Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

Het xij. Capittel.

De Ioden schrijuen tot de Romeynen ende Spartiaten om de vriendtschap te vernieuwen. Demetrius krijcht teghen Ionathan. Tryphon soect Ionathan te vanghen, het welck oock gheschiedde.

A.1

DOe nu Ionathas sach, ⁺ dat hy nu ruym ghekreghen hadde, ^a verkoos hy sommighe, die hy na Roome sandt, om het verbondt met den Romeynen te vernieuwen, ende wederomme op te richten.

+ Het verbondt met den Romeynen ghemaect, capit. 8. wordt vernieut. Iose. antiq. li. 13.ca.8.

a 1.Mach. 8.b.17. 2.Macha. 4.b.11.

2

Hy schreef oock tot die van Sparta, ende aen andere plaetsen meer.

3

Doe nu de gheschickeden te Roome quamen, ghinghen sy voor den Raedt, ende spraken: Ionathas de Hooghe Priester, ende het Iootsche volck, hebben ons hier ghesonden, om het verbondt dat tusschen ons in voortijden ghemaect is, wederomme te vernieuwen.

4

Ende de Romeynen gauen hen brieuen ende gheleyde, dat sy seker wederom na huys togen.

5

Ende Ionathas schreef tot dien van Sparta also: ⁺

+ Ionathe schrift aen die van Sparta. Areus is de derde Koninck te Sparta geweest, voor den lesten, ende heeft grote krijgen gheuoert, met den koningen wt Macedonia, ende geluc ghehadt. Ende dien van Athenen geholpen tegen Antigonum, ende heeft afgeleeft den tijt Antiochi magni. Korts na desen Areo, is Sparta onder de Romeynen ghekomen.

6

Ionathas de Hooge Priester, ende de Oudtsten des volcx, ende de Priesters, ende het Iootsche volck, ontbieden haren broederen dien van Sparta haren groet.

7

Voor sommighe Iaren heeft uwe Koninck Areus, aen onsen Hooghen Priester Oniam gheschreuen, dat ghy onse broeders zijt, gelijck als de brief luydt.

8

Ende Onias ontfinck uwen gheschickeden eerlicken, ende nam de vriendtschap ende het verbont aen, daer inden brief van geschreuen was.

9

Hoewel wy als nu gheener vreemder hulpe behoeuen, ende troost hebben aen Gods woort, dat wy daghelicx lesen:

B.10

So senden wy doch ghelijckewel boodtschap tot v, om de broederschap ende vrientschap tusschen ons te vernieuwen, ende te beuestigen, op dat wy derseluen niet vergeten: want het is nu een langhe tijt, dat ghy tot ons geschict hebbet.

11

Daeromme wetet, dat wy alletijt aen de vierdagen, ende aen allen anderen dagen, wanneermen offert, in onsen gebede ende offer, uwer gedencken, als het oock betaemt, der broederen te gedencken,

12

Ende uwe eere ende weluaerdt, is ons een vreuchde.

13

Maer wy hebben middeler tijt grooten noot gheleden, ende sware krijghen ghehadt met den Koninghen rondtomme.

14

Maer wy hebben v, ende ander onse vrienden ende bondtgenooten, niet bemoeyen willen, in dese onse krijghen.

15

Want wy hebben hulpe vanden Hemel ghehadt, ende God heeft ons beschuttet tegen vyanden, ende de vyanden onderghedrucket.

16

Doch dewijle wy alsnu dese onse gheschickeden, Numenium, den sone Antiochi, ende Antipatrum, den sone Iasonis, tot den Romeynen senden, om de vriendtschap ende het verbondt met hen wederom te vernieuwen.

17

So hebbe wy hen daer by beuolen, dat sy oock tot v trecken souden, ende v onsen groet seggen, ende desen brief ouerleueren, om onse broederschap te vernieuwen.

18

Ende bidden om eene antwoordt.

19

Dit is nu de wtschrift des briefs, ⁺ dien ons Areus de Koninck te Sparta, voortijden ghesonden heeft.

+ Areus brief aen Onia.

C.20

Areus de Koninck te Sparta, ontbiedt Onie den Hooghen Priester synen groet.

21

Wy vinden in onse oude schriften, dat die van Sparta, ende de Ioden, broeders zijn, dewijle alle beyde volcken van Abraham afkomen.

22

Na dien wy nu sulcx weten, bidden wy, ghy willet ons schrijuen, hoe het v gaet.

23

Ende so het v behaecht, so sal onse vee, haue ende goet, ende wat wy vermoghen, zijn, ghelijck als ware het uwe eyghen: ende het uwe sal zijn, ghelijck als ware het onse eyghen, dit hebben wy beuolen, v te kennen te gheuen.

24

Daer na hoorde Ionathas, ⁺ dat Demetrij Hooftlieden, wederom met grooter macht dan te voren, quamen, ende wouden tegen hem trecken.

+ De Hooftlieden Demetrij, rusten hen tegen Ionathan.

25

Daeromme tooch hy wt van Ierusalem, tegen hen in het landt Hemat: want hy en woude niet verbeyden, tot dat sy hem eersten in zijn landt vielen.

26

Doe hy nu verspieders inder vyanden legher sandt, quamen sy, ende seyden dat de vyanden besloten hadden, inder nacht hem te oueruallen.

27

Daerom gheboot Ionathas synen heyre des auondts, dat sy waken, ende de gantsche nacht in het harnasch, ende gherustet zijn souden: ende ordineerde lieden, rondtomme den legher in de schildtwacht.

28

Doe nu de vyanden saghen, ⁺ dat Ionathas ter slachtinge gherustet was, quam hen een vreese aen, dat sy opbraken ende wech toghen: ende op datmen sulcx niet mercken en soude, lieten sy vele vyeren inden legher, hier ende daer maken.

+ Ionathas ouerwinninge tegen syne vyanden.

29

Daeromme en dachte Ionathas niet, dat sy wech toghen tot des morghens vroech: want hy sach de vyeren hier ende daer inden legher.

D.30

Des morghens nu iaechde hy hen na, ende en kondese niet achterhalen, want sy waren alreede ouer het water Eleutherum.

31

Doe keerde hem Ionathas na Araben, ⁺ welcke heeten Zabdei, sloech ende plonderdese,

+ Zabdei.

32

Ende keerde weder na Damascon, ende ouerweldichde dat landt rondtomme.

33

Maer Simon tooch na Ascalon, ende in de vaste steden daerby: daer na keerde hy hem na Ioppe: want hy vernam, dat sy hen wouden Demetrij Hooftlieden ouergheuen.

[fol. 60v]

34

Daeromme quam hy dien voor, ende nam Ioppe in, ende leyde daer krijchsuolck in, om de stadt te bewaren.

35

Daer na quam Ionathas weder te huys, ende hielt eenen raet met den Oudtsten inden volcke, datmen sommighe steden in Iuda vast maken soude.

36

Ende de mueren te Ierusalem hoogher maken, ende tusschen der borcht ende der stadt, eenen hooghen muer bouwen, op dat de stadt van der borcht afgesondert werde: dat die op der borcht, niet wt in de stadt vallen konden, ende datmen hen niets toevoeren ende verkoopen en konde.

37

Doe nu het volck te samen quam, ende begonsten te bouwen: dewijle de muer ouer der beke teghent Oosten, veruallen was, bouweden sy dat seluighe stuck weder, dat daer heet Caphnatha.

38

Ende Simon bouwede den borcht Adida te Sephela, ende maeckte hem vaste, ende bewaerde dien met eener stercker poorte.

39

^b Nu hadde Tryphon voor, ⁺ het Koninckrijcke Asie tot hem te brenghen, ende de kroone op te setten, ende den ionghen Antiochum den Koninck te dooden.

b 1.Mach. 11.d.39

+ Tryphon neemt quaet voor tegen Antiocho ende Ionatha. Ioseph. antiqu. lib. 13.cap.19.

E.40

Maer dewijle hy hem besorchde, dat Ionathas sulcks soude verhinderen, ende tegen hem trecken, poochde hy oock daer na, hoe hy Ionatham vanghen, ende ombrenghen mochte: daeromme tooch hy na Bethsan.

41

Doe quam Ionathas daer oock henen, met veertich duysent mannen wel gherustet.

42

Doe nu Tryphon sach, dat Ionathas een groote macht by hem hadde, vreesde hy hem, ende en dorste niets openbaer teghen hem voornemen:

43

Maer ontfinck hem heerlicken, ende beual hem synen vrienden eerlick te houden, ende gaf hem gheschencken: ende gheboot synen heyre, dat sy Ionathe ghehoorsaem zijn souden, ghelijck als hemseluen.

44

Ende sprack tot Ionatha: Waerom maeckstu den volcke sulcke moeyte, dewijle wy doch gheenen krijch te samen hebben?

45

Laetse weder na huys trecken: alleene verkieset dy weynich lieden, die by dy blijuen, ende trecket met my na Ptolemais: dese stadt wil ick dy in gheuen, ende de andere vaste steden, ende wil dy alle het krijchsuolck ende Amptlieden beuelen: want ick moet weder wech trecken: oock ben ick alleene derhaluen als nu hier gekomen: daer omme woudestu doch met my trecken.

46

Ionathas gheloofde hem, ende liet zijn volck van hem na huys trecken, int lant Iuda,

47

Ende behieldt alleene dry duysent by hem: Daeruan schickte hy twee duysent in Galileam, ende het een duysent tooch met hem.

48

Doe nu Ionathas in de stadt Ptolemais quam, ⁺ liet Tryphon de poorten toesluyten, ende nam Ionatham gheuanghen, ende liet syne lieden doorsteken.

+ Tryphon neemt Ionathan bedrieghelic gheuanghen.

49

Ende schickede voetuolck ende Ruyters in Galileam, op het wijde velt, om het ander krijchsuolck Ionathe, oock omme te brenghen.

F.50

Doe sy nu vernamen, dat Ionathas gheuanghen, ende ^c ommeghekomen was met synen lieden, vermaenden sy hen onder eenander, ende rusteden hen ter slachtinghe, ende tochen flucx teghen de vyanden.

c 1.Mach.13.a.4. c.23.

51

Doe nu de vyanden saghen, dat het hen haer leuen gelden soude, dewijle dat hen dese weeren wouden, keerden sy wederomme, ende toghen wech.

52

Doe tooch het volck oock wederomme na huys, int lant Iuda, met vreden, ende beclaechde Ionathan ende de anderen, die met hem omgekomen waren: ende gantsch Israel droech groot leedt om Ionathan.

53

Ende alle Heydenen rondtomme, begonsten het volck te oueruallen, ende te plaghen,

54

Ende spraken: Sy en hebben gheen Hooft, ende gheen beschuttinghe meer: nu willen wyse ouertrecken, ende hen wtroeyen, ende haren name op Aerden verdelghen.