommighe waren met den Ioden, sommighe met den Apostelen.

5

Ende als daer een oploop gheschiet was, van de Heydenen ende Ioden met hare Ouersten, om hen ^d smaetheyt aen te doen ende te steenighen,

d Of, onghelijck.

6

Hebben sy dat verstaen, ende zijn gheuloden ^e in de steden Lycaonie, Lystran, Derben, ende [in] het omligghende lant.

e Matth. 10.c.23 Actuum 8.a.1.

7

Ende verkondichden daer het Euangelium.

8

^f Ende te Lystren sat een man onmachtich in de voeten, ende was kreupel van moeders lijue aen, so dat hy noyt ghewandelt en hadde.

f Actuum 3.a.2.

9

Dese hoorde Paulum spreken: de welcke als hy hem aensach, ende merckte dat hy ghelooue hadde ^* salich te worden,

* Of, ghesont

B.10

Seyde met luider stemmen: Staet op recht op dyne voeten: ^g ende hy spranck op, ende wandelde.

g Esaie 35.a.6.

11

Ende als de scharen sagen, wat Paulus ghedaen hadde, hieuen sy hare stemme op, segghende in Lycaonisch: ^h De Goden zijn den menschen ghelijck gheworden, ende tot ons neder ghekomen.

h Actuum 28.a.6.

12

Ende sy noemden Barnabam Iuppiter, en-

[fol. 50v]

de Paulum Mercurius, om dat hy het woordt voerde.

13

Ende Iuppiters Priester die voor hare stadt was, ⁺ als hy gekranste ossen voor de poorten gebracht hadde, wilde offeren te samen met den scharen.

+ Sy willen Paulo ende Barnabe offerhande doen.

14

Maer als de Apostelen Barnabas ende Paulus dat hoorden, scheurden sy hare kleederen, ende spronghen onder de scharen, roepende:

15

Ende segghende: Ghy mannen, ⁱ waerom doet ghy dit? wy zijn oock menschen den seluen lijden onderworpen, ghelijck ghy, verkondigende v, dat ghy v soudt bekeeren van dese ijdele [afgoden] tot den leuendighen God, ^k die den Hemel ende de Aerde, ende de Zee ghemaeckt heeft, ende al wat daer in is.

i Actuum 10.c.26 Apocal. 19.b.10. ende 22.a.9.

k Gene. 1.a.1. Psalm. 33.a.6. ende 124.a.8 ende 146.a.6. Actuum 17.c.24. Apocal. 14.a.7.

16

Die in voorleden tijden alle de Heydenen ^l heeft laten ^m wandelen in hare weghen.

l Psalm. 81.b.13.

m Dat is, na haer goedtduncken leuen.

17

ⁿ Hoewel hy hemseluen niet onbetuycht gelaten heeft: ons goet doende, ende ons reghen van den Hemel ende vruchtbare tijden gheuende, ende ^o† onse herten veruullende met spijse ende vrolickheyt.

n Roman. 1.b.19

o† Anders, uwe

18

Ende dit segghende, konden sy de scharen nauwe stillen, dat sy hen niet en offerden.

19

Ende daer quamen de Ioden van Antiochien ende Iconien, ende ouerreedden de scharen, ende ^p steenichden Paulum, ⁺ ende sleypten hem ter stadt wt, meynendee dat hy doot was.

p 2.Corint. 11.c.25

+ Paulus ghesteenicht.

C.20

Maer als hem de Discipulen omringt hadden, stont hy op, ende ghinc in de stadt: ende des anderen daechs ghinck hy met Barnaba wt na Derben.

21

Ende als sy dier stadt het Euangelium ghepredickt, ende vele geleert hadden, keerden sy weder na Lystren, ende Iconien, ende Antiochien,

22

Versterckende de zielen der Discipulen, ^{+ q} ende hen vermanende in den ghelooue te volherden, ende [segghende:] ^r dat wy door veel verdruckinghen moeten in het Koninckrijcke Gods in gaen.

+ Ghelooue. Verdruckinge.

q Actuum 11.c.23. ende 13.e.43.

r Luce 24.c.26. 2.Timoth. 3.b.12.

23

Ende als sy in de Ghemeynten hadden Ouderlinghen ghekoren, ende ghebeden met vasten, beuolen syse den Heere in welcken sy ^s geloofden.

s Griecx, ghelooft hadden.

24

Ende Pisidiam doorreysende, quamen sy in Pamphilien.

25

Ende als sy te Pergen het woort ghesproken hadden, quamen sy af na Attalien.

26

Ende van daer scheepten sy af ^t na Antiochien, van waer sy der ghenaden Gods beuolen waren tot den wercke dat sy volbracht hadden.

t Actuum 13.a.1.

27

Als sy daer ghekomen waren, ende de Ghemeynte vergadert hadden, verkondichden sy wat God al met hen ghedaen hadde, ende dat hy den Heydenen de deure des gheloofs gheopent hadde.

28

Ende sy verkeerden daer langhe tijdt met de Discipulen.