Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

Dat xliij. Capittel.

Uan schoonheydt ende cierlicheydt des Hemels, der Sonne, Mane, Sterren ende andere wercken, die God in de hoochte gheschapen heeft, aen de welcke de macht ende wijsheydt Gods gheleert ende te rechte gheloeft wordt.

A.1

ENde wie kan hem versaden van zijn heerlicheyt te sien? ⁺ Men siet zijn heerlicheyt aen de machtighe groote hoochte, aen dat klaer ^a firmament, ende aen den schoonen Hemel.

+ Hemel.

a Gene. 1. 2. Psalm. 9.

2

Wanneer de Sonne opgaet, ⁺ so verkondicht sy den dach: sy is een wonderwerck des Allerhoochsten.

+ Sonne.

3

In den middach droocht sy de Aerde, ^b ende wie kan voor harer hitte blijuen.

b Psalm. 19.a.7.

4

Sy maeckt het heeter, dan vele ouens, ende brandt de berghen, ende blaest enckel hitte van haer, ende gheeft sulck een klaer ^* schijnsel van haer, dat sy de ooghen verblendet.

* of, helle glantz

5

Dat moet een groot Heere zijn, diese gemaect heeft, ^c ende heeftse heeten so snelle loopen.

c Psalm. 19.a.6.

6

Ende de ^d Mane moet in der gantscher wereldt schijnen, ⁺ tot harer tijdt, ende de maenden onderscheyden, ende het Iaer wtdeylen.

d Gene. 1.b.14. Psalm. 104.b.19.

+ Maen.

[fol. 43r]

7

^e Na der Mane rekentmen de Feesten: het is een licht dat afneemt, ende weder toeneemt.

e Exod. 12.a.2.

8

Sy maeckt de maenden: sy wasset ende verandert haer wonderlicken.

9

Oock lichtet het gantsche Hemelsche Heyr, in der hoochde aen het firmament,

B.10

^f Ende de klare sterren vercieren den Hemel: ⁺ also heeftse de Heere in der hoochde, heeten de wereldt verlichten.

f 4.Esd. 6.e.45.

+ Sterren..

11

Door Gods woordt houden sy hare ordeninghe, ende en waken haer niet moede.

12

^g Siet den Reghenboghe aen, ⁺ ende loeft dien, die hem ghemaeckt heeft: want hy heeft seer schoone verwen.

g Gene. 9.a.9.

+ Reghenboghe.

13

Hy heeft den Hemel fijn rondt ghemaeckt, ^{+ h} ende de handt des Allerhoochsten, heeft hem wtghebreydt.

+ Hemel.

h Iesa. 4.c.22. ende 44.c.24.

14

Door zijn woort valt een ⁱ groote sneeu, ⁺ ende hy laet het wonderlicken door eenander blixemen, ⁺

i Hiob. 37.a.7. Psalm. 147.b.16.

+ Sneeu.

+ Blixem.

15

Dat hem de Hemel opdoet, ende de wolcken sweyuen, ghelijck als de voghelen vlieghen.

16

Hy maeckt door zijn kracht de wolcken dicke, dat daer haghelen wt vallen. ⁺

+ Haghel.

17

^k Zijn donder verschrickt de Aerde, ^{+ l} ende de berghen beuen voor hem.

k 4.Esd. 16.b.10.

+ Donder.

l Psalm. 18.a.8. Nahum, 1.a.5.

18

Door synen wille waeyet de Suydenwindt, ende Noordenwindt: ⁺

+ Windt.

19

Ende gelijck als de vogelen vliegen, so wenden hen de winden, ende waeyen den sneeu door eenander: dat sy haer te hoope werpet, ghelijck als wanneer hen de sprinckhanen neder gheuen.

C.20

Sy is so witt, dat sy de ooghen blendet, ende het herte moet hem verwonderen, van sulck eenen wonderlicken reghen:

21

Hy stroyet den ^m rijm op de Aerde, ⁺ ghelijck als sant, ende als het vriest, so worden ijstacken, als de spitzen aen den stocken.

m Psal. 147.b.16.

+ Rijm.

22

Ende wanneer de koude Noordenwint waeyet, ⁺ so wordt het water tot ijse: waer water is, daer waeyet hy ouer henen, ende treckt het water ghelijck een harnasch aen.

+ Iis.

23

Hy verderft de gheberchten, ende verbrandt de woestijnen, ende verdorret alles wat groen is, ghelijck als een vyer.

24

Daer teghen helpet een dicke neuel, ende een dauwe, na der hitte, die verquicket alle dinck weder.

25

ⁿ Door zijn woordt keert hy de Zee, ⁺ dat sy niet wtbreke, ende heeft daer Eylanden in gesaeyet.

n Gene. 1.a.9. Hiob. 26.b.10. Prouerb. 8.c.29. Iere. 5.c.21.

+ Zee.

26

Die op de Zee varen, die segghen van syner sorghelicheyt, ende wy die het hooren verwonderen ons.

27

Aldaer zijn seltsame wonderen, ⁺ menigherley gedierten ende ^o waluisschen, door de selue schepetmen henen.

+ Wonder in de Zee.

o Psalm. 149.a.7.

28

Summa: Door zijn woordt bestaet alle dinck.

29

Wanneer wy alreede veel segghen, so en konnen wy het doch niet afreycken: kortlicken: Hy is het gheheel.

D.30

Oft wy schoon alle dinck hooch prijsen, wat is dat? hy is doch noch veel hoogher, dan alle syne wercken.

31

^p De Heere is onwtspreecklick groot, ende syne macht is wonderlick.

p Psalm. 47.a.3. ende 96.a.4. ende 145.a.3.

32

Loeft ende prijset den Heere, so hooch als ghy vermoghet, hy is doch noch hoogher.

33

^q Prijset hem wt allen krachten, ende en latet niet af:

q Psalm. 106.a.2.

34

noch en sult ghy het niet genoech doen.

35

^r Wie heeft hem gesien, dat hy van hem spreken konne? wie kan hem so hooch prijsen als hy is?

r Deut. 5.c.24. Exod. 34.c.20. Ioan. 1.b.18.

36

Wy sien syner wercken het meeste deel: want veel groter zijn ons noch verborghen.

37

Want alles wat daer is, dat heeft de Heere gemaeckt, ende gheeft het den Goduruchtighen te weten.