Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

Dat v. Capittel.

1. De haestighe doot Ananie ende syner Huysvrouwen, 17. het vanghen, ende verlossen der Apostelen, 20. hare vrijmoedighe belijdinghe ende gheduericheyt, niet teghenstaende alle beschimpinghe ende dreyghinghe.

[fol. 46r]

A.1

ENde een man ghenaemt Ananias, ⁺ met Sapphyra synen Wijue, verkocht een ^a haue.

+ Ananias sterft om de leugen.

a Of, besit.

2

Ende ^b ontrack wat vanden prijse, met medeweten zijns wijfs: ende brachte een deel, ende leyde dat voor de voeten der Apostelen.

b Of, verberch

3

Ende Petrus seyde: Anania, waerom heeft de ^c Satan dijn herte veruult, dat du lieghen soudest den heylighen Gheest, ende ontrecken vanden prijse des Ackers?

c Dat is, vyant

4

Bleef hy dy niet gheheelick dyne? Ende doen hy verkocht was, was hy niet in dyner macht? Waerom hebstu dese daet in dynen herte voorghenomen? Du hebst niet den menschen gheloghen, maer Gode.

5

Als Ananias dese woorden hoorde, viel hy neder, ende gaf den gheest op. Ende daer quam groote vreese ouer alle de ghene die dit hoorden.

6

De Ionghelinghen stonden op, ende namen hem wech, ende droeghen hem wt, ende begroeuen hem.

7

Ende het gheschiedde ontrent drye vren daer na, dat oock zijn wijf in quam, niet wetende wat daer gheschiet was.

8

Ende Petrus ^d seyde tot haer: Segt my, of ghy den Acker so veel verkocht hebt? Sy seyde: Ia so veel.

d Griecx, antwoordde,

9

Ende Petrus seyde tot haer: ⁺ Wat zijt ghy eens gheworden te versoecken den Gheest des Heeren? Siet daer de voeten der gener die dynen man begrauen hebben [zijn] voor de deure, ende sullen dy wt draghen.

+ Ananias wijf sterft om der leughen.

B.10

Ende sy viel terstont neder voor syne voeten, ende gaf den gheest op: ende de Ionghelinghen inghekomen zijnde, vondense doot, ende droeghense wt, ende begroeuense by haren man.

11

Ende daer quam groote vreese ouer de geheele Ghemeynte, ende ouer alle die dit hoorden.

12

^e Ende daer gheschiedden veel teeckenen ende wonderheden inden volcke door de handen der Apostelen. (Ende sy waren alle ^f eendrachtelick inden ^g voorhuyse Salomonis.

e Marci 16.b.17 Actuum 2.e.43

f Griecx, eenmoedich

g 1.Regum 6.a.3. Ioannis 10.c.23. Actuum 3.b.11

13

Ende vanden anderen derfte hem niemant tot hen voegen, maer het volck ^h hielt vele van hen.

h Griecx, mactese groot.

14

ⁱ Ende daer werden meer gheloouighen den Heere toegheset, menichte van mannen ende vrouwen.)

i Actuum 2.e.47

15

Also dat sy de krancken op de straten wt droegen, ende leydense op bedden ende baren, op dat als Petrus quame, ten minsten syne schaduwe yemant van hen beschaduwen mochte.

16

Ende daer quam oock de menichte der omligghenden steden tot Ierusalem, brengende krancken, ende ^k die van onreyne gheesten gepijnicht waren: ende sy werden alle ghesont.

k Marci 16.b.17 Actuum 8.a.7 ende 16.b.18. ende 19.b.12

17

Ende de Ouerpriester stondt op, ende alle die met hem waren, welck is de secte der Sadduceen, ende werden vol toorens:

18

Ende sloegen hare handen aen de Apostelen, ⁺ ende settense in de ghemeyn ^l gheuanckenisse.

+ De Priesters vol nijdts ende Sadduceischgesint, worpen de Apostelen in den karcker.

l Griecx, bewaernisse.

19

^m Maer de Enghel des Heeren dede de deuren der gheuanckenisse in der nacht op, ende leyddese wt, ende seyde:

m Actuum 12.a.7 ende 16.c.26

C.20

Gaet henen, staet ende spreeckt inden Tempel totten volcke alle de woorden deses leuens.

21

Als sy dit ghehoort hadden, ghinghen sy des morghens vroech inden Tempel, ende leerden. Ende de Ouerpriester quam, ende die met hem waren, ende riepen den Raet, ende alle die Ouderlinghen der kinderen Israels te samen: ende sonden na de gheuanckenisse om hen te halen.

22

Ende als de Dienaers daer quamen, vonden syse in de gheuanckenisse niet: so keerden sy wederom, ende bootschaptent:

23

Segghende: Wy vonden den Karcker met aller ⁿ sekerheydt toeghesloten, ende de wachters buyten voor de deuren staen: Ende doe wy die op deden, vonden wy niemant daer in.

n Ofte, neersticheyt

24

Doe de Ouerpriester ende de Hooftman des Tempels, ende de Ouerpriesters dese woorden hoorden, waren sy twijffelmoedich ouer hen wat daer wt komen mochte.

25

Doe quam daer een die hen bootschapte, segghende: Siet, de mannen die ghy in de gheuanckenisse gheleydt hebt, staen inden Tempel, ende leeren het volck.

26

Doe ghinck de Hooftman [des Tempels] met de Dienaren henen, ⁺ ende brachtense sonder ghewelt. ^o Want sy vreesden het volck, op dat sy niet souden ghesteenicht worden.

+ De Apostelen worden geuangen inden Tempel daer sy leeren.

o Matth. 21.c.26

27

Ende als syse brachten, stelden syse voor den Raet: ende de Ouerpriester vraechde hen, ende seyde:

28

^p Hebben wy v niet scherpelick gheboden dat ghy niet en soudt leeren in desen naem? ende siet ghy hebt Ierusalem veruult met dese uwe leere, ende wilt deses Menschen bloedt op ons brenghen.

p Actuum 4.b.18

29

Petrus ende de Apostelen antwoordden ende seyden: ^{+ q} Men moet Gode meer gehoorsaem zijn dan den menschen.

+ Gode gehoorsaem zijn.

q Actuum 4.b.19

D.30

De God onser Vaderen heeft Iesum opgheweckt, ^r welcken ghy hebt ghemoort ende aen het hout ghehanghen.

r Actuum 2.c.23

31

^s Desen heeft God door zijn rechter hant verhoocht tot eenen Vorst ende Salichmaker, om Israeli bekeeringhe ende vergheuinghe der sonden te gheuen.

s Actuum 3.b.18. Philip. 2.a.9

32

^t Ende wy zijn hem getuygen ^u van dese woorden: ende oock de heylige Gheest, welcken God ghegheuen heeft den ghenen die hem ghehoorsaem zijn.

t Ioan. 15.c.26.27

u Of, van dat wy segghen:

33

Als sy dit hoorden, borsteden sy [van toornicheyt:] ende hielden raet hen te dooden.

34

Maer daer stont op in den Raet een Phariseus genaemt ^x Gamaliel, ⁺ een Leeraer des Wets, groot gheacht van alle den volcke, ende geboot dat de Apostelen wat souden wtgaen,

x Actuum 22.a.3

+ Gamaliels raet.

35

Ende seyde tot hen: Ghy Israelitische mannen, siet voor v [aengaende] dese menschen wat ghy te doen hebt.

36

^y Want voor dese dagen stont Theudas op, ⁺ segghende dat hy wat groots ware, welcken aenhinck een ghetal mannen ontrent vier hondert: hy is ghedoot, ende alle die hem gehoor gauen, zijn verstroyt ende tot niet gheworden.

y Actuum 21.d.38

+ Theudas.

37

Na desen stont op Iudas Galileus in de daghen der beschrijuinghe, ⁺ ende maecte veel volcx afuallich tot hem: ende die is oock vergaen, ende alle die hem gehoor gauen werden verstroyt.

+ Iudas Galileus.

38

Ende nu segghe ick v, houdt af van dese menschen, ende laetse [varen:] ^z Want is dese raet oft dit werck wt menschen, so sal het ghebroken worden:

z Prouer. 21.d.30 Esaie 8.b.10 Matth. 15.b.13 Ioannis 15.a.2

39

Maer is het wt Gode, so kont ghy dat niet breken, op dat ghy niet te eeniger tijt beuonden ^a wort teghen God te strijden.

a Actuum 9.a.5 ende 23.a.9

E.40

So ^b vielen sy hem toe, ende als sy de Apostelen ingheroepen ^c ende gegeesselt hadden, verboden sy [hen] dat sy niet meer inden name Iesu spreken en souden, ende lietense gaen.

b Of, sy lieten hen van hem ghesegghen,

c Matth. 23.d.34.

41

^d So ghinghen sy dan verblijt van des Raets aensichte, ⁺ dat sy weerdich gheweest waren voor synen name versmaedtheyt te lijden.

d Matthei 5.b.12

+ De Apostelen ghegeesselt om Christi wille, zijn verblijt.

42

Ende sy hielden niet op dagelicx inden Tempel ende te huys te Leeren ende te Euangelizeren Iesum Christum.

[fol. 46v]