Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

Dat vi. Capittel.

1. Christus leert in zijn landt, 7. sendt de twaelue met macht, 14. Herodes ende andere hebben verscheyden meyninghen van hem, 17. Ioannes de Dooper is gedoot, 20. ende begrauen, 34. Daerna als Iesus de scharen gheleert hadde, 35. versaedt hyse in de woestijne met vijf brooden ende twee visschen, 47. Ten eynde wandelende op de wateren, openbaert hy hemseluen synen Discipulen, 54. daerna gheneest hy veel krancken.

A.1

ENde ^a van daer wtghegaen zijnde, ⁺ is hy ghekomen in zijn Vaderlant, ende syne Discipulen volchden hem.

a Matth. 13.f.52 Luce 4.b.16

+ Christus in zijn vaderlant predikende, worde niet ontfangen.

2

Ende als de Sabbath komen was, begonste hy in de vergaderinghe te leeren. Ende vele die hem hoorden, verschrickten, segghende: Van waer komen hem dese dinghen? Ende wat wijsheyt is dese die hem gegeuen is, ende [dat] sulcke krachten door syne handen gheschieden?

3

^b Is dese niet die timmerman de sone Marie, ende de broeder Iacobi ende Ioses, ende Iude ende Simonis? Ende en zijn syne susters niet hier by ons? Ende sy werden aen hem gheerghert.

b Ioan. 6.e.42

4

Ende Iesus seyde tot hen: ^c Gheen Propheet en is sonder eere dan in zijn Vaderlant, ende onder syne magen, ende onder zijn huysghesin.

c Matth. 13.f.57 Marci 3.b.13. Luce 4.c.24 Ioan. 4.e.44

5

Ende hy konde daer geen krachten doen, dan weynighe siecken leyde hy de handen op, ende maecktese ghesont.

6

Ende hy verwonderde hem van haer ongheloouicheydt, ^d ende ghinck omme door de omligghende vlecken, leerende.

d Matth. 9.d.36

7

^e Ende hy riep tot hem de twaelue, ende begonstese wt te senden, twee ende twee: ende gaf hen macht ouer de onreyne Gheesten.

e Matth. 10.a.2 Luce 6.b.13 ende 7.a.1

8

Ende gheboodt hen dat sy niet nemen souden tot den wech, dan alleenlick eenen staf: geen male, gheen broot, gheen ghelt in den buydel:

9

^f Maer gheschoeyt te wesen met solen: ende niet bekleedt te worden met twee rocken.

f Act. 12.a.8

B.10

Ende hy seyde tot hen: So waer ghy in huys gaet, daer blijft tot dat ghy van daer wech gaet.

11

^g Ende so wie v niet en ontfangt noch hoort, wtgaende van daer, ^h schuddet het stof van uwe voeten, hen tot een ghetuyghenisse. ⁱ Voorwaer segge ick v, het sal den Zodomiten of Gomoriten in den daghe des oordeels verdraghelicker wesen, dan dier stadt. ⁺

g Matth. 10.b.14 Luce 9.a.5

h Act. 13.f.52 ende 18.a.6

i Matth. 10.b.13 Luce 10.b.12

+ Bekeeringhe.

12

Ende sy wtghegaen zijnde, predickten beteringhe.

13

Ende sy worpen veel Duyuelen wt, ende ^k salfden veel siecken met Olie, ende maecktense ghesont.

k Iacob. 5.b.14

14

^l Ende de Koninck Herodes hoordet (want

l Matth. 14.a.1 Luce 9.a.7

[fol. 16v]

synen naem was openbaer gheworden) ende seyde: Ioannes die daer doopte, is van den dooden opgestaen, ^w ende daerom wercken die krachten in hem.

w aer voor Christus gheacht was.

15

Andere seyden: Hy is Elias: andere, Hy is een Propheet, of ghelijck een van de Propheten.

16

Maer als het Herodes hoorde, seyde hy: Dese is Ioannes dien ick onthooft hebbe, die is van de dooden opghestaen. ⁺

+ Waerom Ioannes geuangen was.

17

^m Want de selue Herodes hadde ghesonden, ende Ioannem doen vanghen, ende in den karcker ghebonden, om Herodias de huysvrouwe zijns broeders Philippi, om dat hyse ghetrout hadde.

m Matth. 14.a.3 Luce 3.b.19 ende 9.a.9

18

Want Ioannes seyde tot Herodes, ⁿ Het is dy niet geoorloeft dijns broeders wijf te hebben.

n Leuit. 18.b.16 c.20

19

Ende Herodias leyde hem lagen, ende wilde hem dooden, maer konde niet.

C.20

Want Herodes vreesde Ioannem, wetende dat hy een ^o rechtueerdich ende heylich man was, ⁺ ende hielt veel van hem: ende als hy hem gehoort hadde, dede hy veel dingen, ende hoorde hem gheerne.

o Matth. 14.a.5 ende 21.c.26.

+ De Koninck vreesde Ioannem.

21

Maer als daer een welghelegen dach ghekomen was, dat Herodes ^p op den dach syner gheboorten een maeltijdt gaf synen Ouersten ende den Ouersten ouer duysent, ende voorneemsten van Galilea.

p Matth. 14.a.6 Gene. 40.c.20

22

Doe ghinck der seluer Herodias dochter in, ende danste, ende als het Herodi ende den ghenen die met hem ter tafel aensaten behaecht hadde, seyde de Koninck tot het dochterken: Begheert van my wat du wilt, ende ick salt dy gheuen.

23

Ende hy ^q swoer haer, seggende: Wat du van my begheeren salt, dat sal ick dy gheuen, Ia tot de helft mijns Koninckrijcks.

q Iudith. 11.d.30.

24

Ende sy wtgegaen zijnde, seyde tot haer moeder, wat sal ick begheeren? Ende sy seyde: Het hooft Ioannis des Doopers.

25

Ende sy terstondt hastelick ingaende tot den Koninck, heeft begheert, seggende: Ick ^r begeere dat du my nu terstont gheuest het hooft Ioannis des Doopers in een schotel.

r Griecx, wil.

26

Ende de Koninck droeuich gheworden, om den eedt ende om die mede ter tafel aensaten, wilde haer niet weygheren.

27

Ende de koninck sandt terstont den Scherprichter, ende gheboot zijn hooft in te brenghen: ende die ghinck henen ende onthoofde hem in den karcker.

28

Ende bracht zijn hooft in een schotel, ⁺ ende gaf het den dochterken, ende het dochterken gaf het syner moeder.

+ Ioannis hooft wordt der dansersche ghegeuen.

29

Ende als syne Discipulen [dit] hoorden, ginghen sy, ende namen zijn lichaem, ende leydent in een graf.

D.30

^s Ende de Apostelen zijn tot Iesum vergadert, ende bootschaptent hem alles, ⁺ beyde wat sy gedaen hadden, ende wat sy gheleert hadden.

s Luce 9.b.10

+ De Apostelen wederghekeert van prediken.

31

Ende hy seyde tot hen: Koemt ghy in een woeste plaetse alleen, ende rust een weynich, want daer warender vele die aenquamen ende henen ghinghen, so dat sy gheen gelegentheyt hadden om te eten.

32

^t Ende sy voeren henen na een woeste plaetse met een schipken alleen.

t Matth. 14.b.13 Luce 9.b.10 Ioan. 6.a.1

33

Ende de scharen saghense henen varen, ende vele bekenden hem: ende liepen te voete wt alle steden derwaert, ⁺ ende voorgingense, ende zijn te samen tot hem ghekomen.

+ Iesus leert in de woestijne.

34

Ende Iesus wtgegaen [zijnde] sach een groote schare: ⁺ ende hy wert beroert met barmherticheyt ouer hen: want sy waren ^u ghelijck schapen gheenen Herder hebbende, ende hy begonst hen veel te leeren.

+ Spijst 5000. mannen met vijf brooden ende twee visschen.

u Ierem. 23.a.1 Ezec. 34.a.2

35

^x Ende als nu den dach byna ouer was, gingen syne Discipulen tot hem, seggende: Dese plaetse is woest, ende den dach is nu verre komen:

x Matth. 14.b.15 Luce 9.b.12

36

Laetse van dy, datse henen gaen in de omligghende velthuysen ende vlecken, ende hen seluen broot koopen, want sy en hebben niet te eten.

37

Ende hy antwoorddende seyde tot hen: Geeft ghy hen te eten. Ende sy seyden hem: Sullen wy gaen ende koopen voor twee hondert penninghen broots, ende hen gheuen te eten?

38

Ende hy seyde tot hen, hoe veel brooden hebt ghy? Gaet henen ende besiet het? ^y Ende als sy het bekent hadden, seyden sy: Vijue, ende twee visschen.

y Matth. 14.b.17 Luce 9.b.13 Ioannis 6.a.9

39

Ende hy geboot hen dat sy alle souden by tafelen neder sitten op het groene gras.

E.40

Ende sy saten neder ghedeylt by honderden ende by vijftighen.

41

Ende als hy de vijf brooden ende twee visschen ghenomen hadde, sach hy op na den Hemel, ende ^z danckte, ⁺ ende brack de brooden, ende gafse synen Discipulen, dat syse hen voorleggen souden: ende de twee visschen deylde hy onder hen allen.

z 1 Sam. 9.b.13

+ Dancsegginge

42

Ende sy aten alle ende werden versaedt.

42[43]

Ende sy namen op van de brocken, twaelf volle koruen: ende van den visschen.

44

Ende die daer geeten hadden waren ontrent vijf duysent mannen.

45

^a Ende terstondt bedwanck Iesus syne Discipulen in een Schipken te gaen, ende voor hem ouer te varen na Bethsaida, dewijle hy de scharen verliete.

a Matth. 14.c.21 Ioannis 6.b.17

46

Ende als hyse gelaten hadde, ^b ghinck hy op eenen berch om te bidden.

b Matth. 14.c.23. Luce 6.b.12

47

Ende als het nu auont wert, was dat Schipken midden in de Zee, ende hy was alleene op het lant.

48

Ende sachse seer arbeyden in het voortuaren, ⁺ want de windt was hen teghen. Ende ontrent der vierder wake des nachts, quam hy tot hen, wandelende op de Zee, ende wildese voorby gaen.

+ De Wint is den Apostelen tegen inder Zee.

49

Ende als sy hem saghen wandelende op de Zee, ⁺ meynden sy dat het een schijnsel ware: ende riepen.

+ Schijnsel.

F.50

Want sy saghen hem alle, ende waren beureest: ende terstont sprack hy met hen, ende seyde hen: Weest wel ghemoet, ick bent, vreest niet.

51

Ende hy quam tot hen int schipken, ende de Wint stilde: ende sy waren bouen maten seer verschrickt in haer seluen, ende waren verwondert.

52

Want sy hadden niet verstaen van de brooden: want haer herte was verblint.

53

^c Ende als sy ouer gheuaren waren, quamen sy in het lant Genesareth, ende voeren aen.

c Matt. 14.d.34

54

Ende als sy wt het schipken ghegaen waren, terstont hebben sy hem ghekent.

55

Ende loopende door dat gheheel omligghende lant, ⁺ begonsten sy de krancken op bedden om te draghen, waer sy hoorden dat hy was.

+ De krancke worden ghenesen door het genaken des kleets Christi.

56

Ende waer hy in quam in vlecken of steden, of velthuysen, daer leyden sy de krancken op de ^d straten, ende baden hem dat sy doch den soom zijns kleets raken mochten. Ende alle die hem raeckten worden ghesont.

d Griecx, marcten.