Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

Dat xxiiij. Capittel.

1. Christus opghestaen vertoont hem den vrouwen, 13. den tween op den wech, 36. allen synen Discipulen, 44. ende als hyse onderwesen heeft, is hy opghenomen ten Hemel, 53. hare daghelicksche oefeninghe.

A.1

ENde ^a op den eersten dach der ^b Sabbathem seer vroech ghinghen sy tot den graue, dragende de specerien die sy bereyt hadden, ende sommighe met haer,

a Matthei 28.a.1 Marci 16.a.1 Ioannis 20.a.1

b Dat is, Des daechs na den Sabbath.

2

Ende vonden den steen van den graue afghewentelt.

3

Ende ingegaen zijnde, vonden sy het lichaem des Heeren Iesu niet.

4

Ende het geschiedde als sy daerom ^c vertzaecht waren: siet so stonden twee mannen by haer in blinckende kleederen.

c Of, twijfelden

5

Ende als sy nu veruaert waren, ende het aensicht na der Aerden boghen: seyden die [mannen] tot haer: ⁺ Wat soeckt ghy den leuendighen ^d by den dooden.

+ De Enghelen spreken de vrouwen aen.

d Griecx, met

6

Hy is hier niet, maer hy is opghestaen. ^e Gedenckt hoe dat hy v geseyt heeft, als hy noch in Galilea was,

e Matthei 16.c.21 ende 17.c.22 ende 20.b.18 Marci 8.d.31 ende 9.d.31 ende 10.d.33 Luce 9.c.22. ende 18.d.31

7

Seggende: De Sone des menschen moet ouergeleuert worden in der sondigen menschen handen, ende ghecruyst worden, ende ten derden daghe weder opstaen.

8

Ende sy ghedachten syner woorden.

9

Ende ^f wederom gekeert zijnde van den graue, ⁺ bootschapten alle dit den eluen, ende allen den anderen.

f Matthei 28.a.8 Marci 16.a.8

+ De vrouwen bootschappen den Apostelen dat Christus verresen is.

B.10

Het was Maria Magdalena, ende Ioanna, ende Maria Iacobi, ende andere met haer, die dit tot de Apostelen seyden.

11

Ende hare woorden schenen hen als ijdele klappinghen, ende gheloofden haer niet.

12

^g Ende Petrus stont op ende liep tot den graue, ⁺ ende nederbuckende sach hy de lijnen doecken alleen ligghen, ende ghinck wech verwonderende by hemseluen van dat daer gheschiedt was.

g Ioannis 20.a.3

+ Petrus loopt na den graue.

13

^h Ende siet, twee van hen ghingen te dien seluen daghe na een vleck dat tsestich ⁱ stadien van Ierusalem was, ghenaemt Emmaus.

h Marci 16.b.12

i 24. Stadien maken een vre gaens.

14

Ende sy spraken onder malcanderen van alle dese dinghen die gheschiet waren.

15

Ende het gheschiedde, dewijle sy spraken ende beuraechden, ^k dat Iesus by quam ende met hen ginck:

k Matth. 18.c.20 Luce 24.d.35

16

Ende hare ooghen werden ghehouden dat sy hem niet en bekenden.

17

Ende hy seyde tot hen: wat redenen zijn dit, die ghy wandelende onder malcanderen handelt, ende zijt droeuich?

18

Ende een genaemt Cleopas, antwoordde ende seyde tot hem: Bistu alleen een vreemdelinck te Ierusalem ^l die niet wetest wat daer in dese daghen gheschiet is?

l Griecx, ende wetest niet?

19

Ende hy seyde tot hen: Wat? Sy seyden hem: van Iesu van Nazareth, ^m de welcke een Propheet was, krachtich in wercken ende woorden, voor God ende den volcke.

m Luce 7.b.16 Ioannis 4.b.19 ende 6.b.14

C.20

Ende hoe hem onse Ouerpriesters ende Ouerste ouer gheleuert hebben tot den oordeele des doots, ende hebben hem ghecruyst.

21

Ende wy hoepten, dat hy was de ghene ⁿ die Israel verlossen soude: ende oock bouen dit alles, ist heden de derde dach dat het gheschiet is.

n Actuum 1.a.6

22

^o Maer oock hebben ons sommighe van onse vrouwen verschrickt, de welcke vroech in den morghenstont totten graue gheweest zijn.

o Matthei 28.a.8. Marci 16.b.10 Ioannis 20.b.18

23

Ende als sy zijn lichaem niet en vonden, quamen sy, segghende: dat sy oock een ghesicht der Engelen gesien hadden, die seggen dat hy leeft.

24

Ende sommighe van die met ons waren, zijn tot den graue ghegaen, ende beuonden ghelijck oock de vrouwen gheseyt hadden, maer hem en saghen sy niet.

25

Ende hy seyde tot hen: O onuerstandighe ende traghe van herten om te gheloouen alle het ghene dat de Propheten ghesproken hebben.

26

^p Moeste Christus niet dit lijden, ende tot syne eerlickheyt ingaen?

p Esaie 50.a.6 ende 53.a.5

[fol. 34v]

27

^q Ende hy begonst van Mose ende ^r alle de Propheten, ende leyde hen wt in alle de Schriften wat van hemseluen [gheschreuen was.]

q Gene. 3.b.15. ende 22.b.18 ende 26.a.4 ende 49.b.10. Deut. 18.b.15

r Psalm. 131.b.11 Esaie 4.a.2 ende 7.b.14. ende. 9.a.6 ende 40.b.10 Ieremie 23.a.5. ende 33.b.14 Ezech. 34.c.23 ende 27.d.34 Danielis 9.c.24 Mich. 7.c.20

28

Ende sy quamen by dat vleck daer sy henen ghinghen, ende hy gheliet hem ghelijck of hy verder gaen soude.

29

^s Ende sy dwonghen hem, segghende: Blijft by ons, want het is by den auont, ende de dach is ghedaelt. Ende hy ghinck in om by hen te blijuen.

s Gene. 19.a.2 Iudic. 19.c.20 Actuum 16.b.15 Hebr. 13.a.2

D.30

Ende het gheschiedde als hy met hen ter tafel gheseten was, nam hy het broot, danckte, ende brack het, ende gaft hen.

31

Ende haer ooghen werden gheopent, ende sy kenden hem. Ende hy ^t bequam wt haren oogen.

t Griecx, wert onsienlick van hen.

32

Ende sy seyden tot malcanderen: Brandde onse herten niet in ons, als hy met ons sprack op den wech, ende als hy ons de Schriften opende?

33

Ende sy stonden op te dier seluer vre, ende keerden wederom na Ierusalem, ende vonden tsamen vergadert de elue, ende die met hen waren,

34

Seggende: De Heere is waerlick opgestaen, ende is van Petro ghesien.

35

Ende sy [oock] vertelden dat in den wech [geschiet was,] ende hoe hy van hen bekent werdt in het breken des broots.

36

^u Ende als sy dit seyden, stondt Iesus selue midden onder hen, ende seyde tot hen: Vrede zy [met] v.

u Marci 16.b.14 Ioannis 20.b.19 1.Corinth. 15.a.5

37

Ende sy veruaert ende verschrickt zijnde, meynden dat sy eenen Gheest saghen.

38

Ende hy seyde tot hen: Wat zijt ghy beroert? ende waerom klimmen die ghedachten in uwe herten?

39

Aenschout myne handen ende myne voeten, want ick bent selue. Tast my, ende siet, want een Gheest heeft noch vleesch noch beenderen, ghelijck ghy siet dat ick hebbe.

E.40

Ende als hy dit gheseyt hadde, toonde hy hen de handen ende de voeten.

41

Ende als sy noch van blijschap niet gheloofden, ende hen verwonderden, seyde hy tot hen: ^x Hebt ghy hier wat te eten?

x Ioannis 21.b.10

42

Ende sy gauen hem een stuck gebraden vischs, ende van honichraten,

43

Ende hy namt ende at het voor hen.

44

Ende seyde tot hen: ^y Dit [zijn] de woorden die ick tot v sprac als ick noch by v was, [namelick] dat het noodich was alles veruult te worden al wat van my gheschreuen is in de Wet Mosis, ende Propheten, ende Psalmen.

y Matth. 16.c.21 ende 17.c.22 ende 20.b.18 Marci 8.d.31. ende 9.d.31 ende 10.d.33 Luce 9.c.22 ende 18.d.31. ende 24.a.6

45

Doe opende hy haer verstant dat sy de Schriften verstonden.

46

Ende seyde tot hen: ^z Also isser gheschreuen, ende also moeste Christus lijden, ende ten derden daghe weder opstaen van de dooden:

z Psalm. 22.a.7 Actuum 17.a.3

47

Ende in synen name bekeeringe ende ^a vergeuinghe der sonden ghepredickt worden ^b onder alle Volcken, ^c beginnende van Ierusalem.

a Actuum 13.d.38. 1.Ioannis 2.b.12

b Of, in

c Actuum 2.a.4

48

Ende ghy zijt hier van ghetuyghen.

49

^d Ende siet ick sal de belofte mijns Vaders op v senden, ^e Blijft ^f ghy dan in de stadt Ierusalem, tot dat ghy aenghedaen wort met krachte wt den Hoochsten.

d Ioan. 14.c.26 ende 15.c.26 ende 16.a.7

e Griecx, sit

f Actuum 1.a.1

F.50

^g Ende hy leyddese wt tot Bethania, ende hief syne handen op, ende seghendese.

g Matth. 26.d.31. ende 28.b.10

51

^h Ende het gheschiedde als hyse segende, dat hy van hen scheydde, ende voer op na den Hemel.

h Marci 16.b.19 Actuum 1.a.9

52

Ende sy aenbaden hem, ende keerden wederom na Ierusalem met grooter blijscap.

53

Ende sy waren alle tijt in den Tempel, God louende ende prijsende, Amen.