Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

Dat v. Capittel.

127

DOe heeft de Koninck met sware toornicheyt ende onuersoenlicke vergrimminghe beuangen zijnde, Hermonent den oppersten ouer de sorghe der Elephanten, tot hem gheroepen, ende gheboden, dat hy ten naestuolghenden daghe soude alle de Elephanten (die int ghetal vijfhondert waren) veel wieroocx ^k met oueruloedighen louteren wijn te drincken gheuen, op dat sy door dien oueruloedighen dranck wildt ende wreedt zijnde, tot de doodinghe der Ioden voortghebracht werden.

k 1.Mach. 6.d.34.

128

Ende als hy dit beuel ghegheuen hadde, heeft hy de voorneemste syner vrienden ende syner krijchslieden te samen gheroepen, ende teghen de Ioden vyandtlick ghemoedt, ende hem tot goede ciere maken, begheuen.

129

Hermon de Meester der Elephanten, heeft dat beuel, wel volbracht.

O.130

Ende de dienaers zijn teghen den auondt wtghegaen, ende hebben der ellendighen handen ghebonden, ende voort besorcht, al wat aen hen te doen was:

131

Meynende dat dat volck moeste des morghens alle te samen verdoruen worden.

132

Maer de Ioden die alomme met sware banden ghebonden zijnde, den Heydenen schenen van alle hulpe ende bescherminghe berooft te zijne,

133

Hebben alle den almachtighen Heere haren barmhertighen God ende Vader, die bouen alle macht is, sonder ophouden met tranen aengheroepen,

[fol. 73v]

134

Biddende dat hy dien Godloosen raet tegen hen, wilde afkeeren, ende wt dat groot verderf, dwelck onuerhinderlick voor hare ooghen was, verlossen.

135

^l Ende haer gheduerich ghebet klam op inden Hemel.

l Syrach. 21.a.6.

136

Maer Hermon die de wreede Elephanten nu met oueruloedigen wijn veruult, ende met wieroock versadicht hadde, quam des morgens tot des Konincx hof, om de sake den Koninck te kennen te gheuen.

137

Maer die vanden beginne der werelt aen dat schoon geschepsel dach ende nacht beschickt, ende eenen yegelicken geeft wien hy wil, ^m heeft den Koninck eenen slaep in gesonden, ende de werckinghe des Heeren heeft hem so soete ende vast doen slapen, dat hem zijn boos voornemen seer misraeckt, ende zijn onuersoenlicke sentencie grootelicx verachtert is.

m 1.Reg. 26.a.7.

138

Als nu de Ioden saghen, dat de verordende tijt voorby was, hebben sy haren heyligen ende versoenlicken God ghepresen, ende wederom ghebeden, dat hy de mogentheyt syner geweldigher hant soude den Heydenen toonen.

139

Doe het nu ontrent half vre tien was, ende de Wachtmeester sach dat de ghenoodde daer waren, is hy tot den Koninck ghegaen, heeft hem nauwelick konnen opwecken, ende verkondicht dat de tijt der maeltijt nu voorby ginck, dewijle hy met hem sprack.

P.140

Waerdoor de Koninck vermaent zijnde, is voortghekomen, ende heeft de ghene die ter maeltijt ghekomen waren, doen aensitten:

141

Ende als sy gheseten waren, heeft hyse vermaent dat sy souden goede ciere maken, ende hen tot vrolickheydt begheuende, den teghenwoordighen tijt der maeltijt eeren.

142

Maer doe het door woorden lanck werdt, heeft de Koninck Hermonem tot hem gheroepen, ende hem bitterlick met dreyghingen gheuraecht, waerom de Ioden noch dien dach waren leuende ghelaten.

143

Ende doe Hermon hem verklaerde dat hy den voorleden nacht, des Konincx beuel volbracht hadde, ende syne vrienden datselue betuychden, heeft hy wreeder dan Phalaris gheandtwoort,

144

Sy moghen daeruan den hedighen slaep dancken: maer bereydet ghy op deselue wijse de Elephanten sonder vertoeuen teghen morgen, tot der booser Ioden verderf.

145

Als alle die daer teghenwoordich waren, verblijdt, dit beuel des Konincx ghepresen hadden, is een yeghelick na zijn huys ghegaen.

146

ⁿ Daer sy den tijdt des nachts niet so veel tot slaep en ghebruyckten, als om allerley bespottinghen te bedencken, om den ellendighen ghelijck sy meynden, aen te doen.

n Miche. 2.a.1.

147

So dan, so haest, als de Haen des morghens eerst kraeyde, begonde Hermon de gewapende beesten in de groote plaetse te brenghen:

148

Ende het volck wt de gantsche stadt tot dat ellendighe schouspel te vergaderen, begheerichlick het licht des daechs verwachtende.

149

Maer de Ioden waren dien gantschen tijdt suchtende, ende met ghebeden ende weemoedighen ghesanghe ende opheffinghe der handen na den Hemel, den oppersten God aenroepende, dat hyse wederom wilde haestelick helpen.

Q.150

Eer nu de Sonne wel op was: dewijle de Koninck syne vrienden ontfinck, stont Hermon ende riep tot den heyre, beduydende dat des Konincx wille bereydt was.

151

Dwelck de Koninck hoorende, wert hy door dat vreesselick wtgaen verwondert, als die alle dinck vergheten hadde, ende vraechde wat daer ware, waeromme hy sulcks so ernstichlicken dede.

152

^o Maer dit was een krachtich werck Gods, die Heere is ouer alle dingen, ende den Koninck ^p hadde doen vergheten, dat hy te voren bedacht hadde.

o Prouer. 21.a.1. 2.Hest. 4.a.5.

p Deute. 28.c.28.

153

Ende doe Hermon ende alle de vrienden seyden:

154

O Koninck, de beesten ende het heyr, zijn achteruolghende dynen gheweldighen wille bereydt.

155

Wert hy om deser woorden wille vol swaerder toornicheyts, ^q door de voorsieninge Gods de sake gheheel vergheten hebbende, ende seyde met strenghen ende dreyghenden aenschijne,

q Iob. 5.b.12.

156

Alle oude ende ionghe die den wreeden beesten, dese oueruloedighe spijse bereydt hebben, sullen staen in de plaetse der ontschuldighen Ioden, die haer oprechte ende standtuastighe trouwe teghen my ende myne ouders wtnementlick bewesen hebben.

157

Hoewel om de gonste der tsamenopuoedinghe ende des ampts, en wert daer niemant voor hen van den leuen berooft.

158

Also moeste Hermon onuersiene ende vreesselicke dreyghinghen hooren, ende zijn ghelaet ende aenghesicht wert ontset.

159

Ende een yeghelick der vrienden maeckten hen droeuich van daer, ende lieten de ghene die daer vergadert waren, henen gaen, eenen yegelicken tot zijn hanteringhe.

R.160

Ende de Ioden verstaen hebbende wat de Koninck gheseyt hadde, hebben God den Heere ^r den Koninck aller Koninghen ghepresen, van den welcken sy dese hulpe verkreghen hadden.

r Apocal. 10.b.16. 1.Timoth. 6.b.15. Apocal. 19.b.14.

161

Maer doe de Koninck ghelijck te voren wederom maeltijt aenghericht, ende zijn volck tot vrolickheyt vermaent hadde,

162

Riep hy Hermonem tot hem, ende seyde dreyghende,

163

O du ellendighe, hoe dickmael moetmen dy dat selue ghebieden.

164

Bereydt ymmers nu eenmael de Elephanten teghen morghen, om de Ioden te dooden.

165

De vrienden die daer mede aen saten, des Konincks onghestadighen moet verwonderende, hebben aldus ghesproken:

166

O Koninck, hoe langhe wilt du ons versoecken als onuerstandighe?

167

Dewijle du nu de derde reyse ghebiedet de Ioden te verderuen, ende wederom dynen raedt als hy soude volbracht worden, verandert te niete makende dat du verordent hadst.

168

Voorwaer de stadt is om deser saken wille door onsekerheyt in roeringe, ende vol tsamenloopinghen, Ende daer is groote vreese.

169

De ouerwreede wtsinnighe Koninck de veranderinghen zijns ghemoets tot verschooninghe der Ioden, niet achtende, heeft met eenen seer ouerwillighen eede ghesworen, dat hyse soude sonder eenich vertoeuen met die wreede beesten verderuen ende dooden:

S.170

Ende daer na in Iudeam reysen, ende dat lant in korten, met den vyere ende sweerde verderuen.

171

Ende aldaer dat heylighe der Ioden ^s daer hy niet en hadde moghen ingaen, haestelick met vyer verbranden, met de ghene die daer altijts offeren.

s 3.Macha. b.17.

172

Doe zijn syne vrienden ende maghen vrolick van daer ghegaen:

173

Ende hebben alle bequaemste plaetsen der

[fol. 74r]

stadt voor den Heyre verordent, tot ghetrouwe bewaringhe.

174

Ende de Meester der Elephanten, heeft de beesten met welrieckenden dranck, ende wijn met wieroock vermenget, by na rasende ghemaect, ende grouwelicken toebereydt.

175

Ende doe nu in den dagheraedt de stadt by de rijdtplaetse, met ontallicke menichte veruullet was,

176

Is hy in des Konincks Hof ghegaen, ende heeft den Koninck tot de voorgenomen sake op gheweckt.

177

Doe is hy met Godloosen herte, ende vol swaren toorens, met alle macht met de beesten wtghekomen, met wreeden ghemoede, ende begheerende met synen oogen dat ellendighe ende iammerlicke verderf der Ioden, te sien.

178

Als nu de Ioden by der poorten dat stof van den voeten der Elephanten die wt quamen, ende des ghewapenden Heyrs dat na volchde, ende des volcx sagen, ende dat grouwelicke getuymel hoorden: meynden sy dat het nu de laetste vre haers leuens, ende het eynde der ellendigher verwachtinghe ware:

179

Ende hebben hen tot malcanders ontferminghe ende beklaghinge ghewendt, malcanderen in de armen gegrepen ende gekust, deen vriendt den anderen, de vaders den sonen, de moeders den dochteren aen den hals ghehanghen.

T.180

Andere hebben de ionghe kinderkens aen de borst gheleydt, om de laetste melck te trecken.

181

Wederomme der hulpe die hen te voren wt den Hemel gheschiedt was ghedachtich zijnde, hebben de kinderkens van den borsten gedaen, zijn eendrachtichlick neder gheuallen, ende hebben met luyder stemme gheroepen, den Almachtigen God biddende, dat hy wilde hen ontfermhertichlick bystaen, die nu tot aen de deure des doodts ghekomen waren.