Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

Dat ix. Capittel.

1. Iesus verandert hemseluen voor syne Apostelen, 17. verlost eenen mensche van den boosen gheest, 31. voorseydt den synen zijn doot ende verrijsenisse, 35. de welcke hy vermaent tot ootmoedicheydt ende van erghernisse.

A.1

ENde ^a hy seyde tot hen: Voorwaer segge ick v, daer zijn sommige van die hier staen, die den doodt niet smaken sullen, tot dat sy het Koninckrijck Gods met kracht sien komen.

a Matth. 16.c.28 Luce 9.c.27

2

^b Ende na ses daghen nam Iesus Petrum ende Iacobum ende Ioannem, ende leyddese op eenen hooghen berch by zijden alleen: ende hy wert verandert voor hen.

b Matt. 17.a.1 Luce 9.c.28

3

Ende syne kleederen werden blinckende, ⁺ seer wit ghelijck als de snee, sulcke als gheen volder op der Aerden kan so wit maken,

+ De veranderinghe Christi.

4

Ende van hen wert ghesien Elias ende Moses, ende spraken met Iesu.

5

Ende Petrus antwoordde, seggende tot Iesum: Rabbi, het is goet dat wy hier zijn, laet ons dan dry Tabernaculen maken, dy eenen, ende Mosi eenen, ende Elie eenen.

6

Want hy wiste niet wat hy seyde: want zy waren vertzaecht.

7

Ende daer quam een wolcke diese beschadude, ende een stemme quam wt der wolcke, segghende: ^{+ c} Dese is mijn wel lieue Sone, ^d Hoort hem.

+ Christum moetmen hooren.

c Esai. 42.a.1 Matth. 3.b.17. ende 17.a.5 Marci 1.b.12 Luce 3.c.22 ende 9.d.35 Coloss. 1.b.13 2 Petr. 1.b.17

d Deut. 18.b.19

8

Ende terstont alomme siende, en sagen sy niemant dan Iesum alleen met hen.

9

^e Ende als sy van den berge af quamen, verboodt hen Iesus dat sy niemande segghen souden wat sy gesien hadden, eer de Sone des menschen van de dooden opghestaen ware.

e Matth. 17.a.9 Luce 9.d.37

B.10

Ende dit woort hebben sy behouden, ende vraechden onder malcanderen: Wat is dat, van de dooden opstaen?

11

Ende sy vraechden hem, seggende: Wat ist dat de Schriftgheleerde seggen: ^{+ f} dat Elias eerst komen moet?

+ Elias. Ioannes de Dooper.

f Malach. 4.a.5 Matth. 11.b.14. Luce 1.b.13

12

Ende hy antwoorddende seyde tot hen: Elias sal eerst komen, ende alle dinck te rechte brengen. Ende ^g [het sal gheschieden] ghelijck gheschreuen is van den Sone des menschen, dat hy veel lijden sal ende veracht worden.

g Psalm. 22.a.7 Esai. 53.a.4

13

Maer ick segge v, dat oock Elias ghekomen is (ende sy hebben hem gedaen al wat sy gewilt hebben) ^h ghelijck van hem gheschreuen is.

h Malach. 4.a.5

14

Ende als hy by de Discipulen gekomen was, sach hy een groote schare omme hen, ende de Schrifgheleerde twistende met hen.

15

Ende terstont als alle de scharen hem sagen,

[fol. 18r]

waren sy verbaest, ende tot hem loopende, hebben sy hem ghegroet.

16

Ende hy vraechde de Schriftgeleerde: Waer van twistet ghy met hen?

17

ⁱ Ende een wt de schare antwoordde, ⁺ seggende: Meester ick hebbe tot dy ghebracht mynen sone, die eenen stommen Gheest heeft:

i Matth. 17.b.14 Luce 9.d.37

+ Die den stommen gheest hadde, wort genesen.

18

Ende waer hy hem aengrijpt, so scheurt hy hem, ende schuymt ende knerst met syne tanden, ende verdorret: Ende ick hebbe dynen Discipulen gheseyt, dat sy hem souden wtworpen, ende sy en hebbent niet ghekonnen.

19

Ende hy antwoordde hem, ⁺ ende seyde: O ongheloouich gheslachte, Hoe langhe sal ick by v wesen? hoe langhe sal ick v lijden? Brengt hem tot my.

+ Christus straft den ongeloouighen vader des beseten soons.

C.20

Ende sy brochten den seluen tot hem: ende als hy hem sach, terstont scheurde hem de Gheest, ende hy vallende op de Aerde, wentelde schuymende.

21

Ende hy vraechde synen vader, Hoe veel tijts ist dat hem dit gheschiet is? Ende hy seyde hem: Van kinde af.

22

Ende dickwils worpt hy hem int vyer, ende int water, om hem te verderuen: Maer so du yet vermoghest, koemt ons te hulpe, ende ontfermt dy onser.

32[23]

Ende Iesus seyde tot hem: So du kanst gheloouen, ^+k alle dinck is den gheloouigen mogelick.

+ Ghelooue.

k Luce 17.a.6

24

Ende terstont riep des kints vader met tranen, segghende: Ick ghelooue Heere: Koemt myne ongheloouicheyt te hulpe.

25

Ende Iesus siende dat de schare te hoop liep, verboot hy den onreynen Gheest, segghende hem: Du stomme ende dooue Gheest, ick beuele dy, vaert wt van hem, ende vaert voort aen niet meer in hem.

26

Ende de Gheest roepende ende hem seer scheurende, voer wt, ende [het kint] was als doot, so dat vele seyden: Hy is ghestoruen.

27

Ende Iesus nam hem by der hant, ende rechtede hem op: ende hy stont op.

28

^l Ende als hy in huys ghegaen was, vraechden hem syne Discipulen bezijden: segghende: Waerom konden wy hem niet wtworpen?

l Matth. 17.b.19

29

Ieus seyde hen: ⁺ Dese aert kan nergens door wtuaren, dan door bidden ende vasten.

+ Ghebedt met vasten.

D.30

^m Ende als sy van daer ghinghen, ⁺ reysden sy door Galileam, ende hy en wilde niet dat het yemant wiste.

m Matth. 16.c.21 ende 17.c.22 ende 20.b.18 Marci 8.d.31 ende 10.d.33 Luce 9.c.22 ende 18.d.31 ende 24.a.7

+ Christus voorseyt zijn lijden.

31

Want hy leerde syne Discipulen, ende seyde hen: De Sone des menschen sal ouergeleuert worden inder menschen handen, ende sy sullen hem dooden: ende ghedoot zijnde, sal hy ten derden daghe weder opstaen.

32

Maer sy verstonden die reden niet, ende vreesden hem te vraghen.

33

ⁿ Ende als hy te Capernaum quam, ende in huys ghegaen was, vraechde hyse: Wat ouerleyt ghy onder malcanderen op de wech?

n Matth. 18.a.1 Luce 9.e.46 ende 22.c.24

34

Ende sy sweghen: want sy hadden onder malcanderen ouerleyt, wie de meeste ware.

35

Ende als hy geseten was, riep hy de twaelue ende seyde tot hen: ^{+ o} So yemant wil de eerste wesen, die zy de alderlaetste, ende aller dienstknecht.

+ Wie de meeste zy onder de Apostelen.

o Matth. 20.c.27 Marci 10.e.43

36

Ende hy nam een kindeken, ende stelde dat midden onder hen, ende omuinck het met synen armen, ende seyde tot hen:

37

^p So wie een van sodanigen kinderkens ontfangt in mynen name, die ontfangt my: ende die my ontfangt, die ontfangt my niet, maer den genen die my ghesonden heeft.

p Matth. 18.a.5 Luce 9.e.48 Ioannis 13.c.20

38

^q Ioannes antwoordde hem seggende: Meester, wy hebben eenen gesien in dynen name de Duyuelen wt drijuen, welcke ons niet en volcht: ende wy hebbent hem verboden om dat hy ons niet na en volcht.

q Luce 9.e.49.

39

Ende Iesus seyde: ⁺ Verbiedt hem niet, ^r want daer is niemant die een krachtich werck doet in mynen naem, ende haestelick van my quaet spreken kan.

+ Krachten doen in den naem Christi.

r 1.Corint. 12.a.3

E.40

Want wie tegen ^s† ons niet en is, die is voor ^t† ons.

s† anders, v

t† anders, v

41

^u Want wie v eenen beker waters te drincken gheeft in mynen name, ⁺ om dat ghy Christi zijt, Voorwaer segge ick v, hy en sal synen loon niet verliesen.

u Matth. 10.e.42

+ Yet gheuen in Christi name.

42

^x Ende so wie verergeren sal eenen van desen kleynen die aen my gheloonen, ⁺ dien waert beter dat een molensteen aen synen hals ghedaen werde, ende in de zee gheworpen werde.

x Matth. 18.a.6 Luce 17.a.2

+ De geloouige ergheren.

43

^y Ende indien dy dijn hant ^z ergert, snijtse af: het is dy beter met eender hant tot het leuen in te gaen, den twee handen hebbende, henen te gaen in de Helle, in dat onwtblusschelicke vyer:

y Matth. 5.d.30 ende 18.a.8 Deut. 13.a.6.

z Ofte, maeckt te struyckelen,

44

^a Daer haren worm niet en sterft, ende het vyer niet wtghebluscht en wort.

a Esai. 66.c.24 Syrach 7.b.17

45

Ende indien dijn voet dy erghert, snijdt hem af: het is dy beter kreupel tot het leuen in te gaen, dan twee voeten hebbende, gheworpen te worden in de Helle, in dat onwtblusschelicke vyer.

46

Daer haren worm niet en sterft, ende dat vyer niet wtghebluscht en wort.

47

Ende indien dijn ooge dy ergert, steecktse wt: Het is dy beter een ooge hebbende in het Konincrijcke Gods te komen, dan twee oogen hebbende, in het Helsche vyer gheworpen te worden:

48

Daer haren worm niet en sterft, ende het vyer niet wtghebluscht en wordt.

49

Want een yeghelick sal met vyer gesouten worden: ^b Ende alle offer sal met sout gesouten worden.

b Leuit. 2.b.13

50

^c Het sout is goet, maer indien het sout ontsout wort, waermede salmen dat smakelick maken? Hebt sout in v seluen, ^d ende hebt vrede onder malcanderen.

c Matth 5.b.13 Luce 14.d.34

d Rom. 12.b.18 Hebr. 12.b.14