Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

Dat xvj. Capittel.

Uan de ghetrouwicheyt Simonis, ende syner sonen, ende hoese Ptolomeus verradelick doodde, ende dat lant verriedt.

A.1

DAerom ^a tooch Iohannes van Gaza henenop, ⁺ tot synen vader Simon, ende seyde hem aen, dat hem Cendebeus int lant gheuallen ware, ⁺ ende hadde schade ghedaen.

a 1.Mach. 16.b.19

+ Iohannes Simonis sone. 1.Macha. 13.f.54.

+ Iosephus Antiq. lib. 13. ca.12.

2

Doe eysschede Simon syne twee oudtste sonen tot hem, ⁺ Iudam ende Iohannem, ende sprack tot hen: Ick ende myne broeders, ende mijns vaders huys, hebben van ieuget op, tot op dese tijt krijghen geuoeret, teghen de vyanden des volcx Israels. ende God heeft ons gheluck ghegheuen, dat Israel dickwils door onse handen ^b verlost is.

+ Simon vermanet syne sonen.

b Of, wtgheholpen, verlosset 1.Macha. 13.e.49.

3

Dewijle ick dan nu oudt ende swack ben, so sullet ghy in myne ende myner broederen stede, treden, ende sullet wttrecken, ende voor uwe volck strijden: God moet v van den Hemel helpen, ende by v zijn.

4

Ende hy liet in den lande verkiesen, twintich duysent mannen, ende sommighe Ruyters: met desen hoope, toghen Iohannes ende Iudas teghen Cedebeum, ende laghen de nacht ouer te Modin.

5

Des morghens nu, doe sy van Modin int vlacke veldt quamen, tooch een groot Heyr te voete ende te peerde, teghen haer daer henen: nu daer was een beke tusschen beyden Heyren.

6

Doe tooch Iohannes aen de beke, ende keerde hem tegen de vyanden: maer doe hy sach, dat hem het volck daer voor ontsach, hem int water te gheuen, doe waechde hy hem daer eerst henen in, ende quam ouer het water. Doe de hoop dit sach, volchden sy hem na.

7

Daerna maeckte Iohannes syne ordeninghe ter slachtinghe, ende ordineerde de Ruyters by het Voetuolck: maer de vyanden hadden eenen vele machtigheren Ruyters ^* tocht.

* Of, Reysighers tuych.

8

Doe nu Iohannes de Trompetten liet opblasen, met der Priester Basuynen, ende de vyanden aengreep, ⁺ doe gaf Cendebeus de vlucht, met synen Heyre, ende daer werden vele verwondet ende doorsteken: de ouerghebleuene nu vloden in een vaste vlecke.

+ Cendebeus verliest de slacht.

9

In deser slachtinghe werdt Iudas, Iohannis broeder, ooc verwondet: maer Iohannes iaechde den vyanden na, tot aen de ^c sterckte Cedron.

c 1.Mach. 15.e.40

B.10

Ende de vyanden vloden op de sterckte, op den lande by Azod: doe verbrandde Iohannes desleue sterckte, ⁺ dat den vyanden by twee duysendt mannen ommequamen. Daerna tooch Iohannes weder, na huys, int landt Iuda met vreden.

+ 2000. Heydenen worden verslaghen.

11

Ende daer was een Hooftman ouer het landt Iericho, met namen Ptolomeus, de sone Abobi, ⁺ die was seer rijck.

+ Ptolomeus Simonis dochter man.

12

Ende de hooghe Priester Simon, hadde hem eene dochter ghegheuen.

13

Daerom was hy stout, ⁺ ende poochde daerna, dat hy een heere in den lande werde, ende sochte, den Simon ende syne sonen, met list omme te brenghen.

+ Iosephus Antiq. lib. 13. ca.13.

14

Doe nu Simon in den lande Iuda rondtom tooch, om de Regimenten te besien ende te bestellen, ende te Iericho quam met twee sonen, Matathia ende Iuda, in den hondert ende seuen ende tseuentichsten Iare, in der elfster maendt, die daer heet ^d Sabath.

d Is de maendt Ianuarius.

15

Doe ontfincse de sone Abobi op syne borcht, die daer heet Doch, ende richtede hen eene heerlicke maeltijdt aen: maer het was enckel bedriegherie: want hy verberch daer heymelicken krijchsuolck op:

16

^e Ende doe Simon ende syne sonen vrolick waren, ende wel ghedroncken hadden, maecte hem

e 2.Reg. 13.c.28.

[fol. 63r]

Ptolomeus op met synen knechten, ende namen hare wapenen, ende vielen tot Simon in daer sy saten, ende sloeghen hem met tsamen synen tween sonen ende knechten doodt.

17

Dese schandtlicke ontrouwe, dede Ptolomeus in Israel, ende bewees hem sulcke boosheyt voor syne weldaedt.

18

Daerna schreef hy sulcx den Koninck Antiocho, ende badt dat hy hem krijchsuolck te hulpe senden woude, om het landt ende de stede, met aller toebehoor, in te nemen.

19

Hy sandt oock eenen hoop na Gaza, ^f den Iohannem omme te brenghen, ende schreef aen de Hooftlieden, dat sy tot hem komen souden, so woude hy hen grooten soldt ende gheschencken gheuen.

f 2.Macha. 16.a.1.

C.20

Oock schickede hy krijchsuolck wt, om Ierusalem ende het Heylichdom in te nemen.

21

Maer een bode quam te voren tot Gaza, die seyde Iohanni, dat zijn vader ende synen broederen, ommeghekomen waren, ende dat het bestelt ware, datmen hem oock ommebrenghen soude.

22

Doe Iohannes sulcks hoorde, ontsettede hy hem seer, ende liet de lieden grijpen, die daer wtgheschicket waren, om hem omme te brenghen: ende doe hy beuandt, dat sy hem wouden vermoordet hebben, liet hyse dooden.

23

Wat nu Iohannes daerna meer gedaen heeft, ⁺ ende de krijghen die hy gheuoeret heeft, ende hoe hy gheregeert ende ghebouwet heeft,

+ Iohannes Simonis sone.

24

Dat is altemael beschreuen in eenen sonderlicken boecke van der tijdt zijns Regiment, so langhe als hy, na synen vader, hooghe Priester gheweest is.

Eynde des eersten Boecks der Machabeen.