Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

Dat vij. Capittel.

3. Christus straft de eergiericheyt syner maghen, 12. verscheyden meyninghen van hem, 17. hy bewijst den middel om de waerheyt te bekennen, 20. hem wort onghelijck ghedaen, 31. sommigher ongeloouicheyt, ende sommigher gheloouicheydt, 37. Hy roeptse met luyder kelen tot den leuendighen water, 45. wordt beschermt door de Scharianten, ende door Nicodemum.

A.1

ENde daer na wandelde Iesus in Galilea, ⁺ want hy ende wilde in Iudea niet wandelen, om dat hem de Ioden sochten te dooden.

+ Iesus vliedt van de Ioden die hem wilden dooden.

2

^a Ende der Ioden Feest [namelick de Feeste] der ^b huttensettinghe was na by.

a Leuitici 23.d.34

b Sy moesten op dit Feest seuen dagen in Loouerhutten woonen, tot een gedachtenisse dat sy in hutten woonden na der verlossinge wt Egypten.

3

Daerom seyden syne broeders tot hem: Gaet henen van hier, ende gaet in Iudeam, op dat oock dyne Discipulen aensien dyne wercken die du doest.

4

Want niemant en doet yet int verborghen, die soeckt ^c openbaer te wesen. So du sulcx doest, so maect dy seluen openbaer voor de werelt.

c Ofte, dat men openbaerlick van hem spreke.

5

Want oock syne broederen en gheloofden in hem niet.

6

So seyde dan Iesus tot hen: Mynen tijt en is noch niet ghekomen: maer uwen tijt is altijts bereyt.

7

^d De werelt en kan v niet haten, maer my haet sy, want ick betuyghe van haer, dat haer wercken quaet zijn.

d Ioannis 15.b.19

8

Gaet ghy op tot dit Feest: ick en gae noch niet op tot dit Feest, ^e want mynen tijt en is noch niet veruult.

e Ioannis 8.c.20.

9

Ende doe hy hen dit gheseyt hadde, bleef hy in Galilea.

B.10

Ende als zijn broeders opghegaen waren, doe ginck hy oock op tot het Feest, niet openbaerlick, maer als bedectelick.

11

So sochten hem de Ioden in het Feest, ende seyden: ^f Waer is dese?

f Ioannis 11.f.56.

12

^g Ende daer was groote murmelinghe van hem onder den scharen: ⁺ want de een seyde: ^h Hy is goet: ende andere seyden: Neen, maer hy verleydt het volck.

g Ioannis 9.b.16 ende 10.b.19

+ Des volcx oordeel van Christo.

h Matth. 21.e.46. Luce 7.b.16 Ioannis 6.b.14 ende 7.e.40

13

ⁱ Nochtans en sprack niemant ^* vrij wt van hem, om dat sy de Ioden vreesden.

i Ioannis 12.e.42

* Of, openbaerlick.

14

Als nu het Feest half voorleden was, quam Iesus op inden Tempel, ende leerde.

15

Ende de Ioden verwonderden hen, seggende: Hoe weet dese de geschriften daer hyse niet gheleert en heeft.

16

Iesus antwoordde hen, ⁺ ende seyde: ^k Mijn leere is myne niet, maer den ghenen die my ghesonden heeft.

+ Christus schrijuet al synen Vader toe.

k Ioannis 3.b.11 ende 8.c.28 ende 12.e.49 ende 14.b.10.c.24.

17

So yemant wil des seluen wille doen, die sal van deser leere bekennen, oft sy wt Gode is, of, of ick van my seluen spreke.

18

Wie van hem seluen spreect, die soect zijn eyghen eere: maer die de eere soect des ghenen die hem ghesonden heeft, die is warachtich, ende gheen onrechtueerdicheyt is in hem.

19

^l Heeft niet Moses v de Wet ghegheuen, ende niemant van v ^m en houdt de Wet: ⁿ Waerom soeckt ghy my te dooden?

l Exodi 24.a.3. Actuum 7.f.53.

m Griecx, doet

n Matth. 12.b.14 Marci 3.a.6 Ioannis 5.b.18 ende 10.d.39 ende 11.f.53

C.20

De schare antwoordde ende seyde: ^o Du hebst den Duyuel: wie soeckt dy te dooden?

o Ioannis 8.e.48 ende 10.c.20

21

Iesus antwoordde ende seyde tot hen: Een werc hebbe ick ghedaen, ende gy verwondert v alle.

22

Daerom Moses heeft ^p v de besnijdinge ghegheuen, (niet dat sy wt Mose is, ^q maer wt den vaderen) ende [nochtans] besnijdt ghy den mensche op den Sabbath.

p Leuitici 12.a.3

q Gene. 17.b.10

23

So een mensche de besnijdinghe ontfangt op

[fol. 38r]

den Sabbath, ^{+ r} op dat de Wet Mosis niet ghebroken en worde: wort ghy toornich op my, dat ick den gheheelen mensche op den Sabbath ghesont ghemaeckt hebbe?

+ Op den Sabbath machmen goet doen.

r Of, also dat etc.

24

^s En oordeelt niet na den aensien, ⁺ maer oordeelt een rechtueerdich oordeel.

s Deut. 1.b.16

+ Oordeelen.

25

Doe seyden sommige wt den Ierosolimiten, Is dese niet dien sy soecken te dooden?

26

Ende siet, hy spreect openbaerlick, ende sy en segghen hem niet: bekennen de Ouerste waerlick, dat deze ^t Christus zy?

t Dat is, de Ghesalfde.

27

^u Maer wy weten desen van waer hy is: ende als Christus sal komen, en sal niemant weten van waer hy zy.

u Matthei 13.f.55 Marci 6.a.3 Luce 4.c.22

28

Iesus riep dan inden Tempel, leerende, ende segghende: Ende ghy kent my, ende weet van waer ick ben, ende ick en ben van my seluen niet ghekomen, maer hy is warachtich die my ghesonden heeft, dien ghy niet en kent.

29

^x Maer ick kenne hem, want ick ben van hem, ende hy heeft my ghesonden.

x Ioannis 10.b.15

D.30

^y Doe sochten sy hem te vanghen: maer niemant en sloech de hant aen hem. Want zijn vre en was nog niet ghekomen.

y Marci 11.b.18 Luce 19.e.47 ende 20.b.19 Ioannis 7.b.19 ende 8.d.37

31

^z Ende vele wt der schare gheloofden in hem, ende seyden: ⁺ Als Christus komen sal, sal hy oock meer teeckenen doen, dan die dese gedaen heeft? ⁺

z Ioannis 8.b.30

+ Zijn vre.

+ Vele van den volcke gheloouen: maer de Priesters doen Christum vanghen.

32

De Phariseen hoorden de schare dit van hem murmureren ende morren: ende de Phariseen ende Ouerpriesteren sonden Dienaren dat sy hem vanghen souden.

33

Doe seyde Iesus: ^a Noch een kleyne tijt ben ick by v, ende gae henen tot hem die my ghesonden heeft.

a Ioan. 16.b.16

34

^b Ghy sult my soecken, ende niet vinden: ende waer ick ^c zijn sal, daer en kondt ghy niet komen.

b Ioannis 8.c.21 ende 13.d.33 Ieremie 29.b.13

c Griecx, ben,

35

Doe seyden de Ioden tot malkanderen: Waer sal dese gaen, dat wy hem niet vinden en sullen? Sal hy oock tot de ^d verstroyde Heydenen gaen, ende de Heydenen leeren?

d Griecx, verstroyinge der Griecken.

36

Wat woort is dit, dat hy seyt: Ghy sult my soecken, ende niet vinden? Ende waer ick ben, daer en kondt ghy niet komen?

37

Ende op den laetsten dach, ^e [welck was] den grooten dach des Feests, stont Iesus ende riep wt, segghende: ^f So yemant dorstet, die kome tot my, ende drincke.

e Leuitci 23.d.36

f Ioannis 6.d.35. Esaie 55.a.1 Apocal. 22.b.17

38

^g Wie in my ghelooft, ⁺ ghelijck de Schrift spreect, stroomen des leuenden waters sullen wt synen buycke vloeyen.

g Esaie 12.a.3 ende 44.a.3 Ioel 2.c.28 Actuum 2.b.17

+ Heylige Geest

39

(Dit seyde hy vanden Gheest, den welcken sy ontfanghen souden, die in hem geloofden: want de heylighe Gheest en was noch niet [ghegheuen] want Iesus en was noch niet ^h verklaert.)

h Of, vereerlickt.

E.40

Vele dan wter schare, als sy de woorden hoorden, seyden: ⁱ Dese is waerlick de Propheet,

i Matthei 21.e.46 Luce 7.b.16 Ioannis 6.b.14.

41

Andere seyden: ^k Dese is ^l Christus. Andere seyden: Sal dan Christus wt Galilea komen?

k Ioan. 4.e.42

l dat is, Gesalfde.

42

^m En seyt de Schrift niet dat Christus komen sal wt den zade Dauids, ende van den ⁿ vlecke Bethlehem daer Dauid van was.

m Psalm. 132.b.12

n Mich. 5.a.2 Matthei 2.a.6

43

So wert daer dan tweedracht onder de schare om synent wille. ⁺

+ Tweedracht om Christus wille.

44

Ende sommighe van hen wilden hem vanghen: maer niemant en sloech de handen aen hem.

45

Doe gingen de Dienaers tot de Ouerpriesters ende Phariseen, ⁺ welcke tot hen seyden: Waerom en hebt ghy hem niet ghebracht?

+ Der Priesteren Dienaers tot Christum bekeert.

46

De Dienaers antwoordden: Noyt mensche en heeft also gesproken, ghelijck dese mensche.

47

Doe antwoordden hem de Phariseen: ⁺ Zijt ghy oock verleydt?

+ Der Phariseen hooueerdicheit

48

^o Heefter yemant vanden Ouersten ofte van den Phariseen in hem ghelooft?

o Esaie 33.b.18 Ioannis 12.e.42 1.Corint. 1.c.24.

49

Maer dese schare die de Wet niet en weet, is veruloeckt.

F.50

Nicodemus seyde tot hen (de welcke ^p by nachte tot hem quam, die een van hen was.)

p Ioannis 3.a.2 ende 19.d.39

51

^q Oordeelt oock onse Wet eenen mensche eer sy van hem hoore, ende bekenne wat hy doet?

q Exodi 33.a.1 Leuitici 19.b.15 Deut. 1.b.17 ende 17.a.8 ende 19.b.15 Syrach 42.a.1

52

Sy antwoordden ende seyden tot hem: Bistu oock van Galilea? Ondersoect ende siet dat van Galilea gheen Propheet opghestaen en is.

53

^r Ende een yegelick is tot zijn huys ghegaen.

r dit laetste veers ende de eerste elue in het nauolgende Capittel zijn in sommige exemplaren niet geuonden.