Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

Dat xviij. Capittel.

3. Door het exempel der Weduwe, 10. ende des Tollenaers leert hy de maniere van bidden, 15. Daerna van de salicheyt der kinderen, 18. van den middel ende swaricheyt der salicheyt, 29. van den loon der syner. 31. ende van zijn cruyce, 35. daer na maeckt hy eenen blinden siende.

A.1

HY seyde oock tot hen een ghelijckenisse [daer van] ^a datmen altijts bidden moet, ⁺ ende niet vermoeyt worden.

a Syrach 18.c.20 Roman. 12.b.12 Ephe. 6.b.18 Coloss. 4.a.2 1.Thess. 5.b.17

+ Datmen altijt bidden moet.

2

Ende sprack: Daer was een Richter in eener stadt, die God niet en vreesde, noch den mensche ontsach.

3

Ende daer was een weduwe in die selue stadt, de welcke quam tot hem, segghende: ^* Doet my recht van myne wederpartie.

* Oft, wreect my

4

Ende hy wilde lange tijt niet: Daerna seyde hy in hem seluen: Hoewel ick God niet en vreese, noch den mensche ontsie:

5

Nochtans om dat dese Weduwe my moeyelick is, sal ick haer recht doen, op dat sy niet ten laetsten kome ende my ^† schaemte aen doe.

† Of, moyelic zy

6

Ende de Heere seyde: Hoort wat de onrechueerdighe Rechter seyt?

7

^b Sal God dan niet wreken syne wtuerkorene, ⁺ die dach ende nacht tot hem roepen, hoewel hy lanckmoedich is ouer hen?

b Apocal. 6.b.10

+ God wreeckt zijn wtuerkoren

8

Ick segge v dat hy hen haestelick wrake doen sal. Doch als de Soon des menschen komen sal, sal hy oock ghelooue vinden op de Aerden?

9

Ende hy seyde oock tot sommigen die op hen seluen betrouden, ⁺ dat sy rechtueerdich waren, ende versmaedden de andere, dese ghelijckenisse:

+ Van die op haer rechtueerdicheyt betrouwen.

B.10

Twee menschen ghinghen op in den Tempel om te bidden: de een was een Phariseus ende de ander een Tollenaer.

11

De Phariseus staende heeft dit ghebeden by hemseluen: ⁺ O God, ^c ick dancke dy dat ick niet en ben als de andere menschen, roouers, onrechtueerdighe, ouerspeelders, of oock als dese Tollenaer.

+ Des Phariseus ghebet.

c Deuter. 26.b.13 Iob 9.c.20 Psalm. 143.a.2

12

Ick vaste tweemael ^d in der weke: Ick gheue thiende van al het ghene dat ick besitte.

d Grece in den Sabbath.

13

Ende de Tollenaer stont van verre, ^d ende wilde oock niet de ooghen na den Hemel opslaen: maer sloech op zijn borst, ende seyde: O God weest my sondaer ghenadich.

d es Tollenaers ghebet.

14

Ick segghe v: ⁺ dese ghinck gerechtueerdicht in zijn huys, meer dan de ander. ^e Want so wie hemseluen verheft, die sal vernedert worden: ende wie hemseluen vernedert, die sal verheuen worden.

+ Die hem vernedert, wort verheuen.

e Iob 22.c.29 Prouerb. 29.c.23 Matthei 23.b.11 Luce 14.b.11 Iaco. 4.a.6. b.10. 1.Petri 5.a.5

15

^f Ende sy brachten oock ionge kinderkens tot hem, dat hyse raken soude: ende als de Discipulen dat saghen, straften syse.

f Matthei 19.b.13 Marci 10.b.13

16

Maer Iesus riep de kinderkens tot hem: ende seyde: laet de kinderkens tot my komen, ende verhindertse niet: ^g want alsulcker is het Koninckrijcke Gods.

g Matthei 18.a.3. ende 19.b.14 1.Corinth. 14.c.20 1.Petri 2.a.2

17

Voorwaer segghe ick v: so wie het Koninckrijcke Gods niet en ontfangt als een kindeken, die sal daer niet in komen.

18

^h Ende een Ouerste vraechde hem, seggende: Goede Meester wat sal ick doen, dat ick het eeuwighe leuen besitte?

h Matth.19.b.16 Marci 10.b.17

19

Iesus seyde tot hem: Wat heetstu my goet? Daer is niemant goet dan een [namelick] God.

C.20

Du weetst de gheboden: ^{+ i} Du salt gheen ouerspel doen: Du salt niet dootslaen: Du salt niet stelen: Du salt gheen valsch ghetuyghenisse gheuen: ^k Du salt dynen vader ende dyne moeder eeren.

+ Hoemen het Koninckrijcke der Hemelen besit.

i Exodi 20.b.14 Deuteron. 5.b.18 Roman. 13.a.9

k Syrach 3.a.3 Ephe. 6.a.2 Coloss. 3.c.20

21

Ende hy seyde: Alle dese hebbe ick van myne ionckheyt aen ^l ghehouden.

l Grece, bewaert.

22

Als Iesus dat hoorde, seyde hy tot hem: Een gebreeckt dy noch: verkoopt al wat du hebst, ende gheuet den armen, ^m ende du salt eenen schat in den Hemel hebben: ende koemt volcht my na.

m Matth. 6.b.19. ende 19.c.21 1.Timot. 6.b.19

23

Als hy dat hoorde, wert hy seer droeuich: want hy was seer rijcke.

24

Ende Iesus siende hem dat hy droeuich gheworden was, ⁺ seyde: ⁿ Hoe swaerlick sullen die goet hebben, in het Koninckrijcke Gods gaen.

+ Rijckdom.

n Matthei 19.c.23 Marci 10.c.23. Prouerb. 11.c.28

25

Want het is lichter, dat een ^o Kabel gae door een naelden ooge, dan dat een rijcke int Konincrijcke Gods in gae.

o Of, Kemel.

26

Ende die dat hoorden, seyden: Wie kan dan salich worden?

27

Ende hy seyde: ^{+ p} wat by de menschen onmoghelick is, dat is by God moghelick.

+ God alleen maeckt salich.

p Iob 42.a.2. Zacharie 8.a.6 Sapient. 11.c.22 Luce 1.d.37.

28

^q Ende Petrus seyde: Siet wy hebbent al verlaten, ende zijn dy nagheuolcht.

q Matthei 4.c.20 ende 19.c.27 Marci 10.c.28 Luce 5.b.11

29

Ende hy seyde tot hen: Voorwaer segghe ick v: Daer ^r is niemant die verlaten heeft huys, of ouders, of broeders, of wijf, of kinderen om het Koninckrijcke Gods,

r Deutero. 33.a.9.

D.30

^s Die niet en ontfangt veel meer in deser tijt, ende in de toekomende wereldt het eeuwighe leuen.

s Iob 42.b.12

31

^t Ende hy nam de twaelue, ende seyde tot hen: Siet wy gaen op na Ierusalem, ^u ende al dat geschreuen is door de Propheten, sal [aen] den Sone des menschen volbracht worden.

t Matthei 16.c.21 ende 17.c.22 ende 20.b.17 Marci 8.d.31 ende 9.d.31. ende 10.d.32 Luce 9.c.22 ende 24.a.6

u Psalm. 22.a.7 Esaie 53.a.7

32

^x Want hy sal den Heydenen ouergheleuert worden, ende hy sal bespot worden, ende hy sal schandelick ghehandelt worden, ende hy sal bespoghen worden:

x Matthei 27.a.2. Luce 23.a.1 Ioannis 18.c.28 Actuum 3.b.13

33

Ende als sy hem ghegeesselt sullen hebben, sullen sy hem dooden. Ende ten derden dage sal hy weder opstaen.

34

Ende sy en verstonden niet van die dinghen, maer dit woort was voor hen verborghen, ende bekenden niet wat daer gheseyt was.

35

^y Ende het geschiedde als hy by Iericho quam, daer sat een blinde by den wech bedelende.

y Matth. 20.c.26 Marci 10.e.46

36

Ende als hy de scharen hoorde voorby gaen, vraechde hy wat dat ware.

37

Ende sy seyden tot hem, dat Iesus van Nazareth daer voorby ghinck.

38

Doe riep hy ende seyde: Iesu Dauids Sone ontferme dy myner.

39

Ende die voor ghinghen straften hem, dat hy swijghen soude. Ende hy riep veel te meer, Sone Dauids ontferme dy myner.

E.40

Ende Iesus staende, beual hem tot hem te brenghen. Ende als hy by ghekomen was, vraechde hy hem:

41

Ende seyde: Wat wiltu dat ick dy doe? Hy seyde: Heere dat ick sien mach.

[fol. 31v]

42

Ende Iesus seyde tot hem: ⁺ Wordt siende: dijn ghelooue heeft dy gheholpen.

+ De blinde wort siende.

43

Ende terstont wert hy siende, ende volchde hem, ende prees God: ende alle het volck dat siende gauen Gode lof.