Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

Dat xxiij. Capittel.

1. Christus leert datmen doen sal na de leere ende niet na de wercken der Scriben ende Phariseen, 5. die geueynst zijn, 6. ende eergierich, 8. Datter een Meester is, 9. ende een Uader God, 10. ende een Leeraer Christus, 13. verkondicht ongeluck den Schriftgeleerden, etc. 16. blinde leydslieden, die het Koninckrijck sluyten, 15. winnen eenen vreemden, 18. leeren qualick sweeren, 23. het swaerste der Wet latende, 25. 27. vol roofs ende ercheyt, 29. moorders ghelijck haer vaders, 34. ende om der veruolginghe wille, 37. voorseyt hy den val Ierusalems.

A.1

DOe sprack Iesus tot de scharen, ende tot syne Discipulen, segghende: ⁺

+ De Schrijben ende Phariseen die Gods wet leerden, hoedanich sy waren.

2

^a Op Moses stoel zijn gheseten de Schriftgheleerde ende Phariseen.

a 2.Esd. 8.a.4

3

^b Daerom al wat sy v ghebieden te houden, houdt dat ende doet het, doch na hare wercken doet niet: ^c want sy segghent ende en doent niet.

b Deut. 17.b.19

c Roman. 2.b.17

4

^d Want sy binden sware ende ondraghelicke lasten, ende leggense op de schouderen der menschen, maer selue willen sy die niet aenroeren met haren vingher.

d Luce 11.e.46 Act. 15.b.10 Esai. 10.a.1

5

Ende alle hare wercken doen sy, om van de menschen ghesien te worden, want sy maken hare ^e ghedenckbrieuen breedt, ende maken groote zoomen aen hare kleederen.

e Deut. 6.a.8 ende 22.b.12 Num. 15.d.38

6

^f Sy begeeren de voorsittingen in de maeltijden, ende dat voorghestoelte inde vergaderinghen.

f Marci 12.d.39 Luce 11.e.43 ende 20.e.46

7

Ende sy worden geerne gegroet op de marcten, ⁺ ende vanden menschen ^g ghenaemt ^h Rabbi, rabbi.

+ Groetinghen.

g Iacobi 3.a.1

h dat is, Meester

8

Doch ghy en sult v niet Rabbi laten noemen, want een is uwe Meester, Christus, ende ghy zijt alle broeders.

9

Ende en sult niemant Vader noemen op der Aerden: want ⁱ een is uwe Vader die in de Hemelen is.

i Malac.1.a.6

[fol. 11r]

B.10

Ende ghy en sult v niet laten meester noemen, want een is uwe meester Christus.

11

^k De meeste onder v, sal uwe Dienaer zijn.

k Matth. 20.c.26

12

^l Ende so wie hemseluen verheft, die sal vernedert worden: ende wie hemseluen vernedert, die sal verheuen worden.

l Iob. 22.c.29 Prouer. 29.c.23 Luce 14.b.11 ende 18.b.14 Iacob. 4.a.6.b.10 1.Petr. 5.a.5

13

^m Wee v Schriftgheleerden ende Phariseen, geueynsde, want ghy sluyt het Konincrijcke der Hemelen voor de menschen, ghy gaet daer niet in, ende die daer ingaen souden, en laet ghy niet ingaen.

m Luce 11.f.52

14

ⁿ Wee v Schriftgheleerden ende Phariseen, geueynsde, de huysen der weduwen eet ghy op, ende dat onder een decksel van lange ghebeden. Daerom sult ghy meerder verdoemenisse ontfanghen.

n Marci 12.e.40 Luce 20.e.46 2.Timot. 3.a.6 Tit. 1.b.11

15

Wee v Schriftgheleerden ende Phariseen, gheueynsde, want ghy omgaet Zee ende lant om eenen ^o Iodenghenoot te maken, ende als hijt gheworden is, so maeckt ghy hem een soon der Hellen, tweemael meer dan ghy zijt.

o Gricx, aenkomelinck.

16

Wee v ghy blinde leydtslieden, die daer segt: ⁺ So wie sweeren sal by den Tempel, dat is niet: ende so wie sweeren sal by den goude des Tempels, die is schuldich.

+ Sweeren by den Tempel.

17

Ghy dwase ende blinde, welck is meerder, dat gout, of de Tempel die dat gout heylich maect?

18

Ende so wie [segt ghy] sweeren sal by den Altaer, dat is niet, ende wie sweeren sal by den ^p offer die daer op is, die is schuldich.

p Griecx, gaue.

19

Ghy dwase ende blinde, welck is meerder, de ^q offer, of den Altaer, die den offer heylich maect?

q Griecx, gaue

C.20

Daerom, so wie sweert by den Altaer, die sweert by den seluen, ende by al dat daer op is.

21

^r Ende so wie sweert by den Tempel, die sweert by den seluen, ende by dien die daer in woont.

r 1.Reg. 8.b.13 Para. 6.a.1

22

^s Ende so wie sweert by den Hemel, die sweert by den throon Gods, ende by hem die daer op sit.

s Para. 6.d.33 Esai. 66.a.1 Matth. 5.c.24 Act. 7.e.49

23

^t Wee v Schriftgeleerden ende Phariseen, ghy geueynsde, want ghy verthient Munte, Anijs ende Comijn: ^u ende hebt achter ghelaten het swaerste in de Wet [namelic] oordeel, barmherticheyt ende ^x gelooue. Dit moestmen doen: ende dat niet achter laten.

t Luce 11.e.42

u Sam. 15.c.22 Syrach 4.b.17 Osee. 6.a.7 Mich. 6.a.8 Matth. 9.b.13 ende 12.a.7

x Dat is, waerheyt.

24

Ghy blinde leydtslieden, die daer een mugge wtsijghet, ende verslindt eenen Kemel.

25

^y Wee v Schriftgheleerden ende Phariseen, gheueynsde, die daer het buytenste des drinckvaets ende des schotels reynicht: ende binnen zijn sy vol roofs ende onmaticheyts.

y Luce 11.d.39

26

Du blinde Pharisee, ^z reynicht eerst het binnenste des drinckvaets, ende des schotels, op dat oock het buytenste reyn worde.

z Tit. 1.b.15

27

^a Wee v Schriftgheleerde ende Phariseen, ⁺ gheueynsde, want ghy zijt ghelijck de gewitte grauen, die van buyten schoon schijnen, ende van binnen zijn sy vol doode beenen, ende alle onreynicheyt.

a Luce 11.e.44

+ Gewitte grauen.

28

Also schijnt ghy oock van buyten den menschen rechtueerdich: ende van binnen zijt ghy vol gheueynstheyts ende ongherechticheyts.

29

^b Wee v Schrifgheleerde ende Phariseen, ⁺ gheueynsde, want ghy timmert de grauen der Propheten, ende verciert de grauen der rechtueerdigen.

b Luce 11.e.47

+ Der Propheten grauen timmeren.

D.30

Ende segt: Hadden wy te onser vaderen dagen geweest, wy en souden doch niet geweest hebben hare medeghesellen in het bloet der Propheten.

31

Aldus gheeft ghy ouer v seluen ghetuyghenisse, ^{c +} dat ghy kinderen zijt der ghenen die de Propheten ghedoodt hebben.

c Act. 7.f.52 1.Thess. 2.b.15

+ Propheten veruolghen.

32

Veruult ghy oock de mate uwer vaderen.

33

Ghy slanghen, ghy aderen ghebroetsel, hoe sult ghy de Helsche verdoemenisse ontgaen?

34

^d Daerom siet, ick ^e sende tot v Propheten, ende Wijse, ende Schriftgheleerde, ende sommighe van hen sult ghy dooden, ende cruycen, ^f ende sommighe van hen sult ghy gheesselen in uwe vergaderinghen, ende veruolgen van deen stadt in dander.

d Luce 11.e.49

e Matth. 10.b.16 Luce 10.a.3 Ioan. 16.a.2 Act. 7.f.52 Heb. 11.d.34

f Act. 5.e.41

35

Op dat op v kome alle dat rechtueerdighe bloet dat opter Aerden wtghestort is, ^g vanden bloede des rechtueerdigen Abels, tot ^h het bloet Zacharie, des soons Barachie, welcken ghy gedoot hebt, tusschen den Tempel ende den Altaer.

g Gene. 4.a.8 Hebr. 11.a.4

h 2.Para. 24.c.22

36

Voorwaer segghe ick v, dat sal al op dit gheslachte komen.

37

ⁱ O Ierusalem, Ierusalem, die du de Propheten doodest, ende steenichtse die tot dy gesonden zijn: ^k Hoe menichmael hebbe ick dyne kinderen willen vergaderen, ghelijck een hinne haer kieckenen vergadert onder hare vleughelen, ende ghy en hebt niet ghewilt.

i Luce 13.d.34

k 4.Esd. 1.c.28

38

^l Siet, uwe huys wort v woest ghelaten.

l Psalm. 69.c.26 Act. 1.c.20 Esai. 1.a.7 Ierem. 7.d.33 Mich. 3.b.12

39

Want ick segghe v, ghy en sult my van nu aen niet meer sien, tot dat ghy segt: ^m Gepresen zy hy die daer koemt inden naem des Heeren.

m Psalm. 118.c.26