Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

Dat iij. Capittel.

1. Christus onderwijst Nicodemum van de wedergheboorte, 14. vanden ghelooue, 16. ende van de liefde Gods tot der werelt, 27. Ioannes gheeft ghetuyghenisse van Iesa.

A.1

ENde daer was een mensche wt den Phariseen, ⁺ ghenaemt ^a Nicodemus, een Ouerste der Ioden.

+ Nicodemus koemt tot Christum des nachts om gheleert te worden.

a Ioan. 19.d.39

2

^b Dese quam des nachts tot Iesum, ende seyde: ^c Rabbi, wy weten dat du bist een Leeraer van Gode ghekomen: ^d want niemant en kan dese teeckenen doen die du doest, ten zy dat God met hem zy.

b Ioannis 7.f.50 ende 19.d.39

c dat is, Leeraer,

d Ioan. 9.b.16.d.33

3

Iesus antwoordde ende seyde tot hem: Voorwaer voorwaer segghe ick dy: ten zy dat yemant ^e anderwerf gheboren worden, so kan hy het Koninckrijcke Gods niet sien.

e Of, van bouen

4

Nicodemus seyde tot hem: Hoe kan een mensche geboren worden als hy oudt is? kan hy weder in zijns moeders buyck gaen, ende gheboren worden?

5

Iesus antwoordde: ⁺ Voorwaer voorwaer segghe ick dy: ^f Ten zy dat yemant gheboren wordt wt den Water ende Gheest, so kan hy ten Koninckrijcke Gods niet ingaen.

+ Wt Water ende Gheest gheboren worden.

f Titi 3.a.5

6

^g Wat wt den vleesche gheboren is, dat is vleesch: ende wat wt den Gheest gheboren is, dat is Gheest.

g Roman. 8.a.5

7

Verwondert dy niet dat ick dy gheseyt hebbe, ghy moet andermael gheboren worden.

8

De ^h Wint blaest werwaert hy wil, ende du hoorest zijn stemme: maer du wetest niet van waer hy koemt, noch waer hy henen vaert. Also is een yeghelick die wt den Gheest gheboren is.

h Of, de Gheest

9

Nicodemus antwoordde ende seyde tot hem: ⁱ Hoe kan dat gheschieden?

i Ioannis 6.f.52

B.10

Iesus antwoordde ende seyde tot hem: ^k Bistu een Leeraer Israels, ende weetstu dit niet?

k Of, du bist

11

^l Voorwaer voorwaer segghe ick dy, wy spreken dat wy weten, ende ghetuyghen dat wy gesien hebben, ende ghy neemt onse ghetuyghenisse niet aen.

l Ioannis 7.b.16. ende 8.c.28 ende 12.e.49 ende 14.c.24

12

Indien ick v Aertsche dinghen geseyt hebbe, ende ghy die niet en ghelooft, ⁺ hoe soudt ghy geloouen als ick v Hemelsche dinghen seyde?

+ Ten Hemel klimmen.

13

^m Ende niemant isser opgeuaren ten Hemel, dan die vanden Hemel nedergekomen is, de Sone des menschen die inden Hemel ⁿ is:

m Ioan. 6.g.62 Ephe. 4.a.9

n Of, was:

14

^o Ende ghelijck Moses de slange inder woestijne verhoocht heeft, ^p also sal de Sone des menschen verhoocht worden:

o Numeri 21.a.9 2.Regum 18.a.4

p Ioannis 8.c.28 ende 12.d.31

15

Op dat een yegelick die in hem gelooft, niet verderue, maer het eewighe leuen hebbe.

16

^q Want also lief heeft God de werelt gehadt, dat hy synen eenichgheboren Sone ghegheuen heeft, ^r op dat een yeghelick die in hem gelooft, niet verderue, maer het eewighe leuen hebbe:

q Roman. 5.a.8 ende 8.d.32 1.Ioannis 4.a.9

r Luce 19.b.10 Ioannis 3.d.36 ende 6.e.47 1.Ioan. 5.b.10.

17

^s Want God heeft synen Sone in de wereldt niet ghesonden, op dat hy de werelt verdoemen soude: maer op dat de werelt door hem ^t behouden worde.

s Ioannis 4.b.14

t Of, salich

18

Wie in hem gelooft, die wort niet ^u verdoemt: maer die niet en ghelooft, die is nu verdoemt, ⁺ want hy en heeft niet ghelooft in den Naem des eenichgheborenen Soons Gods.

u Griecx, gheoordeelt:

+ Ghelooue in Christum.

16[19]

Ende dit is de ^x verdoemnisse, ⁺ dat ^y het Licht in de Werelt ghekomen is, ende de menschen hebben de duysternisse lieuer gehadt, dan het licht: om dat hare wercken boos waren. ⁺

x Griecx, gerichte,

+ Verdoemenisse

y Ioannis 1.a.5

+ Wercken.

C.20

Want so wie quaet doet, die haet het licht, ende koemt tot den lichte niet, op dat syne wercken niet ghestraft worden.

21

^z Maer wie de waerheyt doet, die koemt tot den lichte, op dat syne wercken geopenbaert worden ^a want sy in Gode ghedaen zijn.

z Ephe. 5.a.8

a Of, dat

22

Daer na ghinck Iesus ende syne Discipulen in het Iootsche lant: ⁺ ende verkeerde daer met hen, ^b ende doopte. ⁺

+ Christus in Iudea.

b Ioannis 4.a.1

+ Ioannes doopt.

23

^c Ende Ioannes doopte ooc in Ennon by Salim, om dat daer veel waters was, ende sy quamen daer, ende werden ghedoopt.

c Matthei 3.a.6 Marci 1.a.5 Luce 3.a.7

24

Want Ioannes was noch niet in de geuanckenisse gheworpen.

25

So wert daer een vraghe onder den Discipulen Ioannis met den Ioden, ⁺ vander reyninghe.

+ Reyninghe.

26

^d Ende sy quamen tot Ioannem, ende seyden tot hem: ^e Rabbi, die met dy ouer den Iordaen was, den welcken du ghetuygenisse gaefst, siet die doopt, ende sy komen alle tot hem.

d Matthei 3.b.11 Marci 1.a.7 Luce 3.b.16 Ioan. 1.a.6.b.15.c.26.d.30.34

e dat is, Leeraer,

27

Ioannes antwoordde ende seyde: De mensche kan niet ontfanghen, so het hem wt den Hemel niet ghegheuen zy.

28

Ghy selue zijt myne ghetuyghen, ⁺ dat ick geseyt hebbe: ^f Ick ben die ^* Christus niet, maer ^g ben voor hem wtghesonden.

+ Ioannes bewijst synen Discipulen dat hy Christus niet en is.

f Ioannis 1.c.20

* Dat is, de Gesalfde

g Malach. 3.a.1 Matth. 11.b.10 Marci 1.a.2 Luce 7.c.27 Ioannis 1.d.30

29

Wie de bruyt heeft, die is de bruydegom: ende de vrient des Bruydegoms die daer staet ende hem hoort, verblijt hem met blijschap om de stemme des bruydegoms: So is dan dese myne blijschap veruult.

D.30

Hy moet wassen, ende ick ^h afnemen.

h Oft, minder woorden.

31

ⁱ Die van bouen koemt, is bouen alle: die van der Aerden is, is van der Aerden, ende spreect van ^k der Aerden: die wt den Hemel koemt, is bouen alle:

i Ioannis 8.c.23

k Griecx, wt etct.

32

Ende wat hy ghesien ende gehoort heeft, dat ghetuycht hy, ende zijn ghetuyghenisse neemt niemant aen.

33

Wie zijn ghetuyghenisse aengenomen heeft, die heeft beseghelt ^l dat Gods warachtich is.

l Roman. 3.a.4

34

Want den welcken God ghesonden heeft, die spreeckt Gods woorden, ^m want God geeft [hem] den Gheest ⁿ sonder mate.

m Ephe. 4.a.7

n Griecx, niet wt mate.

35

De Vader heeft den Sone lief, ^o ende heeft alle dinghen in zijn handen ghegheuen.

o Matthei 11.c.27 ende 28.b.18 Luce 10.c.22

36

^p Wie inden Sone ghelooft, die heeft het eewighe leuen: ende wie den Sone ^q ongehoorsaem is, die en sal het leuen niet sien: maer den toorne Gods blijft op hem.

p Ioannis 3.b.16 ende 6.e.47 1.Ioannis 5.b.10

q Anders, niet ghelooft.