Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

Dat ij. Capittel.

38

ENde voorwaer ^g Simon de Priester, heeft syne knyen teghen het binnenste des Tempels gheboghen, syne handen voeghelick wtghereckt, ende aldus ghebeden,

g Syrach. 30.a.1.

39

O Heere, Heere Koninck des Hemels, ende Heerschapper aller gheschapen dinghen, Allerheylichste in den Heylighen, ^h Almachtighe eenige opperste Heere, aensiet ons, die wy van den Godloosen ende onreynen ⁱ die door stoutticheyt ende macht hem verhooueerdicht, oueruallen worden.

h Deut. 6.a.4. Gene. 17.a.1. Syrach. 1.a.7.

i Psalm. 20.a.8. Iudith 1.a.4. ende 9.a.8.

E.40

Want du hebst alle dinck gheschapen, du bist een rechtueerdich Vorst, hebst alles dincx gheweldt, du bist een Richter der ghener die gheweldt ende hooueerdicheyt bedrijuen.

[fol. 72r]

41

Du hebst voortijden die, die onrechtueerdicheyt dreuen, ^k onder de welcke oock de Reusen waren, die op haer sterckheyt ende stouticheydt betrouden, met ^l de groote sondtuloedt wechghewischt.

k Gene. 6.a.4.

l Gene. 7.c.21.

42

^m Du hebst de hoochmoedighe Sodomiten welcker boosheyt openbaer was, den nakomelinghen tot een exempel, met vyer ende sulpher verbrandt.

m Gene. 19.c.24. Luce. 17.c.29.

43

Du hebst teghen den ⁿ hardtneckighen Pharao, ^o die dijn heylighe volck Israel met dienst verdruckte, dijn macht bewesen, ende hem met vele ende menigherley straffen gheoeffent door de welcke dyne groote macht openbaer wert.

n Exod. 7.i.89. ende 10. 11.

o Exod. 1.b.13. ende 5.a.6. ende 10.b.13.

44

^p Ende doe hy met waghenen ende groote heyrkracht dijn volck veruolchde, hebstu hem in het diepe der Zee versoncken.

p Exod. 12.c.28.

45

Maer die op dy Heere aller dinghen betrouden, hebstu ghesondt daerdoor gheleydt: ^q ende dese hebben dyne Almoghentheydt ghepresen, bekennende dat dit alles door dijn handt gheschiet was.

q Exod. 15.a.1.

46

Du Koninck, schepper der oneyndelicker ende onghemeten werelt, hebst dese stadt verkoren, ende dese plaetse, hoewel du gheenes dincx behoefsts, tot dyner vereeringhe verkoren, ende met eerlicke verschijninghe verciert, ende eerlick ghemaeckt, tot lof ende prijs dijns grooten Naems.

47

Ende hebst wt liefde des huys Israels, beloeft ons te verhooren, so wanneer wy in dese plaetse quamen bidden, als ons om onser misdaden wille, ^r benautheyt beuanghen hadde.

r 3.Reg. 8.d.30. ende 9.a.3. 2.Paralip. 7.b.13.

48

Nu, du bist doch getrouwe ende warachtich: want du hebst onsen verdruckten ouderen dickmael in haer verdruckinghe ^s hulpe ghedaen, ende hen wt grooten noot verlost.

s Iudic. oueral.

49

Ende nu zijn wy oock, O heylighe Koninck om onse groote ende vele sonden verdruckt, onsen vyanden onderworpen, ende vergaen in onse ellendicheyt, om onser onmacht wille.

F.50

Ende dese vermeten ende onreyne Koninck, wil dese heylighe plaetse ontheylighen, die dynen eerlicken Name gheheylicht is op der Aerden, want anders is de opperste Hemel dijn woonstede, tot welcke gheen mensche en kan komen.

51

Maer dewijle du dese plaetse heylighende, dijn volck goedtwillichlick dyner eerlickheydt hebst deelachtich ghemaeckt:

52

En wilt ons de onreynicheyt deser menschen niet toerekenen, noch om haer ontreyninghinghe straffen, op dat de boosen in haer herte niet en verheughen, noch met hooueerdigher tonghen en segghen:

53

Dat sy dit heylighe Huys vertreden hebben, ghelijck de Tempelen die du hatest, vertreden worden.

54

Wischt wt onse sonden, neemt wech onse misdaden, ende bewijst dyne barmherticheydt te desen tijde.

55

Maect dat ons snellick dyne barmherticheyt ouerkome, ende maeckt ons vrede, op dat der veruallenen mont, ende der ghebrokenen herte, dy loue ende prijse.

56

Doe heeft daer God de Allerheylichste in allen Heyligen, ^t die alle dinck aensiet, ^u dat recht ghebet verhoort,

t 1.Para. 16.a.9. Iob 28.c.25. Psalm. 33.b.13. Syrac. 23.c.27. 1. Machab. 9.a.5. Hebre. 4.b.13.

u 1.Pet. 3.b.12.

57

Ende dien, die hem door gheweldt ende vermetenheydt verheuen hadde, van allen zijden ghelijck de windt dat riet, ^x gheswonghen ende ghewaeyt, ende also ghegheesselt, dat hy nu onnut ter Aerden lach met lamme leden:

x 2.Macha. 3.c.26.

58

Ende in de rechtueerdighe straffe also verwerret was, dat hy oock niet en konde spreken.

59

Waerom syne vrienden ende trauwanten die haestige ende onuoorsiene straffe zijns lichaems daermede hy oueruallen was, aensiende, ende vreesende dat hem oock het leuen soude begheuen, met groote vreese verslaghen zijnde, hem terstont wtghetrocken hebben.

G.60

Ende als hy daer na wederom tot hemseluen ghekomen was, so en heeft hy, hoewel hy ghecastijdt was, hemseluen niet ghebetert, maer is sware dinghen dreyghende, van daer ghetoghen.

61

Ende als hy in Egypten ghekomen is, heeft hy door vermeerderinghe zijnder boosheyt, ende oock door syne voorschreuen medehulpers ende medeghesellen, die van alle rechtueerdicheyt afgheweken waren, hemseluen niet alleenlick tot ontallicken vele moedtwille ouerghegeuen, maer is oock tot sulcke vermeten roeckeloosheyt ghekomen, dat hy alomme lasteringen saeyde: ende dat vele syner vrienden, des Konincx gheuoelen siende, oock synen wille nauolchden.

62

Ende als de Koninck voorghenomen hadde den Iodischen volcke openbare schande aen te doen, heeft hy in een Calomne die hy in eenen torren by den Houe opgerecht hadde, doen met letteren snijden,

63

Dat niemandt die niet offeren en wilde, in de Egyptische Tempelen gaen soude: ende dat alle de Ioden souden beschreuen ende tot eyghen ghemaeckt worden.

64

Ende dat alle die dit wedersproken, souden gheweldichlick ghedoodt worden:

65

Maer dat dien, die hare namen in het aenschrijuen ghegheuen ende beleden hadden, souden in hare lichamen, tot een brantteecken, het teecken Bacchi, namelick, een veyl bladt ghebrandt worden. Ende wilde dat dese de ^y voornoemde insettinghe souden ghebruycken.

y Dat is, dat sy souden eyghen ende slauen zijn, ende niet gedoodt worden.

66

Ende op dat hy niet en schene op allen vertoornt te zijne, so heeft hy daer onder aen gheschreuen, so harer eenighe lieuer hadden onder die te wandelen, die hen tot den heyligen dienst begheuen hadden, dat die dat selue recht souden ghenieten dat ^z de burghers van Alexandria hadden.

z 3.Machab. i.89.

67

^a Also hebben daer sommige in de steden haer stadts religie verlatende, henseluen lichtelick tot des Konincx religie begheuen, ghelijck oft sy groote eere souden verkrijghen wt die ghemeynschap die sy met den Koninck souden hebben.

a 1.Mach. 2.b.16.

68

^b Maer vele by haer vroom ghemoet blijuende, zijn van der Godsalicheyt niet afgeweken, ende hebben voor haer leuen ghelt gheboden, om henseluen te beurijen, dat sy hare namen niet en souden ouergheuen, goede hope hebbende, dat sy souden hulpe verkrijghen.

b 1.Mach. 2.b.16. 2.Madha. 6.b.18.

69

Ende die, die van hen afscheydden, veruloecten sy, ende ^c hieldense voor vyanden haers volcx, ^d ende dedense wt van haer ghemeyn handelinghe ende ghebruyck.

c Matth. 18.b.17.

d 1.Cor. 5.b.10. 2.Tess. 3.a.6.b.14.