Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

Dat xxi. Capittel.

1. Iesus komende in Ierusalem, 8. wort ontfangen van den volcke, 12. drijft de kooplieden wt den Tempel, 14. heelt de siecke, 15. ontschuldicht de ghene die hem lof songhen, 18. ende den vijghebooom veruloeckt hebbende, 21. bewijst de kracht des gheloofs, 28. ende verkondicht ten eynde door twee ghelijckenissen, wat straffe komen sal ouer de ghene die den Sone Gods verworpen.

A.1

ENde ^a als sy by na Ierusalem waren, ende ghekomen waren te Bethphage, aen den Olijfberch, doe sandt Iesus twee Discipulen, segghende tot hen:

a Marci 11.a.1 Luce 19.c.29

2

Gaet henen in dat vleck dat voor v leyt, ende terstont sult ghy een Eselinne vinden ghebonden, ⁺ ende een Veulen met haer, ontbindtse ende brengtse my.

+ Christus rijdt na Ierusalem op den Esel.

3

Ende indien v yemant yet seyt, so sult ghy segghen: De Heere heeft dese van noode: ende hy salse terstont senden.

4

Dit is al gheschiet, op dat veruult worde dat ghesproken is door den Propheet, die daer seyt:

5

^b Segt der dochter Sion: Siet dijn Koninck koemt dy saechtmoedich, sittende op een Eselinne, ende op een Veulen des Iockdragenden Esels.

b Esai. 62.b.11 Zach. 9.a.9 Ioan. 12.b.15

6

De Discipulen ginghen, ende deden ghelijck Iesus hen gheboden hadde.

7

Ende sy hebben de Eselinne ende het Veulen ghebracht, ende ^c hebben haer kleederen daer op gheleyt, ende hem ^d daer bouen op gheset.

c 2.Reg. 9.b.13

d Ioan. 12.b.14

8

Ende een groote schare spreydden hare kleederen op den wech, de andere sneden tacken van de boomen, ende spreyddense op den wech.

9

Ende de scharen die voor ghinghen ende na

[fol. 10r]

volchden, riepen, seggende: ^e Hosanna den Sone Dauids: Ghepresen zy die daer koemt inden naem des Heeren. Hosanna in de allerhoochste plaetse.

e Dat is, behoedt doch den sone Dauids, die ons tot eenen loeflicken koninck van Gode gegeuen is. O du die daer in den hoochsten woonest, behoet doch, geeft doch geluck ende voorspoet. Dese woorden zijn genomen wt den Psalm. 118.c.26

B.10

Ende als hy te Ierusalem in quam, wert de gheheele stadt beroert, segghende: Wie is dese?

11

Ende de scharen seyden: Dese is Iesus de Propheet van Nazareth in Galilea.

12

^f Ende Iesus ginck inden Tempel Gods, ende dreef wt alle ^g die koopende ende verkoopende waren inden Tempel, ende de tafelen der wisselaren, ende de stoelen der ghener die de duyuen verkochten, keerde hy omme.

f Marci 11.b.15 Luce 19.e.45. Ioan. 2.b.14

g Deut. 14.c.26

13

Ende hy seyde tot hen: Daer is gheschreuen: ^h Mijn huys sal een huys der bedinge ghenoemt worden, ⁱ ende ghy hebt dat tot eenen moortcuyl ghemaeckt.

h 1.Reg. 8.c.29 Esai 56.a.7

i Iere. 7.b.11

14

Ende daer ginghen blinde ende kreupele tot hem inden Tempel, ende hy heeldese.

15

Als nu de Ouerpriesters ende Schriftgeleerden de wonderlickheden saghen, ⁺ die hy ghedaen hadde, ende de kinderen inden Tempel roepende, ende segghende: Hosanna den Sone Dauids, namen sy dat onweerdelick.

+ De kinderen bieden Christo geluck.

16

Ende seyden tot hem: Hoorstu wat dese segghen? Iesus seyde tot hen: Ia, En hebt ghy noyt ghelesen, ^k Wt den monde der sprakeloosen ende suyghenden hebstu den lof bereyt?

k Psalm. 8.a.3

17

Ende hy verlietse, ende ginck wt der stadt tot Bethania, ende herberchde daer.

18

^l Des morghens als hy weder na der stadt wederkeerde, hongherde hem.

l Marce 11.b.12

19

Ende siende eenen vijgeboom aenden wech, ⁺ ginck hy tot hem, ende en vant daer niet op dan alleenlick bladeren, ende seyde tot hem: Wt dy en worde gheen vrucht meer inder eewicheyt. Ende de vijgheboom verdorde terstondt.

+ Den vijghenboom verdort.

C.20

De Discipulen dat siende, verwonderden hen, segghende: Hoe is de vijgheboom so haest verdorret.

21

Iesus antwoorddende, seyde hen: Voorwaer segghe ick v, ^m Hadt ghy ghelooue ende twijffeldet niet, ⁺ so en soudt ghy niet alleenlick doen dat den vijgheboom [gheschiet is] maer so ghy oock desen berge seyt, wort opgeheuen, ende in de Zee gheworpen, het soude gheschieden.

m Matth. 17.c.20 Luce 17.a.6

+ Ghelooue.

22

ⁿ Ende al wat ghy begheert in uwen gebede, gheloouende, ghy sult het ontfanghen.

n Ierem. 29.b.12 Matth. 7.a.7 Marce 11.c.24 Luce 11.a.9 Ioan. 14.b.13 ende 16.c.24 Iacobi 1.a.5

23

^o Als hy inden Tempel ghekomen was, quamen tot hem daer hy leerde, de Ouerpriesters ende Ouderlingen des volcx, seggende: ^p Door wat macht doestu dit? Ende wie heeft dy dese macht ghegheuen?

o Marci 11.c.27 Luce 20.a.1

p Exod. 2.b.14 Act. 4.a.7 ende 7.c.27

24

Iesus antwoorddende seyde tot hen: Ick sal v oock een ^q dinck vraghen, ende indien ghy my dat segt, so sal ick v oock seggen door wat macht ick dit doe.

q Griecx, woordt,

25

De Doope Ioannis van waer was hy, ⁺ wt den Hemel, oft wt de menschen? Doe ouerleyden sy by henseluen, ende seyden: Segghen wy wt den Hemel, so sal hy ons segghen: Waerom en hebt ghy hem dan niet ghelooft?

+ De Doope Ioannis.

26

Ende seggen wy wt de menschen, so vreesen wy de schare, ^r want sy houden alle Ioannem voor een Propheet.

r Matth. 14.a.5 Marci 6.c.20

27

Ende sy antwoordden Iesu, segghende: Wy en wetent niet. Ende hy seyde tot hen: So en segghe ick v oock niet, door wat macht ick dit doe.

28

Ende wat dunckt v, een mensche hadde twee sonen, ⁺ ende ghinck tot den eersten, ende seyde: Sone gaet henen, ende werckt heden in mynen wijngaert.

+ Wie den wille Gods doet.

29

Hy antwoordde ende seyde, ick en wil niet, ende daer na berou hebbende, ghinck hy henen.

D.30

Ende hy ginck tot den anderen, ende seyde desghelijcx, die antwoordde, ende seyde: ^s Ick [ga] heere: ende en ginck niet.

s Ezech. 33.d.31

31

Wie van dese twee, heeft den wille des Vaders ghedaen? Sy seggen hem: De eerste. ⁺ Iesus seyde tot hen: Voorwaer ick segghe v, de Tollenaers ende de Hoeren sullen v voorgaen int Koninckrijcke Gods.

+ Tollenaers ende Hoeren.

32

^t Want Ioannes is tot v ghekomen in den wech der gherechticheyt, ende ghy en hebt hem niet gelooft: de Tollenaers ende de Hoeren hebben hem ghelooft: ende ghy dat siende, ⁺ en hebt gheen berou gehadt daer na, dat ghy hem soudt ghelooft hebben.

t Matth. 3.a.4

+ De Ioden zijn de wijngaert Gods, die nochtans Christum ghedoodt hebben.

33

Hoort een ander ghelijckenisse, ^u daer was een Huysheere die eenen wijngaert plantede, ende maecte eenen tuyn daer rontomme, ende gegrauen hebbende, maecte hy een wijnpersse daer in, ende timmerde eenen torren, ende verhuerde dien den lantlieden, ende is in vreemde landen ghegaen.

u Marci 12.a.1 Luce 20.a.9 Psal. 80.a.9 Esai. 5.a.1 Iere. 2.c.21 ende 12.b.10

34

Ende als nu de tijt der vruchten naecte, sandt hy zijn Dienstknechten tot de Lantlieden, om syne vruchten te ontfanghen.

35

Doe namen de Lantlieden syne Dienstknechten, ende hebben den eenen gheslaghen, den anderen ghedoodt, den derden ghesteenicht.

36

Doe sandt hy wederom andere Dienstknechten wt, meer dan de eerste: ende sy deden hen desgelijcx.

37

Ten laetsten sandt hy synen sone tot hen, segghende: Sy sullen mynen sone ontsien.

38

Ende als de Lantlieden den sone saghen, seyden sy onder malcanderen: ^x Dit is de erfghename, ^y koemt laet ons hem dooden, ende syne erue besitten.

x Psalm. 2.a.8 Hebr. 1.a.2

y Psal. 2.a.1 Matth. 26.a.3 ende 27.a.1 Ioan. 11.f.53 Gene. 37.b.18

39

Ende sy namen hem, dreuen hem wt den wijngaert, ende doodden hem.

E.40

Als nu de heere des wijngaerts komen sal, wat sal hy dien Lantlieden doen?

41

Sy segghen tot hem: Hy sal de quade qualick ^z handelen, ende den wijngaert sal hy anderen Lantlieden verhueren, die hem de vruchten te hare tijden sullen gheuen.

z Griecx, verderuen.

42

Iesus seyde tot hen: ⁺ En hebt ghy noyt ghelesen in der Schrift: ^a De steen die de Timmerlieden verworpen hebben, die is gheworden tot een Hooft des hoecx: dat is vanden Heere gheschiet, ende het is wonderlick in onsen ooghen?

+ De Ioden verworpen: de Heydenen aenghenomen.

a Psalm. 118.c.22 Esai. 8.b.14 ende 28.b.16 Marci 12.b.10 Luce 20.b.17 Roman. 9.d.33 1 Petr. 2.a.6

43

Daerom segghe ick v: ^b Het Koninckrijcke Gods sal van v wechgenomen, ende ^c den volcke gegeuen worden, dat syne vruchten voortbrengt.

b Exod. 32.b.10 4 Esd. 1.b.14 Matth. 8.b.12

c Esai. 55.a.5

44

^d Ende so wie op desen steen valt, die sal ghebroken worden: ende ^e op wien hy valt, dien sal hy vermorselen.

d Esai. 8.b.15 Zach.12.a.3

e Dan. 2.d.34

45

^f Als de Ouerpriesters ende de Phariseen dese syne ghelijckenissen hoorden, bekenden sy dat hy van hen sprack,

f Luce 20.b.19

46

Ende soeckende hem te vanghen, vreesden sy de scharen, want sy hielden hem ^g voor een Propheet.

g Luce 7.b.16 Ioan. 7.e.40