Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

Dat ij. Capittel.

Sy vertellen hoese God te rechte straft, ende aenroepen God om vergheuinghe.

A.1

ENde de Heere ^a heeft zijn woord ghehouden, ⁺ dat hy tot ons ghesproken heeft, ende onsen Richteren, Koninghen, ende Vorsten, die Israel regeren souden, ende tot dien van Israel ende Iuda.

a Danie. 9.a.5.

+ De geuangene bekennen datse God billicken straffet, ende roepen tot hem om ghenade.

2

Ende heeft sulcke groote straffe ouer ons gaen laten, der ghelijcken onder den gantschen Hemel niet geschiet is, als ouer Ierusalem ghegaen is,

3

^b Ghelijck als in de Wet Mosi gheschreuen staet: Dat een mensche, zijns zoons ende syner dochter vleesch eten soude.

b Deute. 28.f.53. 4.Reg. 6.c.28. Leuit. 26.c.29.

4

Ende hy gafse henen tot knechten, in alle Koninckrijcken, die rondtomme ligghen, tot eener versmaetheyt, ende tot eenen vloeck, onder alle volcken die rontomme ons zijn, onder de welcke haer de Heere verstroyt heeft.

5

Ende sy werden altoos onderghedrucket, ende en konnen niet weder op komen: want wy hebben ons versondighet aen den Heere onsen God, daerinne dat wy syner stemme niet ghehoorsaem gheweest en zijn.

6

^c De Heere onse God is rechtueerdich, ⁺ maer wy ende onse vaderen dragen te recht onse schande, als het dan teghenwoordelick gaet.

c Baruch. 1.b.15. Dan. 9.a.7.

+ Een Christelicke bekentenisse.

7

^d Alle het ongheluck, dat de Heere teghen ons ghesproken heeft, dat is ouer ons ghekomen.

d Ierem. 1.b.14. ende 4.a.6. ende 5.b.15. ende 7.b.14. ende 8.15.16.

8

Ende wy en hebben den Heere niet ghesmeecket, dat hem een yeghelick ghekeert hadde van de ghedachten zijns boosen herten.

9

Ende de Heere heeft ouer ons ghewaect ten onghelucke, het welcke hy ouer ons heeft gaen laten: ^e want de Heere is rechtueerdich in alle syne wercken, die hy ons heeft gheboden.

e Baruch 1.b.15.

B.10

^f Maer wy en waren syner stemme niet ghehoorsaem, dat wy ghewandelt hadden na den gheboden des Heeren, die hy ons ghegheuen heeft.

f Ierem. 7.c.22.

11

^g Ende nu Heere Israels God, die du dijn volck wt Egypten lande gheleydt hebst, met

g Danie. 9.b.15.

[fol. 47v]

eener stercker hant, met grooter macht, ende hoogher gheweldt, door teeckenen ende wonderen, ende hebst dy eenen Name ghemaeckt, als hy als nu is.

12

^h Wy hebben doch ghesondicht, ende zijn (eylacen) Godloos gheweest, ende hebben gedaen teghen alle dyne gheboden.

h Ione 14.c.20. Psalm. 16.a.6. Iudith 7.c.20. Trenor. 3.e.42.

13

Och Heere onse God, latet af van dyner grimmicheyt ouer ons: want wy zijn seer ⁱ kleyne geworden, onder den Heydenen, daer du ons henen verstroyt hebst.

i dunne, smal, snoode, verachtelick

14

^k Verhoort Heere, onse ghebet ende onse smeecken, ende helpet ons om dynent wille, ende laet ons ghenade vinden, by dien, die ons wech gheuoeret hebben.

k 2.Paral. 6.c.24.

15

Op dat de gantsche wereldt bekenne, dat du Heere onse God bist: want Isreal ende zijn zaet, is doch na dy ghenoemt.

16

^l Siet Heere van dynen heyligen huyse, ende dencket doch aen ons: neycht Heere dijn oore herwaerts, ende hooret doch.

l Deuter. 26.b.15. Iesa. 63.b.15.

17

Doet dyne ooghen op Heere, ende siet doch: ^m want de dooden in der Helle, welcker gheest wt haren lijue gheuaren is, die prijsen de heerlickheyt ende gherechtichheyt des Heeren niet.

m Psalm. 6.a.6. ende 115.b.17. Iesa. 38.b.18. Syrac. 17.c.28.

18

Maer een ziele die seer bedroeft is, ende vernedert, ende iammerlicken daerhenen gaet, ende hare ooghen schier wtgheweenet heeft, ende ⁿ hongherich is, die prijst Heere dyne heerlickheyt ende gherechticheyt.

n Matth. 5.a.6.

19

Ende nu Heere onse God, wy ligghen voor dy, met onsen ghebede, ^o niet van weghen der gherechticheyt onser vaderen, ende onser Koninghen: maer van weghen dyner barmherticheyt.

o Tit. 3.a.5.

C.20

Na dien du dyne grimmicheyt ende dynen toorne hebst ouer ons ghelaten, als du door de Propheten dyne knechten, ghesproken hebst, ende gheseyt:

21

^p So spreeckt de Heere: Neycht uwe schouderen, ende ^† ondergeeft v den Koninck te Babel, ⁺ so sullet ghy inden lande blijuen, welcke ick uwen vaderen ghegheuen hebbe.

p Ierem. 27.a.6.

† an. dient den etc.

+ Oock der Heydenschen ende boosen Ouericheyt, salmen gehoorsaem zijn.

22

Maer so ghy der stemme des Heeren niet ghehoorsaem zijt, v den Koninc te Babel te ondergheuen:

23

^q So will ick in den steden Iuda, ende van Ierusalem wech nehmen, het gheschrey der vreuchden ende hertenurolickheyt, ende de ^r stemme des bruydegoms ende der bruyt: ende ^s dat gantsche lant sal woeste staen, ende niemant daerinne woonen.

q Ierem. 7.d.33. ende 16.a.9. ende 25.b.10.

r Apoc. 18.c.23.

s Leuit. 26.d.32. Esai. 1.a.7.

24

Doch wy en waren dyner stemme niet ghehoorsaem, dat wy ons den Koninck te Babel ghegheuen hadden, daeromme hebstu dijn woort ghehouden, dat du ghesproken hebst door de Propheten dyne knechten, ^t datmen het ghebeente onser Koninghen, ende het ghebeente onse vaderen wt haren grauen gheworpen ende verstroyt heeft.

t Ierem. 7.d.34.

25

Dat sy des daechs in der Sonne, ende des nachts inden ^† dauwe gelegen hebben, ende zijn gantsch iammerlicken ommeghekomen, ^u door hongher, sweert, ende gheuanckenisse.

† And. der koude

u Ierem. 24.b.10. ende 27.a.8. Ezech. 6.b.11.

26

Ende om der misdaedt willen des huys Israel, ende des huys Iuda, hebstu dijn huys, daer men dynen Name inne aengheroepen heeft, so verstooren laten, als het als nu voor ooghen is.

27

Ende du Heere onse God, hebst gantsch ghenadichlicken, ende na aller dyner grooter barmherticheyt met ons ghehandelt,

28

^x Als du door Mose dynen knecht ghesproken hebst, ten daghe, doe du hem ghebodest dijn Wet te schrijuen, voor den kinderen Israels, ende sprakest,

x Leuit. 26.b.14. Deutero. 4.c.25. ende 28.b.15.

29

Ist dat ghy ^y myner stemme niet gehoorsaem en zijt, so sal ghewislicken, desen hoop, die een groote veelheyt is, gantsch kleyne worden, onder de Heydenen, daer ickse henen verstroyen wil.

y Deute. 4.c.27. ende 28.g.62.

D.30

Want ick weet doch wel, dat sy my niet ghehoorsaem en sullen wesen: ^z want het is een hardtneckich volck.

z Exod. 32.a.9. ende 33.a.3.

31

^a Maer sy sullen hen weder bekeeren, inden lande, daer sy gheuanckelick inne zijn, ende sullen bekennen, dat ick de Heere haer God ben: ende ick wil hen een verstandich herte gheuen, ende ooren, die daer hooren.

a Deute. 4.c.29. ende 30.a.2.

32

Dan sullen sy my prijsen inden lande, daer sy gheuanckelick inne zijn, ende sullen aen mynen Name ghedencken,

33

Ende hen van haren harden necken, ende van haren sonden keeren: want sy sullen daeraen gedencken, hoe het haren vaderen ghegaen is, die voor den Heere sondichden.

34

Ende ick wilse weder brenghen in dat landt, dat ick haren vaderen, Abraham, Isaac ende Iacob, ghesworen hebbe, ende sy sullen daerinne heerschen.

35

Ende ick wilse vermeerderen, ende niet verminderen, ^b ende wil een eewich verbont met hen maken, ^c Dat ick haer God wil zijn, ende sy mijn volck: ende en wil mijn volck niet meer verdrijuen wt den lande, dat ick hen ghegeuen hebbe.

b Ierem. 32.e.40. Hebre. 8.a.8.

c Ierem. 24.a.7. ende 30.c.22. ende 31.d.33.