Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

Dat ij Capittel.

Wat Ieremias den Ioden, die in de gheuanckenisse gheleydt waren, beuolen heeft. Item wat in hare Annalibus begrepen is.

A.1

MEn vindet oor in den schriften, ⁺ dat Ieremias de Propheet, den ghenen, die wech gheuoert werden, geheeten hebbe, dat sy het vyer souden met hen nemen, ^a daer te voren van gheseyt is.

+ Hoe Ieremias de Hutte ende Lade verborgen hebbe.

a 2.Macha. 1.b.19

2

^b Ende hen de Wet medeghegheuen ende beuolen hebbe: op dat sy doch des Heeren gebot niet vergaten, ende hen niet en lieten verleyden, wanneer sy de gulden ende silueren Afgoden, ende hare vercierselen, saghen.

b Iere. 29.a.1. Baruch. 6.a.1.

3

Ende hebbe hen der ghelijcke veel meer beuolen, dat sy de Wet wt haren herten niet wouden laten.

4

So stondt dat oock in derseluer schrift, dat de Propheet, na Godlicken beuele, hen gheheeten hebbe: Dat sy de Hutte der getuychnisse, ende de Kiste, souden met hen nemen. Als sy nu aen den berch quamen, ^c daer Moses op gheweest, ende het Erflandt Gods ghesien hadde,

c Deut. 34.a.1.

5

Vandt Ieremias eenen kuyl, daerinne verberch hy de Hutte, ende de Kiste, ende den Altaer des reuckoffers, ende maeckte het hol daer na toe.

6

Maer sommighe, die oock mede ghinghen, wouden de stede mercken ende teeckenen: maer sy en kondense niet vinden.

7

Doe dat Ieremias vernam, strafte hyse ende sprack: Dese stede, en sal gheen mensche vinden noch weten, tot dat de Heere zijn volck weder te hoope brenghen, ende hen ghenadich zijn sal.

8

Dan salse hen de Heere wel openbaren: ende men sal dan des Heeren heerlicheyt sien, in eener wolcken, ^d ghelijck als hy te Moses tijden verscheen: ^e ende ghelijck als Salomo badt, dat hy de stede heylighen woude.

d Exod. 13.c.21.

e 1.Reg. 8.c.22. 2.Para. 6.c.21.

9

Ende Ieremias vertelde hen oock, hoe Salomo gheoffert hadde, doe de Kercke ghewijet, ende den Tempel reede werdt.

B.10

^f Oock hoe Moses den Heere gebeden, ende het vyer van den Hemel, het offer verteert hadde: ^g also badt Salomo oock, ende het vyer verteerde oock het brandtoffer.

f Leuit. 9.c.23. ende 10.b.16.

g 1.Para. 7.a.1. 1.Reg. 8.b.10.

11

Ende als Moses gheseyt hadde, ^h dat zijn offer zy van den vyere verteert gheworden, ende niet ghegheten:

h Leuit. 10.b.16.

12

Also heeft Salomo oock achte daghen gheoffert.

13

Dat alle vindtmen in den Schriften, die te Nehemias tijden gheschreuen zijn: ende ghelijck als hy, der Koningen, Propheten, ende Dauids boecken, ende de brieuen der Koningen van den offeren, weder te samen ghesocht, ende eene Liberije aengherichtet heeft:

14

Also heeft Iudas oock gedaen, ende wat boecken daer, dewijle de krijgen inden lande geweest zijn, vergaen waren, weder te samen ghebracht: ende wy hebbense hier.

15

Willet ghyse nu lesen, so latetse van ons halen.

16

Dewijle wy nu sodanich Feest houden willen, so hebben wy het v willen schrijuen: want het behoort v, dat ghy het oock houdet.

17

Wy dan hopen tot God, dat de Heere, die synen volcke helpet, ende ons dat erue wedergeeft, namelicken het Rijcke, ende het Priesterdom, ⁱ als hy in de Wet toegheseyt heeft,

i Deut. 30.a.5.

18

Sal hem onser in korten ontfermen: ende sal ons wt der wijder werelt, aen de Heylighe stede weder te samen brenghen,

19

Ghelijck hy ons alreede wt grooten onghelucke verlost, ende de steden ghereynicht heeft.

C.20

Maer de Historien van Iuda den Machabeer, ⁺ ende synen broederen, ende van der reyniginge des hoogen Priesters, ende hoemen den Altaer ghewijet heeft:

+ Iudas Machabeus.

21

Ende van den krijch teghen Antiochum den Edelen, ^k ende synen sone Eupator,

k 1.Macha. 1.b.11 ende 6.b.17. 2.Macha. 10.b.10.

22

Ende van den teeckenen van den Hemel, die den genen, die het Iodendom redelick beschuttet hebben, geopenbaert zijn: Dat ghy sulck een kleynen hoop, het gantsche landt gheplondert, ende een groote veelheyt der Heydenen, in de vlucht gheslaghen, ende hen na gheiaecht hebbet.

23

Ende voorder van de Tempel, hoemen hem weder gebouwet, alsmen nu alreede allenthaluen daer van wetet, ende de stadt hare vrijheydt weder verkreghen hebbe: dat alle andere Wetten afghedaen zijn, ende alleene des Heeren sal ghehouden worden, die ons nu wel wil, ende ghenadich is.

24

Dit ende andere dingen meer, daer Iason vijf boecken van ghemaeckt heeft, dat dencken wy hier, op het kortste te samen te trecken.

25

Want wy sien, dat het ghetal door eenander ghemenghet is, dat het swaer zijn wil, de Historien, dewijle sy also op eenen hoope liggen, recht te vaten.

26

Daerom hebben wy het also willen maken, datmen het gheerne lese, ende lichter behouden konne, ende yeghelicken moghe nutt zijn.

27

Ende tis waer, wy mercken, dat het ons wel swaer worden wil, dat wy ons der moeyte aenghenomen hebben: want daer behoort vele arbeydts, ende grooten vlijte toe.

28

Gelijck als het sonder arbeyt niet toe en gaet die een maeltijt bereyden, ende den gasten goedt doen wil: nochtans en willen wy datselue niet aensien, ende dese moeyte, den anderen daermede te dienen, gheerne op ons nemen.

[fol. 64r]

29

In den Historien aen haer seluen, en willen wy niets veranderen, maer blijuen laten, ghelijck als sy te voren gheschreuen zijn: wtghenomen dat wyse willen korter te samen trecken.

D.30

Ende ghelijck als een Timmerman, wanneer hy een nieu huys bouwet, niet wijder en dencket, dan dat hy het also make, dat het een bestant hebbe: maer hoemen het schilderen ende vercieren sal, daer laet hy eenen anderen voor sorgen:

31

Also willen wy oock doen, ende willen dien, die de Historien ten eersten gheschreuen heeft, daeruoor sorghen laten, hoe hy alle dinck ghesproken, ende alle stucken met vlijte wtghearheydet hebbe.

32

Maer wy en willen niet meer doen, dan op het aller kortste de somme veruaten.

33

Ende willen nu tot der Historien grijpen, ende dit also ten inganghe gheseydt hebben: op dat de Voorrede niet grooter en worde, dan de gantsche Historia.