Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

Dat xiij. Capittel.

Na den doodt Ionathe wert Simon zijn broeder Hooftman ouer dat volck, track teghen Triphonem: begroef synen broeder: maeckt vrede met Demetrio, belegherde Gazam.

A.1

DOe nu Simon hoorde, ⁺ dat Tryphon een groot heyr by een ander hadde, om teghen het lant Iuda te trecken, ende het te verderuen,

+ Simon wordet tot een Hooftman aenghenomen in zijns broeders stede. Ioseph. antiq. lib. 13. cap.19.

2

Ende sach, dat het volck seer beangst ende banghe was, quam hy te Ierusalem, ende troostede het volck,

3

Ende sprack: Ghy wetet, welcke sware krijghen, dat ick ende myne broeders, ende mijn vader, voor de Wet ende het Heylichdom, geuoert hebben, ende hebben den noot gesien, daer gantsch Israel inne gheweest is,

4

^a In welcke, om Israels wille, alle myne broeders omghekomen zijn, ende daer en leeft niemant meer van dan ick alleene.

a 1.Mach. 6.e.46. ende 9.b.18. ende 12.e.48. ende 13.c.23.

5

Nu en begheere ick mijns leuens niet te verschoonen, in deser droeffenisse: want ick en ben niet beter, dan myne broeders, ende en begeere het niet beter te hebben dan sy:

6

Maer wil mijn volck, onse Heylichdom, ende onse vrouwen ende kinders wreken: want alle Heydenen rontomme zijn op ons vergrimmet, ende versamelen hen te hoope, om ons te verdelghen.

7

Van desen trooste kreech het volck weder een herte, ende vaetteden eenen moedt,

8

Ende antwoordden daerop, ende schreydden: Du salt onse Hooftman zijn, in Iudas ende Ionathas dyner broederen stede,

9

Om onsen krijch te voeren, ende wy willen dy ghehoorsaem zijn, in allen dat du ons heetest.

B.10

Doe riep Simon het krijchsuolck te samen: oock beual hy, datmen de mueren te Ierusalem haestighe reede maken moeste, op dat de stadt gantsch rontomme wel bewaert, ende vaste ware.

11

Ende schickede Ionathan, den sone Absalomi, met eenen heyre na Ioppen: ende Ionathas dreef de vyanden wt Ioppe, ende hy behieldt de stadt inne.

12

Doe tooch Tryphon van Ptolemais wt, met grooter macht, in te vallen int landt Iuda, ende voerde Ionathan gheuanckelick met hem.

13

Maer Simon tooch teghen hem, ende legerde hem voor aen den vlacken velde, by Addus.

14

Doe nu Tryphon vernam, dat Simon in zijns broeders Ionathas stede, Hooftman geworden was, ende dachte met hem te slaen,

15

Doe sandt hy boden tot Simon, ende liet hem seggen: Ick hebbe Ionatham van wegen eener somme ghelts, die hy den Koninck wt den Ampten schuldich ghebleuen is, behouden.

16

Wiltu my nu hondert Centener schicken, ⁺ ende syne twee sonen tot ghijselers gheuen, dat hy niet van ons af en valle, noch hem daer na teghen ons en sette, wanneer hy los gheworden is: so wil ick hem dy los gheuen.

+ Hondert Centener ofte talenta, maken tsestich duysent kroonen.

17

Hoewel nu Simon wel merckte, dat het enckel bedriegherije was, beschickte hy dannoch

[fol. 61r]

ghelijckewel, dat den Tryphon, dat gheldt ende de kinderen, gheschicket werden.

18

Op dat het volck niet ouer hem en klaechde, dat Ionathas hadde daerom moeten omkomen, dat hy hem niet hadde verlossen willen.

19

Daerom schickede hy den Tryphon, de kinderen met den hondert Centeneren: maer Tryphon en hieldt gheen ghelooue, ende en woude Ionathan niet los gheuen.

C.20

Daerenbouen tooch oock Tryphon voort, op dat hy int landt quame, ende een schade doen mochte: ende tooch by den lande henen, op der heyrstrate, die na Ador gaet: maer Simon was hem met synen Heyre doorgaens op der sijden, ende waer hy henen in vallen woude, daer verhinderde hem Simon.

21

Oock sonden die op der borcht eenen bode tot Tryphon, dat hy door de woestijne tot hen trecken soude, eer hem Simon daer voor hoedde, ende soude hen spijse laten toeuoeren.

22

Daerom woude Tryphon met synen gantschen Ruyterstocht, haestelick op zijn, ende tot hem komen: maer in derseluer nacht, viel een seer diepe sneeu, die verhinderde hem, dat hy niet en quam: daerna keerde hy om, ende tooch in Galaad,

23

Ende by Baschama liet ^b hy Ionathan met synen sonen dooden, ⁺ die werden daer begrauen.

b 1.Mach. 12.e.48

+ Ionathas met synen tween sonen wordt gedoodet.

24

Daerna tooch Tryphon weder wech in zijn landt.

25

Doe sandt Simon daer henen, ende liet zijns broeders lichaem halen, ende leyde hem in haers vaders graf te Modin.

26

Ende gantsch Israel treurde langhen tijdt, klaechlicken ouer Ionathan.

27

Ende Simon liet een hooch graf van gehouwene steenen maken, synen vader ende synen broederen,

28

Ende seuen pijlaren daerop setten, een by den anderen, den vader, der moeder, ende den vier broederen.

29

Ende liet groote pijlaren daer rondtom maken, daer hy haer harnasch aen hinghe, tot eener eewigher ghedachtenisse: ende bouen den harnassche liet hy ghehouwene schepen setten, diemen op de Zee sien konde.

D.30

Dit graf te Modin, ⁺ staet noch op desen hedighen dach.

+ Tryphon doodet Antiochum, ende werpet hem selue voor eenen Koninck op. Iosephus Antiq. lib. 13. cap.10.

31

Maer Tryphon voerde den ionghen Antiochum, bedriechlicken herwaerts ende derwaerts inden lande, tot dat hy hem heymelicken doodde.

32

Daerna settede hy hem seluen de kroone op, ende werdt Koninck in Asia, ende plaechde het landt Iuda gantsch seer.

33

Maer Simon bouwede ende beuestichde vele steden in den lande Iuda, met dicken mueren ende hooghen torren, ende stercken poorten, ende beschickte spijse in de stercke steden.

34

Ende schickte Legaten, tot den Koninck Demetrium, ende badt omme vrijlatinghe der lasten, die hem Tryphon opgeleydt hadde: want Tryphon bedreef enckel roof ende moordt in den lande.

35

Daerop antwoordde Demetrius, ⁺ ende schreef also:

+ Demetrii schrift aen Simon.

36

De Konick Demetrius, ontbiedt den hooghen Prister Simoni, ende den Oudtsten, ende den Iodischen volcke, synen groet.

37

De guldene kroone met tsamen den palmen, die ghy my ghesonden hebbet, hebben wy ontfanghen: ende zijn bereydt, eene goeden vrede met v te maken, ende den Amptlieden te schrijuen: Dat sy v vrij gheuen, allen last, die wy v te voren, vrij te gheuen, toegheseyt hebben.

38

Ende wat wy v toegeseyt hebben, dat sal trouwelick, altijdt ende vast ghehouden worden: alle sterckten die ghy ghebouwet hebbet, die sullet ghy behouden ende inne hebben.

39

Ende vergheuen v, wat ghy middeler tijt, teghen ons ghedaen hebbet: de ^c kroonstuere, ende andere Tribuyt, die Ierusalem heeft geuen moeten, die gheuen wy v vrij.

c kroonbede

E.40

Ende die ons dienen willen, die willen wy aennemen: ende daer sal tusschen ons, goet vrede ende eenicheyt zijn.

41

In den hondert ende tseuentichsten Iare, ⁺ werdt Israel eersten weder vrij van den Heydenen.

+ Wanneer Israel weder vrij zy geworden van den Heydenen.

42

Ende men begonst te schrijuen in haren brieuen, ende gheschiedenissen also: ^d In den eersten Iare Simonis des hooghen Priesters ende Vorst der Ioden.

d 1.Mach. 14.c.27

43

Ter deser tijdt beleyde Simon de stadt Gaza, ende richtede bolwercken ende gheschutten daer voor op, ende bestormede de stadt, ende nam eenen torren in.

44

Ende deseluen die op den torren quamen, spronghen in de stadt: doe verschrack het volck in der stadt, ende vertzaechde gantsch.

45

Ende liepen met vrouwen ende kinderen op de mueren, ende verscheurden hare kleederen, ende schreyeden luyde, ende baden ghenade.

46

Ende spraken: straft ons niet na onser boosheyt, maer weest ons ghenadich, so willen wy gheerne ghehoorsaem zijn.

47

Dit iammerde Simon, dat hyse niet en doodde: maer hy gheboodt hen wech te trecken wt der stadt, ende liet de huysen weder reynighen, daer sy de Afgoden in ghesettet hadden, daerna tooch hy henenin in de stadt, ende danckte ende loefde God.

48

Ende liet alle grouwelen wech doen ende wtroeyen, ende settede daer lieden in, die Gods Wet hielden: ende maeckte de stadt vast, ende bouwede hem seluen een huys daerinne.

49

Ende die op der borcht te Ierusalem, ⁺ waren beleyt, dat daer niemandt wt oft in komen, ende daer noch koopen noch verkoopen konde, ende leden sulcken grooten honger, dat vele van hongher steruen moesten,

+ Simon gewinnet de borcht te Ierusalem, ende laetse reynighen.

F.50

Daerom riepen sy tot Simon, ende baden om vrede, ende gauen hen op: doe dede hen Simon genade, ende lietse leuen, maer sy moesten wech van der borcht, ende Simon liet de borcht weder reynighen van allen grouwelen.

51

Ende nam haer in, ⁺ aen den dry ende twintichsten daghe der tweedder maende, in den hondert ende een ende tseuentichsten Iare, ^e ende tooch daerop met lofsanghe, ende palmtacken, ende allerley snarenspel, ende danckten God: Dat sy deser grooter tyrannie, wt Israel waren los gheworden.

+ Antiochus nam de borcht in, inden hondert ende vijf ende veertichsten Iare. Also hebbense de Heydenen in gehat by vijf ende twintich Iaren, tot int hondert ende een ende tseuentichste Iaer.

e 2.Mach. 10.a.7

52

Ende gheboodt, datmen den dach, iaerlicks met vreuchden houden soude.

53

Ende op den berghe, bouwede hy mueren rontom den Tempel onder der borcht, ende maecte hem noch vaster, ende woonede daer bouen, hy, ende de ghenen die hy by hem hadde.

54

Ende dewijle dat hy sach, ⁺ dat zijn sone Iohannes een tuchtich man was, maeckte hy hem ten Hooftmanne ouer alle het krijchsuolc, ende liet hem te Gaza woonen.

+ Iohannes Simonis sone etc.